Đoka Vlajković
Đorđe Vlajković - Đoka | |
|---|---|
 Đ. Vlajković, srpski pukovnik, ilustracija iz velikog islustrovanog kalendara „Orao“ (1884). | |
| Puno ime | Đorđe Vlajković |
| Datum rođenja | 3. mart 1831. |
| Datum smrti | 17. avgust 1883. (52 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Srbija |
Đorđe S. Vlajković - Đoka (3. mart 1831 — 17. avgust 1883) bio je zadužbinar i dobrotvor, pukovnik srpske vojske.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Đorđe Vlajković se, po jednom izvoru, rodio 3. marta 1831. godine u Vojvodini, tj. Austrijskom carstvu, mesto nije zapisano, a po drugom, u Beogradu.[traži se izvor] I jedan i drugi izvor se slažu u tome da je godina njegovog rođenja 1831. Bio je sin Todora Vlajkovića iz Prizrena. U Beogradu je završio osnovnu školu i, prema svim nagoveštajima, upisao se na dalje školovanje na Licej. Rano ostaje bez oca, već 1839, a majka mu umire 1845. godine. Taj rani gubitak roditelja je uticao na njegovo dalje obrazovanje. Sa četrnaest godina želeo je da stupi u vojsku. I pored izrazite mladosti, načelnik srpske vojske Kosta Ranisavljević primio ga je kao izuzetnog i već oformljenog mladog čoveka. U podacima glavnog generalštaba nailazi se podatak da je 1845. bio upućen u junkersku vojnu školu u Rusiju. Nema jasnih dokaza da li je i pohađao školu u koju je tada upućen. Zna se da se u Srbiju nije vratio već je stupio u austrijsku vojsku gde 5. oktobra 1847. biva proizveden za potporučnika.
Za vreme mađarske bune 1848. pridružuje se srpskom dobrovoljačkom odredu koji je organizovao Stevan Petrović - Knićanin. Taj odred pruža veliku pomoć Srbima u borbi protiv Mađara. Đoka Vlajković se posebno istakao 22. marta 1848. godine u odbrani Srbobrana kod Varadinskog mosta. Tu je zadobio prvo od mnogobrojnih odlikovanja - Medalju za hrabrost. Pri kraju tzv. Mađarske bune vratio se sa mnogim dobrovoljcima u Srbiju.
Đoka Vlajković, pešadijski pukovnik srpske i ruske vojske u penziji, umro je 17. avgusta 1883. godine u Beogradu, gde je i sahranjen uz sve vojne počasti. I danas jedna od ulica u najužem centru Beograda nosi njegovo ime (Vlajkovićeva ulica).
Ministarstvo prosvete je tridesetih godina odlučilo da se od sredstava Zadužbine u Vlajkovićevoj ulici br. 5 sazida reprezentativna zgrada. Na tu novu zgradu postavljena je bista Đoke Vlajkovića. Bistu je izradio vajar Marko Brežanin od prirodnog kamena a Branko Filipović, dekorativni vajar, kako se sam potpisivao, venac za medaljon od veštačkog kamena. Ovo umetničko delo i danas krasi nedavno obnovljenu fasadu Zadužbine Đoke Vlajkovića.
