Njugrejndž (Irska)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Njugrejndž
Svetska baština Uneska
Zvanično imeNjugrejndž
MestoMid, Republika Irska Uredi na Vikipodacima
Koordinate53° 41′ 41″ S; 6° 28′ 32″ Z / 53.6947251° S; 6.4755655° Z / 53.6947251; -6.4755655
Kriterijumreligijska: i, iii, iv
Referenca373
Upis1993. (17. sednica)
Veb-sajthttp://whc.unesco.org/en/list/659

Njugrejndž (ir. Sí an Bhrú, engl. Newgrange) je praistorijski spomenik se nalazi u okrugu Dablin, na istočnoj strani Irske, oko jedan kilometar severno od Reke Boine. Sagrađena je oko 3200. p. n. e., tokom neolitskog perioda. Ne zna se pouzdano koje je bila njegova namena, ali je izvesno da je imao neki oblik religijskog značaja jer je usklađen sa kretanjem sunca. Spomenik ima sličnosti sa drugim neolitskih građevinama širom zapadne Evrope iz tog doba, među kojima je najpoznatiji Stounhendž.

Njugrejndž je više hiljada godina bio zatrpan i skriven pod zemljom. Tek u 17 veku, počinju arheološka iskopavanja i istraživanja. Danas, je popularno turističko mesto, i smatra se jednim od najvažnijih objekata megalitske Evrope.

Arhitektura[uredi | uredi izvor]

Njugrejndž prvenstveno obuhvata veliki nasip, građen od naizmeničnih slojeva zemlje i kamena, sa travom koja raste na vrhu i rekonstruisanom fasadom od belog kvarca. Humka je 76 m široka i preko 12 m visoka, i obuhvata 0,4 hektara zemljišta. Na humci je ozidan prolaz, kome se može pristupiti ulazom na jugoistočnoj strani spomenika. Prolaz za prostire na 18.95 metara. Na kraju prolaza su tri male komore. Svaka od manjih komora ima veliki ravan kamen „basen“, na kome su se prvobitno deponovale kosti mrtvih. Zidovi ovog odeljka su sačinjeni od velikih kamenih ploča, dvadeset i dve koji su na zapadnoj strani dvadeset i jedne na istoku. Sve se u proseku od 1,5 metara visoke. Nekoliko ploča su ukrašene rezbarijom.

Umetnost[uredi | uredi izvor]

Ulaz u Njugrejndž

Njugrejndž sadrži različite primere Apstraktne umetnosti. Neolitska pećinska umetnost ovde se ispoljava u raznim oblicima rrezbarija. Ove rezbarije svrstane su deset kategorija, od kojih su pet krivolinijski (krugovi, spirale, lukovi, elipse i tačkasti krugovi) i drugih pet koji su pravolinijski oblici.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Kompleks Njugrejndž je prvobitno izgrađen između 3100. i 2900. p. n. e., odnosno, pre oko 5.000 godina. Više od pet stotina godina stariji je od Velike piramide u Gizi u Egipat, a od Stounhendža za oko hiljadu godina, kao i od starogrčke Mikenske kulture. Geološka analiza ukazuje da je veliki deo građevinskog materijala koji je korišćen za izgradnju Njugrejndža bio poreklom iz primorskih predela, najverovatnije na severoistoku. Blokovi su moguće transportovani od mora, rekom Boin.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • O’Kelly, Michael J. 1982. Newgrange: Archaeology, Art and Legend. London: Thames and Hudson. pp. 13.
  • Grant, Jim; Sam Gorin, Neil Fleming. The archaeology coursebook. Taylor & Francis. 2008. ISBN 978-0-415-46286-0. str. 159...
  • "The Winter Solstice illumination of Newgrange". Retrieved 2007-10-12.
  • Renfrew, Colin, in O’Kelly, Michael J. 1982. Newgrange: Archaeology, Art and Legend. London: Thames and Hudson. pp. 7.
  • Joseph Nechvatal, Immersive Ideals / Critical Distances. . LAP Lambert Academic Publishing. 2009. pp. 163. 
  • Ó Ríordáin, Seán P.; Glyn, Edmund Daniel (1964). New Grange and the Bend of the Boyne. F.A. Praeger. pp. 26. [1]
  • "PlanetQuest: The History of Astronomy - Newgrange".
  • E. Grogan, "Prehistoric and Early Historic Cultural Change at Brugh na Bóinne", Proceedings of the Royal Irish Academy 91C, 1991. pp. 126–132
  • Benozzo, F. (2010). "Words as Archaeological Finds: A Further Example of the Ethno-Philological Contribute to the Study of European Megalithism". The European Archaeologist 32: 13–17.
  • Phillips, W.E.A.; M. Corcoran, E. Eogan (2001),

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Njugrejndž na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Њугрејнџ_(Ирска)&oldid=26801782”