Чернобиљска молитва
| Černobiljska molitva | |
|---|---|
 Korice knjige Černobiljska molitva izdanje na srpskom jeziku iz 2016. godine | |
| Nastanak i sadržaj | |
| Orig. naslov | Černobыlьskaя molitva |
| Autor | Svetlana Aleksandrovna Aleksijevič |
| Zemlja |  Rusija |
| Jezik | Ruski |
| Žanr / vrsta dela | roman |
| Izdavanje | |
| Datum | 1997. |
| Prevod | |
| Prevodilac | Enisa Uspenski |
| Datum izdavanja | 2016. |
Černobiljska molitva: hronika budućnosti (rus. Чернобыльская молитва) je roman iz 1997. godine Svjetlane Aleksandrovne Aleksijevič (blr. Святлана Аляксандраўна Алексіевіч)[1], savremene beloruske novinarke i književnice, dobitnice Nobelove nagrade za književnost 2015. godine. Srpsko izdanje objavila je izdavačka kuća Laguna 2016. godine u prevodu Enise Uspenski.[2]
Knjiga je prvobitno objavljena 1997, a potom je izmenjena 2013, kao četvrta knjiga u nizu umetničko-dokumentarnog serijala u okviru projekta „Glasovi utopije“, na kojem Svetlana Aleksijevič radi od 1985. godine.[3][1]
O autoru[uredi | uredi izvor]
Svjetlana Aleksandrovna Aleksijevič (1948, Stanislav, Ukrajina), sovjetska je i beloruska književnica, novinarka i scenarista dokumentarnih filmova. Sem romana napisala je dvadesetak scenarija za dokumentarne filmove i tri drame. Piše na ruskom jeziku.[4]
O knjizi[uredi | uredi izvor]
Knjiga Černobiljska molitva je potresna ispovest o černobiljskoj katastrofi, svedočanstvo o velikoj nesreći, književno delo biblijskog tona, nakon koje su obični ljudi ipak našli reči mudrosti, samilosti i utehe.[5]
Autorka je u knjizi zabeležila ispovesti ljudi koji su živeli ili žive u blizini atomske elektrane Černobilj. Fabula romana je zasnovana na stvarnoj katastrofi. Podnaslov romana glasi „Hronika budućnosti“ iz kog proističe i jedna od ideja romana je da u svetu posle Černobilja, budućnosti nema.[6]
Knjiga donosi oko stotinu različitih iskaza o događaju u Černobilju, napisana iz ugla žrtava i svedoka. Glavni junaci knjige, nesvakidašnje dokumentarističke proze, su i žrtve i spasioci, i deca i vojnici i žitelji avetinjske ozračene oblasti ograđene tablama upozorenja, i naučnici, psiholozi, lekari, preživeli, evakuisani i povratnici. Svi oni zajednu govore reči koje se stapaju u jednu, jedinstvenu Černobiljsku molitvu za postradale i one koji će još dugo snositi teške posledici, a koje je autorka pretočila u knjigu.[5]
Junaci koji su prikazani u romanu su raznoliki, od priprostih seljana, do religioznih fanatika, preko fizičara, psihologa, novinara, fotografa, vojnika, naučnika, učiteljica, pisaca, povratnika u Černobilj, bivših i zagriženih komunista, pa sve do političara. Tu su i oni koji su najviše postradali – likvidatori (vatrogasci na reaktoru) i njihove porodice. Svi ti likovi kojima autorka daje reč pokušavaju da dignu glas i da kroz priču prežive tragediju i iskažu svoju istinu.[7]
Reči Svetlana Aleksijevič koje ilustruju katastofu u Černobilju:
| „ | Deset od 15 mojih prijatelja iz detinjstva iz Minska su preminuli od raka. Černobilj ubija.[3] | ” |
| „ | Više od svega u Černobilju se pamti život 'posle svega': stvari bez čoveka, pejzaži bez čoveka. Put u nigde, dalekovodi u nigde... Meni se ponekad činilo da pišem o budućnosti.[3] | ” |
Istorijska beleška[uredi | uredi izvor]
Autorka u odeljku "Istorijska beleška" sa kojim započinje knjigu iznosi isečak iz Narodnih novina koje se objavljene 27. aprila 1996, u kome stoji:
Belorusija... Za svet mi smo terra incognita – nepoznata, neistražena zemlja. ’Bela Rusija’ – tako je otprilike na engleskom jeziku ime naše zemlje. Za Černobilj svi znaju, ali samo u vezi sa Ukrajinom i Rusijom. Mi tek treba da ispričamo o sebi...[8]
Dalje u teksu daje podatak o samoj katastofi:
Dana 26. aprila 1986. g. u 1 sat 23 minuta i 58 sekundi serija eksplozija razorila je reaktor i postrojenje četvrtog energet skog blokaČernobiljske nuklearne elektrane, smešte ne u blizini beloruske granice. Černobiljska katastrofa je naj ve ća tehnološka katastrofa XX veka.[8]
Sadržaj[uredi | uredi izvor]
Knjiga sadrži sledeća poglavlja:[8]
- Istorijska beleška
- Usamljen ljudski glas
- Autorkin intervju sa samom sobom
- o propuštenoj istoriji i o tome zašto
- Černobilj dovodi u sumnju našu sliku sveta
- GLAVA PRVA
- Zemlja mrtvih
- Vojnički hor
- GLAVA DRUGA
- Venac stvaranja
- Narodni hor
- GLAVA TREĆA
- Oduševljenje tugom
- Dečji hor
- Svetlana Aleksijevič: Usamljen ljudski glas
- Umesto epiloga
- Enisa Uspenski: Roman glasova Svetlane Aleksijevič
Nagrade[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Černobыlьskaя molitva”. goodreads.com. Pristupljeno 1. 11. 2022.
- ^ „Černobiljska molitva : hronika budućnosti”. plus.cobiss.net. Pristupljeno 1. 11. 2022.
- ^ a b v Lezard, Nikolas. „Prikaz knjige „Černobiljske molitve“ Svetlane Aleksijevič”. laguna.rs. Pristupljeno 1. 11. 2022.
- ^ „Svetlana Aleksandrovna Aleksijevič”. laguna.rs. Pristupljeno 1. 11. 2022.
- ^ a b „Černobiljska molitva”. laguna.rs. Pristupljeno 1. 11. 2022.
- ^ Mladenović, Milena Ilić. „„Černobiljska molitva“ Svetlane Aleksijevič: Ima li polifonije u černobiljskom horu?”. laguna.rs. Pristupljeno 1. 11. 2022.
- ^ „„Černobiljska molitva“, prikaz romana beloruske dobitnice Nobelove nagrade Svetlana Aleksijevič”. laguna.rs. Pristupljeno 1. 11. 2022.
- ^ a b v Aleksijevič, Svetlana (2016). Černobiljska molitva : hronika budućnosti. Beograd: Laguna. str. 7—9. ISBN 978-86-521-2230-1.
