Blejk Edvards

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Blejk Edvards
Blejk Edvards
Lični podaci
Puno imeWilliam Blake Crump
Datum rođenja(1922-07-26)26. jul 1922.
Mesto rođenjaTalsa, Oklahoma, SAD
Datum smrti15. decembar 2010.(2010-12-15) (88 god.)
Mesto smrtiSanta Monika, Kalifornija, SAD
Porodica
SupružnikPatriša Voker (1953—1967)
Džuli Andruz (1969—2010)
Veza do IMDb-a

Blejk Edvards (engl. Blake Edwards), pravo ime Vilijam Blejk Kramp (engl. William Blake Crump) je bio američki filmski reditelj, scenarista i producent. Rođen je 26. jula 1922. godine u Talsi, Oklahoma, SAD. Preminuo je 15. decembra 2010. godine u 88. godini.

Karijera[uredi | uredi izvor]

Početak karijere[uredi | uredi izvor]

Scenarističku karijeru počeo na radiju a na filmu je najpre radio na komedijama Ričarda Kvinija, za koga je napisao sedam scenarija. Takođe je 1959. godine kreirao i režirao TV seriju Piter Gan, za koju je muziku radio Henri Mancini. Njihova saradnja se potom nastavila i u Edvardsovim filmovima, značajno doprinoseći njihovom uspehu.

Edvards je najuspešniji bio u komedijama, uz jedini značajniji izuzetak drame "Dani vina i ruža" (1962), sa Džekom Lemonom u glavnoj ulozi, koji igra alkoholičara koji pokušava da se reši zavisnosti.

Piter Selers[uredi | uredi izvor]

Najbolje je sarađivao sa Piterom Selersom u seriji komedija o Pink Panteru. Inicijalni film serije bio je "Pink Panter" (1963). To je dijamant koga pokušava da se dokopa prevejani kradljivac Čarls Liton (Dejvid Niven), kome je na tragu nespretni inspektor Kluzo, koga maestralno igra Piter Selers. Zahvaljujući nečemu u strukturi dijamanta, u njemu se pod određenim uslovima vidi lik ružičastog pantera, koji je iskorišćen za efektnu animiranu špicu, koju je uradio Fric Friling, uz još čuveniju muzičku temu Henri Mancinija. Uspeh je bio toliki da je lik Pink Pantera nastavio samostalni život kao junak sopstvene serije crtanih filmova, vrlo gledanih i kod nas. Film je 2006. dobio i istoimeni rimejk, sa Stivom Martinom u glavnoj ulozi, kojem je sledio i "Pink Panter 2" (2008).

Piter Selers se kao inspektor Kluzo pojavio i u filmovima "Pucanj u tami" (1964), "Povratak Pink Pantera" (1975), "Pink Panter uzvraća udarac" (1976), "Osveta Pink Pantera" (1978) i "Na tragu Pink Pantera" (1982), snimljenom posle Selersove smrti, u kome se koriste ranije snimljeni Selersovi gegovi i dodatne scene dosnimljene sa drugim glumcem. Od pomenutih filmova posebno su uspešni Povratak Pink Pantera i Pink Panter uzvraća udarac.

Osim kao inspektor Kluzo, Selers briljira i u Edvardsovoj komediji "Zabava" (1968), kao smotani indijski glumac Hrundi V. Bakši, koga greškom pozivaju na neki holivudski parti, gde ovaj pravi haos na svakom koraku.

Džuli Andruz[uredi | uredi izvor]

Osim Selersa, druga osoba sa značajnom glumačkom ulogom u Edvardsovim filmovima, bila je Džuli Andruz, njegova druga supruga, sa kojom je u braku neprekidno od 1969. Džuli je igrala u nekoliko njegovih filmova, od kojih su najpoznatiji "Špijunka Darling Lili" (1970), "Desetka" (1979), vrlo uspela komedija o kompozitoru filmske muzike srednjih godina koji vidi prelepu devojku (Bo Derek, koja se proslavila ovom ulogom), i „odlepi“ za njom, "Viktor/Viktorija" (1982), poboljšani rimejk nemačkog filma iz doba Vajmarske republike, u kome se pevačica u potrazi za poslom prerušava u muškarca i postaje zvezda kabarea, i "Pasji sinovi" (1981), crnohumorna priča u kojoj je Edvards do zuba zagrizao u holivudsku ruku koja ga hrani. Radi se o uspešnom reditelju čiji film doživljava fijasko, posle čega od dolazi na ideju da ga preradi i obogati golotinjom i seksom, kako bi privukao publiku. Posebna atrakcija filma je što se uvek do grla zakopčana Džuli Andruz u njemu skinula toples. Film nije postigao širi uspeh, iako ga jedan broj kritičara smatra izvanrednom satirom.

Ostali filmovi[uredi | uredi izvor]

Prvi veliki uspeh postigao je filmom "Doručak kod Tifanija" (1961), romantičnom komedijom po romanu Trumana Kepotija, sa Odri Hepbern i Džordžom Pepardom u glavnim ulogama, i sa nezaboravnom muzičkom temom Moon River, koju je komponovao Henri Mancini (dobitnik dva Oskara za ovaj film - za song i za najbolju muziku u drami ili komediji).

Od ostalih filmova uspešni su mu "Najveća trka oko sveta" (1965), u kojoj Džek Lemon, Toni Kertis i Natali Vud učestvuju u šašavoj trci koja se početkom XX veka odvija preko tri kontinenta, "Šta si radio u ratu, tata?" (1966), urnebesna komedija iz perioda Drugog svetskog rata, "Detektiv Piter Gan" (1967), humorna filmska ekranizacija detektivskog lika kojeg je stvorio za TV, "Kakva frka!" (1986), ne mnogo poznata ali urnebesno smešna komedija sa Tedom Dansonom i Haui Mandelom u glavnim ulogama, te "Golo kupanje (Skin Deep)" (1989), u kome Džon Riter igra pisca opsednutog ženama, čiji se život raspada.

Nagrade[uredi | uredi izvor]

Iako su mu filmovi bili dosta gledani, nije mnogo nagrađivan. Tako je 2004. godine dobio počasnog Oskara, kojeg mu je lično predao njegov veliki fan Džim Keri, a 1983. godine dobio je Cezara za najbolji strani film za film Viktor/Viktorija. Od nagrada je još „dobio“ Zlatnu malinu za najgoru režiju u filmu Sumrak (1988).

Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]

Sa Džuli Andruz ima dvoje usvojene dece, kao i još dvoje iz prvog braka sa Patrišom Voker (1953—67), od kojih je Dženifer Edvards glumica, koja se pojavljivala i u nekim njegovim filmovima.

Inače, buduću suprugu Džuli Andruz je upoznao tako što je ona čula da je za nju rekao da je „tako slatka, da sigurno ima ljubičice između nogu“. Ova izjava ju je toliko uzbudila da mu je poslala buket ljubičica sa prigodnom porukom. Ubrzo posle toga su počeli da izlaze a nije su dugo čekalo ni na venčanje.

Filmografija (kao reditelj)[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Blejk Edvards na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Блејк_Едвардс&oldid=27370517”