Heksadecimalni sistem
U matematici i informatici se često koristi heksadecimalni brojevni sistem. To je brojni sistem u osnovi 16, odnosno sistem sa 16 različitih cifara. Obično se koristi 10 arapskih cifara i dodaju se slova A-F odnosno a-f.[1]
Na primer broj 10101010 u binarnom sistemu, koji se piše 170 u uobičajnom dekadnom sistemu, se piše kao AA u heksa decimalnom sistemu.
Heksadecimalni sistem je pogodno koristiti u računarima pošto je pretvaranje između binarnog i heksadecimalnog sistema jednostavno. Tako svaka četiri bita mogu da se napišu kao jedna cifra heksadecimalnog sistema, što znači da se jedan bajt može napisati kao dve cifre u heksadecimalnom sistemu.
Konverzija brojeva u heksadecimalnom kodu[uredi | uredi izvor]
| 0hex | = | 0dec | = | 0oct | 0 | 0 | 0 | 0 | |||
| 1hex | = | 1dec | = | 1oct | 0 | 0 | 0 | 1 | |||
| 2hex | = | 2dec | = | 2oct | 0 | 0 | 1 | 0 | |||
| 3hex | = | 3dec | = | 3oct | 0 | 0 | 1 | 1 | |||
| 4hex | = | 4dec | = | 4oct | 0 | 1 | 0 | 0 | |||
| 5hex | = | 5dec | = | 5oct | 0 | 1 | 0 | 1 | |||
| 6hex | = | 6dec | = | 6oct | 0 | 1 | 1 | 0 | |||
| 7hex | = | 7dec | = | 7oct | 0 | 1 | 1 | 1 | |||
| 8hex | = | 8dec | = | 10oct | 1 | 0 | 0 | 0 | |||
| 9hex | = | 9dec | = | 11oct | 1 | 0 | 0 | 1 | |||
| Ahex | = | 10dec | = | 12oct | 1 | 0 | 1 | 0 | |||
| Bhex | = | 11dec | = | 13oct | 1 | 0 | 1 | 1 | |||
| Chex | = | 12dec | = | 14oct | 1 | 1 | 0 | 0 | |||
| Dhex | = | 13dec | = | 15oct | 1 | 1 | 0 | 1 | |||
| Ehex | = | 14dec | = | 16oct | 1 | 1 | 1 | 0 | |||
| Fhex | = | 15dec | = | 17oct | 1 | 1 | 1 | 1 | |||
Primer: Broj konvertujte u odgovarajući broj dekadnog brojnog sistema i obrnuto. Rešenje:
Provera (obrnuto):
(ostatak 15, odnosno F)
(ostatak 2)
(ostatak 10, odnosno А)
Dakle,
Istorija[uredi | uredi izvor]
Heksadecimalni sistem je IBM uveo u upotrebu 1963. godine. Ranija verzija heksadecimalnog sistema 1954. godine korišćena je na Bendix G-15 sistemu.
Umesto latinskog 'sexa' IBM je kao prefiks izabrao grčko έξι (heksi - šest) iz očiglednih razloga. Drugi deo reči, 'decimalni', je nastao od latinske reči 'decem' (deset).
