Flora i fauna Esvatinija

Velika raznovrsnost flore u Svazilendu je uslovljena razlikama u nadmorskoj visini i klimi. Na istoku dominiraju savane, močvare i suptropske šume, dok su na severozapadu zastupljene kišne šume, sa po kojim finbosom, finim grmom, uobičajenim za južnu Afriku. Planinska granica sa Mozambikom ima neprijatnu i suvu klimu. Zakonom su zaštićene retke biljke, kao što je kikad, biljka nazvana živim fosilom jer je, potpuno neizmenjena, preživela 50 miliona godina. Iako je raznovrsni biljni svet rasprostranjen po teritoriji cele zemlje, u fokusu zaljubljenika flore su definitivno prirodni rezervati. Mlilwane rezervat se ponosi impresivnim alejama zrelih stabala, koja su tu rukom zasađena u toku poslednjih 30 godina. Ovde se takođe nalazi i šuma kikada, a u planu je da se na ovom prostoru napravi botanička bašta sa svim raspoloživim vrstama biljaka.

U pogledu raznovrsnosti cveća i nekih endemičnih vrsta, Malolotja ne može da se poredi ni sa jednim drugim lokalitetom ove vrste u zemlji. Osim kikada, ovde ima ljiljana, aloje i paprati. U rezervatima Hlane i Mkhaya zaštićene su jedine preživele vrste listopadnog drveća. Mogu se videti i ogomna stabla smokve i marele.

U zemlji ima na stotine vrsta ptica što ovu zemlju čini rajem za njihove ljubitelje. Na relativno maloj teritoriji, od visokih planina na zapadu, preko umerenog središnjeg pojasa, do tropskih savana na istoku zemlje, primećeno je oko 1000 različitih vrsta ptica. Najinteresantnije vrste se mogu videti u prirodnom rezervatu Malolotja. Ovde svoje stanište ima izuzetno retka južnoafrička vrsta- plava lastavica, kao i voskokljuna zeba crvenih krila, ćelavi ibis- vrsta čaplje, Stenlijeva droplja, crnorepa prepelica i dugorepi slavuj. Primećene su i detlić, drozd, plavi ždral. U Malolotji žive i neke šumske vrste ptica, kao što su crvendać visokoletač i siva kukavica.

U blizini Malolotje se nalazi veštačko jezero Hawane koje predstavlja privremeno stanište za mnoge vrste i stalno stanište za neke vrste barskih ptica- guske, žutokljune patke, kormorane.

Šume centralne regije Svazilenda, budući da se nalaze na prelazu dve različite visinske i klimatske zone, stanište su najrazličitujih vrsta. U blizini Piggs Peak-a primećene su neke tropske vrste, na samoj ivici svog domašaja- drongo, ljubičasti turako, zelenoglava sunčica... Uobičajene vrste za Mlilwane su sveti ibis i crnoglava čaplja.

U prirodnim rezervatima na istoku zemlje žive čvorak, smeđoglavi papagaj... Hlane je poznat po retkim vrstama grabljivica i orlova, kao i po najjužnijoj koloniji marabou roda. Jezero Van Eck kod Big Benda privuklo je beloglave plovke, čaplje, rode i orlove kojima je riba glavna hrana.

Region Lubombo sa prirodnim rezervatom Mlavula, na granici sa Mozambikom, stanište je još ređih vrsta- plava muholovka...

Većina ptica u Svazilendu su selice, tako da je leto najbolje vreme za obilazak.

Svazlend je stanište i za brojne vrste gmizavaca. Od zmija ima pitona, poljskih i kućnih zmija, kao i otrovnice- kobra, mamba... Nasuprot široko rasprostranjenim verovanjima, zmije su stidljiva stvorenja sa kojima je mala verovatnoća da će se posetilac susresti. Ima kameleona i najvećih primeraka guštera koji mogu da porastu i do dva metra dužine. Krokodili nastanjuju reke na istoku zemlje.

Ima mnogo vrsta insekata- stonoga, škorpion, razne vrste pauka, moljaca i leptira. Za entomologe, ovo je svakako interesantna destinacija. Reke i jezera su bogata ribom- žuta riba, riba tigar, som, deverika, jegulja, a planinske reke su bogate pastrmkom.

Prirodni potencijali Svazilenda su vrlo dobro iskorišćeni i uprkos veličini, ova zemlja raspolaže najboljim prirodnim rezervatima i nacionalnim parkovima u južnoj Africi. Slonovi, lavovi i nosorozi su ponovo nastanjeni, nakon što su bili potpuno istrebljeni (nosoroga na ovoj teritoriji nije bilo 70 godina). Posle par krvavih bitki između lovočuvara i lovokradica, populacija crnih i belih nosoroga nije više ozbiljno ugrožena. Rezervate nastanjuje i gnu, antilopa, gazela, bradavičasta svinja, žirafa, pegava hijena. Rezervat Mlilwane u dolini Ezulvini, nedaleko od glavnog grada, je najbolje uređen za obilaske i ovde se lako mogu videti nilski konj i krokodil.

Vekovima ranije, današnji Svazilend je bio jedan od delova drevnog afričkog kontinenta na čijoj su se teritoriji slobodno kretale najrazličitije vrste divljih životinja. Razlike u nadmorskoj visini, padavinama i vegetaciji uslovile su postojanje različitih staništa na maloj teritoriji i privukle najraznovrsniju afričku faunu.

Ovde su takođe živeli i ljudi. Arheološke iskopine potvrđuju da je ovo jedna od najstarijih ljudskih naseobina. U davnoj prošlosti, pre nadiranja Nguni klana sa severa, stanovnici ove oblasti bili su Bušmani, mali, nomadski narod koji se bavio lovom i sakupljanjem plodova, iz potrebe da se prehrani. Bušmani su, za razliku od ljudi koji su se kasnije tu nastanili, živeli u harmoniji sa prirodom i nisu doprinosili uznemiravanju i uništavanju svoje okoline. Međutim, kada su došli ljudi sa drugačijim navikama i upustili se u borbu za životni prostor sa divljim životinjama, životinje su izgubile. Prvi su došli klanovi sa severa i sa sobom doneli domaće životinje i oruđe za obrađivanje zemlje.

Čak ni ovakav uticaj čoveka na divlje životinje i njihovo stanište nije bio dramatičan jer je njihov broj i dalje bio ograničen prirodnom smtnošću. Ali, onda se sredinom 1800. dogodila invazija Evropljana koji su došli sa, opet, drugačijim navikama, donevši svoje pištolje, moderne načine obrade zemljišta i medicinske veštine. Smrtnost je smanjena, ljudska populacija cveta, a čovek se sa životinjama bori za teritoriju. Divlji svet biva osuđen na propast. Na severoistoku Afrike se pojavila stočna kuga, preneta iz Evrope, koja se raširila i zahvatila i Svazilend 1896. Masovni pomor je zahvatio domaće životinje, a isto tako i divlje antilope, čak i lešinare koji su halapljivo jeli te lešine, a zatim i sami pomrli od gladi kada je kuga prestala i nestalo hrane.

Do ranih godina XIX veka broj divljači je obnovljen, ali samo da bi ih ljudi lovili zbog hrane. Neuspeh kolonijalne vlade da kontroliše krijumčarenje divljači mogao se porediti sa isto tako neuspešnim prethodno proglašenim zakonom o rezervatima koji se ticao izgradnje farmi posle Prvog svetskog rata. Tokom 1930-ih, takozvana kazna divljih zveri dovela je do najšokantnijeg poglavlja u istoriji konzervacije. Na teritoriji Svazilenda pojavila se u ogromnom broju divlja zver gnu, prateći svoje migracijske instinkte koje je imala i vekovima pre. Zbog njihove invazije na farme i rančeve, proglašeni su štetočinama i povela sa akcija njihovog istrebljenja, kako god je to bilo moguće. Postoje podaci o tome kako su čitava stada bivala napadnuta puškama, a voda za piće otrovana, što je kasnije dovelo da smrti drugih životinja i ptica.

Između 1930. i 1960. nezaštićene divlje životinje bile su desetkovane nekontrolisanim lovom, lovokrađom i ubrzanim trgovinskim i poljoprivrednim razvojem.

Šezdesetih godina, Ted Reilly, prvi konzervacionista Svazilenda, pokušao je, ali nije uspeo da ubedi kolonijalnu vladu da naprave u Svazilendu barem jedan rezervat gde bi životinje bile stavljene pod zaštitu. Obrazloženje koje je dobio bilo je to da Svazilendu rezervati nisu potrebni jer već postoje parkovi do kojih se lako može stići, jedan na severu, Nacionalni park Kruger, i na jugu, rezervat Hluhluwe, oba na teritoriji Južnoafričke Republike. Ovakav odgovor vlade doveo je do toga da Ted Reilly na teritoriji svog privatnog ranča osnuje prvi rezervat Svazilenda, Mlilwane. Podignuta je zaštitna ograda i životinje svakakvih vrsta, velike i male, dovođene su i smeštane u ovo utočište.

Kada je kralj Sobhuza II video ovo preporođeno prirodno blago Svazilenda, preuzeo je mere da ga sačuva i još više unapredi i time postao zaštitnik rezervata Mlilwane i otac konzervacije prirode u svojoj kraljevini.

Za prvih sedam godina (od 1960. do 1967) u Mlilvane-u je nastanjen najveći broj do tada istrebljenih vrsta, uprkos konstantnim napadima neprijateljski nastrojenih i pokvarenih neistomišljenika.

Podstaknut idejom o konzervaciji i uvidevši uspeh Mlilvane-a, kojem je i sam doprineo, kralj Sobhuza 1967. odlučuje da ustanovi još jednu zaštićenu oblast, rezervat Hlane.

Samo osam godina kasnije, 1975. saradnja dva rezervata u konzervaciji se ispostavila toliko uspešnom da se pojavio čak i suviše veliki broj nekad desetkovanih životinja.