Američki kvartalni konj

С Википедије, слободне енциклопедије

Američki kvartalni konj
Palomino američki kvartalni konj prikazan sa ularom
Druga imenaKvartalni konj
Zemlja poreklaSjedinjene Države
Svojstva
Prepoznatljive odlikeVelika brzina na kratkim razdaljinama; kratka, rafinirana glava; snažno, mišićavo telo, ima široka prsa i snažni, zaobljeni zadnji deo tela
Standardi rase

Američki kvartalni konj, ili kvartalni konj, američka je rasa konja koja se ističe na sprinterskim kratkim razdaljinama. Ime mu je izvedeno po sposobnosti da nadmaši druge rase konja u trkama na četvrt milje ili manje; neki su ostvarili brzine do 55 mph (88,5 km/h). Razvoj kvartalnog konja seže do 1600-ih.

Američki kvartalni konj je najpopularnija pasmina u Sjedinjenim Državama u današnje vreme, a Američka kvartalnokonjska asocijacija održava najveći registar ove pasmine na svetu, sa gotovo 3 miliona živih američkih kvartalnih konja registrovanih 2014. godine.[1] Američka kvartalnokonjska asocijacija je isto tako poznata po trkačkim konjima i po svojim rodeo performansama, konjskim revijama, kao i radnim rančerskim konjima.

Kompaktno telo američkog kvartovskog konja dobro je prilagođeno zamršenim i brzim manevrima potrebnim za obuzdavanje, „rezanje” radnog konja goveđeg krda, trke oko bačvi, vezivanja teleta i druge događaje vestern jahanja, posebno one koji uključuju živu stoku. Američki kvartalni konj se takođe koristi u engleskim disciplinama, vuči kola, šou skakanju, dresuri, lovu i mnogim drugim konjičkim aktivnostima.

Istorija pasmine[уреди | уреди извор]

Kolonijal era[уреди | уреди извор]

Tokom 1600-ih na istočnoj obali onoga što su danas Sjedinjene Države počelo se sa uzgojem uvezenih engleskih čistokrvnih konja ukrštenih s izabranim „domaćim” konjima.[2]

Jedna od najpoznatijih među tim ranim uvozima bila je Džanus, čistokrvna kobila koja je bila unuka godolfskog arapina. Ona je oždrebljena 1746. godine, a uvezena u kolonijalnu Virdžiniju 1756.[3] Uticaj čistokrvnih konja poput Džanus doprineo je genima ključnim za razvoj kolonijalnog „kvartalnog konja”.[4][5] Rezultirajući konj je bio mali, izdržljiv i brz. On je korišten je kao radni konj tokom nedelje i kao trkački konj vikendom.[6]

Kako su ravne trke postale popularne među kolonistima, kvartalni konj je stekao još veću popularnost kao sprinter na stazama koje su, po potrebi, bile kraće od klasičnih trkačkih staza u Engleskoj. Ovi kursevi često nisu bili ništa više od običnog deo puta ili ravnog dela otvorene zemlje. Kada su se takmičili protiv čistokrvnih konja, lokalni sprinteri su često pobeđivali. Kako su čistokrvne pasmine postajale uspostavljene u Americi, mnogi kolonijalni kvartalni konji su uključeni u originalne američke zapisnike o poreklu konja.[7] Ovo je započelo dugu povezanost između čistokrvne pasmine i onoga što će kasnije postati zvanično poznato kao „kvartalni konj”, nazvan po trkačkoj udaljenosti od 1⁄4 mi (0,40 km) na kojoj se isticao.[8][9] Neki kvartalni konji su galopirali brzinom i do 55 mph.[10]

Ekspanzija na zapad[уреди | уреди извор]

U 19. veku, pionirima koji su krenuli na zapad bio je potreban izdržljiv, voljan konj. Na Velikim ravnicama doseljenici su naišli na konje koji su poticali od španskog krda koje su Ernan Kortesa i drugi konkvistadori uveli su u vicekraljevstvo Nove Španije, koje danas obuhvataju jugozapad Sjedinjenih Država i Meksiko.

Konji sa Zapada uključuju stada divljih životinja poznatih kao Mustanzi, kao i konje koje su pripitomili Indijanci, uključujući plemena Komanči, Šošoni i Nez Pers.[11] [12] Dok je kolonijalni kvartalni konj bio ukršten sa tim zapadnim konjima, pioniri su otkrili da je novi ukrštenik imao urođeni „kravji smisao”, prirodni instinkt za rad sa govedima, što ga je učinilo popularnim kod stočara na rančevima.[13]

Razviće kao posebna pasmina[уреди | уреди извор]

Takođe pogledajte: Američka asocijacija kvartalnih konja i Dvorana slavnih američkih kvartalnih konja
Fotografija Petera Makjua, snimljena u Oklahomi oko 1905. godine

Neki od ranih osnivačkih predaka kvartarnog konja su bili Stil Dast, oždrebljen 1843; Šajlo (ili Old Šajlo), oždrebljen 1844; Old Kold Dek (1862); Loks Rondo, jedan od mnogih „Rondo” konja, oždrebljen 1880; Old Bili — opet, jedan od mnogih „Bili” konja — oždrebljen oko 1880; Traveler, pastuh nepoznatog uzgoja za koga je poznato da je bio u Teksasu do 1889;[14] and Peter Makju, oždrebljen 1895, registrovan kao čistokrvan, mada spornog pedigrea.[6][14][15] Još jedan rani osnivački pastuv ove pasme bio je Koperbotom, oždrebljen 1828. godine, čija loza potiče od Bajerli Turka, osnivačkog pastuva čistokrvne konjske pasmine.[16][17][18][19]

Glavna dužnost rančevnog konja na Američkom Zapadu bio je rad sa stokom. Čak i nakon pronalaska automobila, konji su i dalje bili nezamenljivi za rukovanje stokom na otvorenom. Stoga su glavni goveđi rančevi u Teksasu, kao što su King ranč, 6666 ranč (Četiri šestice) i Vagoner ranč, igrali značajnu ulogu u razvoju modernog kvartalnog konja. Veštine potrebne kaubojima i njihovim konjima postale su temelj rodea, takmičenja koje je počelo neformalnom konkurencijom kauboja, i proširilo se u glavni takmičarski događaj širom zapada. Do danas, kvartalni konj dominira u događajima koji zahtevaju brzinu kao i sposobnost rukovanja stokom.[20]

Sprint trke takođe su bile popularna zabava za vikend, i trke su postale izvor ekonomske dobiti za uzgajivače. Kao rezultat toga, više čistokrvne krvi je dodato u razvoju pasmine američkog kvartalnog konja. Ova pasmina je isto tako imala koristi od dodavanja arapskih, morganskih, pa čak i standardno-krvnih loza.[21]

Godine 1940. Američko kvartalnokonjsko udruženje (AKHA) osnovala je grupa konjanika i rančera iz jugozapadnih Sjedinjenih Država s ciljem očuvanja pedigrea konja sa njihovih rančeva.[22] Nakon pobede na izložbi Fort Vort iz 1941. godine i Hjustonskom stočnom šou i rodeu pastuv Vimpi koji je bio šampion počastvovan je prvim registarskim brojem, P-1.[23] On je potomak osnivačkog ždrebca Old Sorela sa King ranča. Ostale konji koji su živeli u vreme osnivanja AKHA dobili su rane registracione brojeve, Džo Rid P-3, Čif P-5, Oklahoma Star P-6, Kauboj P-12, i Vagoners Rejni Dej P-13.[24] Čistokrvnog trkačkog konja Tri Bars, koji je bio živ tokom ranih godina AKHA, Američka kvartalnokonjska dvorana slavnih je prepoznala kao jednog od značajnih začetnika pasmine kvartalnih konja.[25] Ostali značajni punokrvni konji viđeni u ranim AKHA pedigreima su Rokit Bar, Top Dek i Dept Čadž.[26]

Reference[уреди | уреди извор]

  1. ^ „AQHA Annual Report - 2014 Horse Statistics”. American Quarter Horse Association. Архивирано из оригинала 23. 9. 2015. г. Приступљено 24. 8. 2015. 
  2. ^ Denhardt Quarter Running Horse pp. 4–8
  3. ^ Denhardt Quarter Running Horse pp. 20–32
  4. ^ Mackay-Smith Colonial Quarter Race Horse p. 106
  5. ^ Mackay-Smith Colonial Quarter Race Horse p. 138
  6. ^ а б Beckmann, Bruce. „Quarter Horses”. Handbook of Texas Online. Texas State Historical Association. Приступљено 30. 5. 2006. 
  7. ^ Mackay-Smith Colonial Quarter Race Horse p. xxxi
  8. ^ "American Quarter Horse." Britannica School. Encyclopædia Britannica, Inc., 2015. Web. 1 Jul. 2015.
  9. ^ Dutson, Judith (2012), Storey's Illustrated Guide to 96 Horse Breeds of North America, Storey Publishing, стр. 64, ISBN 9781603429184 
  10. ^ Iowa Quarter Horse Racing Association. „Iowa Quarter Horse Racing Association 1976–2008”. IQHRA Website. Iowa Quarter Horse Racing Association. Архивирано из оригинала 07. 06. 2008. г. Приступљено 11. 6. 2008. 
  11. ^ Moulton, Gary E., ур. (2003). The Lewis and Clark JournalsНеопходна слободна регистрација. Lincoln, Nebraska: University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-8039-7. 
  12. ^ Murphy, Robert F., and Yolanda Murphy. Shoshone-Bannock Subsistence and Society. Good Press, 2019.
  13. ^ Mackay-Smith Colonial Quarter Race Horse p. 193
  14. ^ а б Close, Legends 2: Outstanding Quarter Horse Stallions and Mares.
  15. ^ Oklahoma State University. „Quarter Horse”. Breeds of Livestock. Oklahoma State University. Архивирано из оригинала 22. 06. 2008. г. Приступљено 11. 6. 2008. 
  16. ^ „Copperbottom” (PDF). Архивирано из оригинала (PDF) 26. 10. 2019. г. Приступљено 26. 10. 2019. 
  17. ^ „Lost Bloodline”. Архивирано из оригинала 28. 10. 2019. г. Приступљено 28. 06. 2020. 
  18. ^ Sir Archy
  19. ^ History of the Quarter Horse
  20. ^ Doan, Ryan; Cohen, Noah D; Sawyer, Jason; Ghaffari, Noushin; Johnson, Charlie D; Dindot, Scott V (2012). „Whole-Genome sequencing and genetic variant analysis of a quarter Horse mare”. BMC Genomics. 13: 78. PMC 3309927 Слободан приступ. PMID 22340285. doi:10.1186/1471-2164-13-78. 
  21. ^ „Breeds of Livestock - Quarter Horse — Breeds of Livestock, Department of Animal Science”. afs.okstate.edu. 
  22. ^ Denhardt Quarter Horse pp. 143–167
  23. ^ Kentucky Horse Park. „American Quarter Horse”. International Museum of the Horse- Horse Breeds of the World. Kentucky Horse Park. Архивирано из оригинала 22. 8. 2010. г. Приступљено 11. 6. 2008. 
  24. ^ American Quarter Horse Association Combined Stud Book 1-2-3-4-5 p. 1
  25. ^ „Three Bars (TB)” (PDF). American Quarter Horse Association. Архивирано из оригинала (PDF) 7. 7. 2011. г. Приступљено 21. 12. 2010. 
  26. ^ Wiggins Great American Speedhorse p. 166

Literatura[уреди | уреди извор]

Spoljašnje veze[уреди | уреди извор]

American Quarter Horse na Vikimedijinoj ostavi.
Преузето из „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Američki_kvartalni_konj&oldid=27676970”