Kanjon Nevidio
| Kanjon Nevidio | |
|---|---|
| Lokacija |  Crna Gora |
| Visina | 935 m |
| Dužina | 1,7 km |
| Širina | 0,25 km |
| Dubina | 400 m |
| Geologija | |
| Tip | rečna dolina (kanjon) |
| Geografija | |
| Koordinate | 42° 59′ 05″ S; 19° 03′ 28″ I / 42.9847624° S; 19.0578032° I |
| Naselja | Pošćenje |
| Vodotok | Komarnica |
Kanjon Nevidio (Neviđbog) je kanjon u dolini reke Komarnice u severnom delu Crne Gore na obroncima planine Durmitor. Poznat je po izuzetno nepristupačnom terenu zbog čega je dugo bio neistražen. Nalazi se na visini od oko 935 metara. Dubina kanjona je i do 400 metara, a širina u nekim delovima je svega 25 santimetara[1].
Naziv[uredi | uredi izvor]
Ime kanjona „Nevidio“ izvedeno je iz njegovih karakteristika. Pojedini delovi zaklanjaju dolinu reke, tako da ne dopiru sunčevi zraci skoro nikada. Zbog toga je u narodu dobio naziv Nevidio, ili kako se još često naziva — „Neviđbog“[2].
Odlike[uredi | uredi izvor]
Za vreme pleistocena, dolinom Komarnice sa durmitorske Jezerske površi spuštao se Jezerski lednik koji je granao u više jezika, najviše ka severu i istoku. Sa severne strane Sinjajevine pružao se još jedan lednik koji se spajao sa jezerskim stvarajući ledničku površinu od oko 150 km². Najveći od svih (oko 15 km) bio je Lukovski lednik koji se spušato sa Žurima, ka dolini komarnice i Župe Nikšićke. On je za sobom ostavio naslage morena i fluvioglacijalne terase u okolini Lukova. Glacijalnu dolinu durmitorskih lednika nasledila je nakon pleistocena reka Komarnica.[3]
Reka Komarnica je jedna od pritoka Pive. Izvire na južnim padinama Durmitora između Lojanika (2.091 m) i Boljske grede (2.091 m), blizu sela Dobri Do. Oko stotinu metara pre ulaska u kanjon sa severne strane, nalazi se vodopad Grabovnica. U blizini Nevidea su istoimeno selo, zatim Pošćenje i Šavnik, udaljen oko 5 kilometara jugoistočno[4].
Ulaz u kanjon je na nadmorskoj visini od 935 metara. Dužina Nevidea je oko 1.700 metara (često se navodi i podatak od 3 km koji nije tačan). Kroz ceo kanjon sreću se brzaci, vodopadi, bukovi i slapovi i nepristupačne stene. Najizrazitiji deo je takozvana „Kapija kamikaza“, dužine 80 metara i širine oko 25 santimetara ne nekim mestima[5]. Izlaz iz kanjona je na 810 metara, u južnom delu, na oko 2,5 kilometara uzvodno od ušća reke Pridvorice. Nedaleko odtale je i selo Pošćenje (istočno). Dubina kanjona je oko 450 metara[6].
Litice Nevidea se nadvijaju nad rekom Komarnicom i tako zaklanjuju prodor sunčevih zraka i svetlosti u dolinu. Zbog toga je kanjon najvećim delom svoje dužine u stalnoj senci. Tu vlada specifična mikroklima sa temperaturama od 4° do 6 °C. Takvi uslovi uzrokovali su razvoju jedinstvene flore, pa su brojne biljne vrste endemične i karakteristične samo za taj prostor[7].
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Zbog svojih specifičnih karakteristika i nepristupačnosti, Kanjon Nevidio je bio dugo neistražen. Ozbiljniji pokušaji prolaska kroz uzanu dolinu preduzeti su u periodu između 1957. i 1964. godine, ali bez većeg uspeha. Prvi pokušaj 1957. bio je delo osoba iz „Geozavoda“ iz Beograda. Naredni, takođe neuspeo, izvela je grupa planinara i snimatelja iz Srbije i Crne Gore, 1965. godine, predvođena speleologom dr Jovanom Petrovićem. Visok vodostaj i nedostatak opreme sprečio ih je u osvajaju.[8] Zbog toga je Nevidio nosio „titulu“ jedinog neistraženog i neosvojenog kanjona u Evropi[9].
U avgustu 1965. godine članovi PSD „Javorak“ iz Nikšića, prevođeni Milošem Bojanovićem, započeli su operaciju prolaska kroz kanjon. Opremljeni ronilačkom i planinarskom opremom ekipa od osam planinara i tri snimatelja prošla je kroz kanjon i time osvojila Nevidio prvi put. Prolazak je trajao dva dana, a planinari su noćili u samo kanjonu nad liticama. Nakon njihovog uspeha nekoliko ekspedicija je prošlo istim putem, a u novije vreme organizuju se turistički obilasci Nevidija.[10]
Turizam[uredi | uredi izvor]
Osavremenjavanjem planinarsko-ronilačke opreme i razvojem turizma, stvorili su se uslovi da kanjonom Nevidija prolaze i osobe koje nisu stručno obučene za takve aktivnosti. Za prolazak kroz ovu usku dolinu potrebni su ronilačka odela od neoprena, alpinistička i planinarska oprema. Prolazak kroz kanjon spada u penjačku disciplinu poznatu pod nazivom kanjoning. Za prolazak kroz Nevidio neophodan je vodič koji predvodi turističku grupu tokom cele rute. Od početka turističkog razvoja ovog kraja kanjonom je prošlo više desetina turista[11][12].
Tokom 2014. godine u kanjonu je došlo do dve nezgode, u kojima su dve grupe turista iz Srbije bile zarobljene zbog veoma lošeg vremena i bujice. Akcijom Gorske službe spašavanja Crne Gore obe ekipe su uspešno i bez povređenih spasene iz Nevidija[13].
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Ime (obavezno). „Kanjon Nevidio”. Durmitor.wordpress.com. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ „Kanjon Nevidio www.nevidio-canyoning.com”. Nevidio-canyoning.com. Arhivirano iz originala 16. 02. 2015. g. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ „Ledeno Doba I Glacijalni Oblici Balkanskog poluostrva Jovan Cvijić” (PDF). Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ „kanjon_nevidio www.nevidio-canyoning.com/”. Nevidio-canyoning.com. Arhivirano iz originala 16. 02. 2015. g. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ Postavi Komentar. „Kanjon Nevidio” (na jeziku: (jezik: srpski)). Montenegro.travel. Arhivirano iz originala 14. 04. 2015. g. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ „Kanjon Nevidio”. Pkencijan.com. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ Ime (obavezno). „Komarnica i Nevidio”. Durmitor.wordpress.com. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ V. Kadić. „U kanjonu Nevidio sedam sati spasavali Beograđane”. Novosti.rs. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ „kanjon_nevidio”. Nevidio-canyoning.com. Arhivirano iz originala 16. 02. 2015. g. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ „Nevidio se predao”. Novineniksica.me. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ Created by bild studio & mama (4. 2. 2012). „Kanjon Nevidio” (na jeziku: (jezik: srpski)). Montenegro.travel. Arhivirano iz originala 03. 01. 2016. g. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ „DES Nevidio”. Nevidio-canyoning.com. Arhivirano iz originala 16. 02. 2015. g. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ V.K. „Turisti iz Srbije po olujnom nevremenu zarobljeni u kanjonu Nevidio”. Novosti.rs. Pristupljeno 9. 4. 2015.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Kanjon Nevidio (jezik: srpski)
- Etno-selo Nevidio (jezik: srpski)