Fransis Makenzi
Fransis Haford Makenzi | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1833. |
| Mesto rođenja | Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Datum smrti | 1895. |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija |
Fransis Makenzi (1833—1895) bio je škotski aktivista i dobrotvor. Bio je član Nazarećanskog bratstva iz Plimuta. Radeći za Britansko biblijsko društvo, došao je u Beograd 1876. godine kako bi podstakao i širio religioznost u srpskom narodu, i tu ostao sve do smrti 1895. godine.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Pre dolaska u Srbiju, bavio se poljoprivredom i humanitarnim radom. Za vreme Srpsko-turskih ratova (1876—1878) putovao je po istoku, i na poziv Čedomilja Mijatovića, sa kojim se znao još iz Londona, stigao je u Beograd. Makenzi je bio službenik britanske ambasade i preduzetnik, istaknuta ličnost u beogradskom društvu i prijatelj mnogih srpskih političara, uključujući i Čedomilja Mijatovića ministra spoljnih poslova Srbije.[2]
Makenzi je postao veoma bogat i uticajan, i ispravno predvideo da će se granica grada Beograda širiti na istok. Godine 1879, on je kupio veliki komad poljoprivrednog i močvarnog zemljišta pod nazivom „Simićev majur” na prostoru današnjeg trga Slavije i odredio mu sudbinu. Iako je prvobitno planirao da se posveti poljoprivrednim radovima, Makenzi je od toga odustao i isparcelisao zemljište, izdelio i prosekao pravolinijskim sokacima[3], a placeve je prodavao veoma povoljno, pa i na kredit. Na otkupljenim placevima nicale su prizemne i dvospratne kuće, kao i dva javna objekta na trgu Slavija, Sala mira i hotel Slavija. Deo imanja je Makenzi poklonio beogradskoj opštini za javne objekte kako bi ceo kraj dobio na značaju. Tako je nastalo jedno novo naselje, koje se prostiralo između današnje Njegoševe ulice, Slavije i Svetosavskog platoa, a koje je narod nazvao Englezovac po njegovom tvorcu (iako je Makenzi bio Škot).[2]
Zasluge[uredi | uredi izvor]
Čedomilj Mijatović kaže za Makenzija da je bio „najljubazniji, najpobožniji, najispravniji i najmilosrdniji među ljudima.” Potrošio je hiljade funti podržavajući udovice i siročad palih srpskih vojnika. Na njegovom imanju izgrađena je najpre omanja crkva Svetog Save, a potom i današnji hram Svetog Save. Njegovo ime, kao i imena njegovih naslednika upisana su u listu velikih dobrotvora, odmah posle članova kraljevske porodice i visokih crkvenih dostojanstvenika. Ulica na Vračaru nosi njegovo ime (Makenzijeva).[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Tvrdoglavi Škot u tvrdoglavom Beogradu
- ^ a b Beogradski stranci, Turistička organizacija Beograda, 2009.
- ^ Blic, Ko je bio Makenzi
