Filmovi o Budi
Život Sidarta Gautama, Bude, bio je tema nekoliko filmova.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Prvi film o Budinom životu zove se Buddhadev (engleski naslov: Lord Buddha) a snimio ga je tada dobro poznati indijski filmski stvaralac Dadasaheb Phalke (1870-1944) 1923. godine. Dve godine zatim, još jedan važan film o Budi je objavljen, The Light of Asia (indijski naslov: Prem Sanyas). Ovaj film delo je nemačkog filmadžije Franc Ostin (1875-1956). Himansu Rai (1892-1940) se pojavio u ulozi Bude. Naziv filma sugeriše da je scenario za film baziran na knjizi Svetlost Azije britanskog pesnika Ser Edvina Arnolda, a koje je objavilo [b]Theosophical Society[/b] 1891. godine, iako se sadržaj scenarija jasno razlikuje od Arnoldove knjige. Film je naišao na bolji odziv kod publike u Evropi nego u Indiji, a Budin život je prikazao u romantičarskom maniru.
I Buddhadev i Svetlost Azije su Nemi filmovi.
Dvadesetog marta 1952. godine, imao je premijeru treći po redu film sa temom Budinog života, [b]Dedication of the Great Buddha[/b]. Reditelj Teinosuke Kinugasa (1896-1982) režirao je ovaj film u saradnji sa japanskom filmskom kućom Daiei Eiga. Film je nominovan [b]1953 Cannes Film Festival[/b].
Četvrti film o Budi bio je dokumentarni film po imenu Gotama the Buddha. Iza ovog filma stala je vlada Indije 1957. godine u cilju proslave Budinog 2.500-tog rođendana. Rajbans Khanna je režirao a Bimal Roy producirao film. Imao je zapaženo mesto na filmskom festivalu u Kanu 1957. godine, zbog prikazane lepote kao i visoke etike. Bio je to crno-beli film prepun pejzaža, arheoloških nalazišta, reljefa i slika, kako onih prastarih Ajanta tako i savremenih, sa naracijom o Budinoj prošlosti.
Film sa nazivom "Angulimal" 1960. godine, ne govori direktno o Budinom životu, već o životu zločinca koji je pljačkao i ubijao nedužne ljude kojima je odsecao prste od kojih je pravio sebi ogrlicu, po čemu film nosi ime Angulimal (Angluli: prst, mala: ogrlica). Preokret u filmu nastaje kada ovaj u šumi naiđe na Budu sa namerom da ga ubije, ali biva impresioniran Budinom ličnošću i vremenom postaje budistički monah.
Peti film o Budi je japanski Shaka, u produkciji Kenji Misumi 1961. godine. Prikazan je u SAD 1963. godine, pod naslovom Buddha. Trinaestog februara, 1964. godine, jedan korejski film je imao premijeru, Seokgamoni, što je korejski prevod sa sanskrita Shakyamuni, što je u Mahajana Budizmu naziv za istorijskog Budu. Narativni kontekst o Budinom životu u oba ova filma, bio je u duhu zemalja u kojima su snimljeni.
Mali Buda, Bernardo Bertoluči iz 1993. godine, je film čija je radnja smeštena u sadašnje vreme sa osvrtom na Budin život, kao jedna priča u okviru druge.
1997. godine indijski producent G.A. Sheshagiri Rao takođe je snimio film o Budi sa jednostavnim naslovom Buda. Nije prikazivan u bioskopima, već samo objavljen u dvd formatu. Ovo je i najduži film o Budi, jer traje oko 15 sati.
2001. godine francuski reditelj Martin Meissonnier načinio je dokumentarni film sa nazivom La Vie de Bouddha (Life of Buddha). Film prikazuje mesta Budinog boravka uz naraciju nepalskih pripovedača. U poslednjem delu filma vijetnamski budistički monah Thich Nhat Hanh podučava osnove Budinog učenja.
2008. godine indijac K. Raja Sekhar objavljuje još jedno filmsko ostvarenje na temu Budinog života Tathagata Buddha. Ova priča o Budi je prikazala i njegovu smrt – ili bolje rečeno: njegovu parinivanu.
Budisti i filmovi o Budi[uredi | uredi izvor]
Može se primetiti da su od 1923. godine skoro sve filmove u Budi snimili Indijci i zapadnjaci. A samo dva (jedan u Japanu a drugi u Južnoj Koreji) su snimljena u zemljama u kojima živi značajniji broj budista, s tim da ostaje nepoznato da li su i njihovi filmski stvaraoci bili budisti.
Tokom 1990-ih B.K. Modi, predsednik Maha Bodhi Society, započeo je projekat snimanja filma o Budinom životu. Izjavio je da je za to dobio podršku Dalaj Lame Tenzin Gyatso. Proslavljena indijska režiserka Mira Nair. (rođ. 1957) pokazala je interesovanje za projekat. Kasnije je saopšteno da je uspeh Bertolučijevog Malog Bude odložio snimanje sa obrazloženjem da nije pravi trenutak za još jedan sličan film o Budi. Međutim, pouzdano se zna da je Mira Nair posetila sedište budističkog društva "Maha Bodhi Society" u cilju pripreme snimanja, gde je naišla na toliko jak otpor da je napustila ceo projekat.[1] Takođe je poznato da se budisti u zemljama kao što su Šri Lanka i Burma, gnušaju ideje da bilo koji čovek predstavlja Budu na filmu.[2] Nakon objavljivanja 1925. godine, film The Light of Asia je zabranjen u Šri Lanki i u nekim delovima današnje Malezije.[3]
2004. godine indijski filmadžija Shekar Kapur je najavio snimanje filma o Budinom životu, po Thich Nhat Hanh-ovoj knjizi Old Path, White Clouds. Najpre je premijeru filma najavio za 2006, pa za 2008. godinu. A poslednja najava je za 2010. godinu.[4]
B.K. Modi je obećao da će Maha Bodhi Society finansirati projekat, bez obzira da li će Dalaj Lama Tenzin Gyatso podržati snimanje filma. Scenario za film potpisuju Deepak Chopra i američka scenaristkinja Melissa Mathison. Holivudske filmske zvezde, kao što su Ričard Gir i Šeron Stoun, su već najavili da imaju volje da podrže projekat i manjim ulogama u samom filmu.
Međutim, svako naredno odlaganje snimanja za dve godine, otkriva da tome postoji jak otpor među budistima.
Spisak filmova o Budi[uredi | uredi izvor]
| Godina | Engleski naslov | Originalni naslov | Zemlja | Napomene | IMDB |
|---|---|---|---|---|---|
| 1923 | Lord Buddha | Buddhadev | Indija | nemi film Dadasaheb Phalke | [1] |
| 1925 | The Light of Asia | Prem Sanyas | Indija / Nemačka | nemi film Franz Osten | [2] |
| 1952 | Dedication of the Great Buddha | Daibutsu kaigen (大仏改元) | Japan | film Teinosuke Kinugasa | [3] |
| 1957 | Gotoma the Buddha | Indija | Dokumentarni film, producirao Bimal Roy. Režirao Rajbans Khanna | [4] | |
| 1960 | Angulimal | Indija | |||
| 1961 | Buddha | Shaka | Japan | Film Kenji Misumi | [5] |
| 1964 | Shakyamuni Buddha | Seokgamoni | Južna Koreja | Film Il-ho Jang | [6] |
| 1967 | Gautama the Buddha | Indija | Prikazivanje dokumentarnog filma Bimal Roy | [7] | |
| 1989 | Buddha | Indija | Kratak dokumentarni film | [8] | |
| 1993 | Little Buddha | Italija / Francuska / Lihtenštajn / Velika Britanija | Film Bernardo Bertolucci, gde je priča o Budi umetnuta u savremenu priču | [9] | |
| 1997 | Buddha | Indija | Producent G. Adi Sheshagiri Rao. Režiser P.C. Reddy | ||
| 2001 | Life of Buddha | La Vie de Bouddha | Indija i Francuska | Dokumentarni film Martin Meissonnier | |
| 2004 | The Legend of Buddha | Indija | animirani film | [10] | |
| 2007 | Life of Buddha | Phra Phuttajao | Tajland | animirani film u produkciji Wallapa Phimtong | [11] |
| 2008 | Tathagata Buddha | Indija | Producent K. Raja Sekhar | ||
| 2008 | Buddha | Po knjizi Old Path White Clouds by Thich Nhat Hanh | [12] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. avgust 2010) |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Buddhist Channel | Buddhism News, Headlines | Bodhi Wood | Buddha film, past revisted, Pristupljeno 27. 4. 2013.
- ^ Aloysius Pieris, Love Meets Wisdom: A Christian Experience of Buddhism, Maryknoll, NY: Orbis Books 1990, pp. 54, 125.
- ^ Rachel Dwyer, Filming the Gods: Religion and Indian Cinema, London et al.: Routledge, pp. 28.
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 10. 08. 2010. g. Pristupljeno 05. 02. 2010.