Vlada Kosova (PIS)
Vlada Kosova (PIS) je izvršni organ u sistemu privremenih institucija samouprave (PIS) na Kosovu i Metohiji. Ustanovljena je Ustavnim okvirom za privremenu samoupravu od 15. maja 2001. godine, koji je doneo UNMIK. Bira se od strane Skupštine Kosova. Prema tekstu Ustavnog okvira, zvaničan naziv ovog tela glasio je samo „Vlada” (engl. Government), ali vremenom se u javnosti odomaćio i naziv „Vlada Kosova”, koji je postao kolokvijalan.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
 |
| Ovaj članak je dio serije o političkom sistemu Kosova i Metohije |
| Politički sistem Srbije |
Nakon usvajanja Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija (1999), područje Autonomne Pokrajine Kosovo i Metohija stavljeno je pod upravu Privremene administrativne misije Ujedinjenih nacija na Kosovu (UNMIK), nakon čega je dotadašnje privremeno Izvršno veće Autonomne Pokrajine Kosovo i Metohija onemogućeno da nastavi sa ostvarivanjem svojih funkcija na području Kosova i Metohije.[2]
Rezolucija 1244 definisala je Kosovo[a] kao deo teritorije Savezne Republike Jugoslavije, koja je 2003. godine transformisana u Državnu zajednicu Srbije i Crne Gore, a čiji je kontinuitet 2006. godine nasledila Republika Srbija. Uprkos tome, UNMIK je već krajem 1999. godine uspostavio Zajedničku privremenu administrativnu strukturu (ZPAS), a potom je 15. maja 2001. godine proglasio Ustavni okvir za privremenu samoupravu. Time su na području Kosova i Metohije uspostavljene privremene institucije samouprave (PIS), među kojima je bila i Vlada Kosova, koja je formirana nakon prvih izbora za Skupštinu Kosova, održanih 17. novembra 2001. godine.[3]
U periodu od 2001. do 2008. godine, pitanje o učestvovanju ili neučestvovanju u skupštinskim izborima i radu raznih vlada koje su se smenjivale, bilo je jedno od najznačajnijih političkih pitanja za kosovsko-metohijske Srbe. Uprkos formalno proglašenim pravima, Srbi su na tom području bili izloženi nasilju i sistematskom progonu, što je kulminirao martovskim pogromom (2004).[4]
Poslanici albanske narodnosti u Skupštini su 17. februara 2008. godine izvršili jednostrano proglašenje nezavisnosti Republike Kosovo,[b] a potom je 15. juna iste godine usvojen i Ustav Republike Kosovo, čime je albanska strana prestala da primenjuje prvobitni Ustavni okvir iz 2001. godine, a dotadašnja Vlada Kosova transformisana je u Vladu Republike Kosovo.[traži se izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Zajednička privremena administrativna struktura
- Ustavni okvir za privremenu samoupravu
- Privremene institucije samouprave
- Skupština Kosova (PIS)
- Politički status Kosova i Metohije
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Ujedinjene nacije ne koriste reč „Metohija” iz naziva, ostavivši samo „Kosovo” za celu pokrajinu
- ^ Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Srbije i Rezoluciji 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija. Prema Rezoluciji 1244, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Anđelković, Zoran (2006). Godina istine: Privremeno izvršno veće AP Kosovo i Metohija: oktobar 1998-oktobar 1999. godine. Beograd: AS Medija.
- Bataković, Dušan T. (2008). „Srpska zajednica na Kosovu i Metohiji 1999-2005: Od konstitutivnog naroda do nametnute minorizacije”. Položaj nacionalnih manjina u Srbiji. Beograd: SANU. str. 227—243.
- Bataković, Dušan T. (2014). A Turbulent Decade: The Serbs in Post-1999 Kosovo: Destruction of Cultural Heritage, Ethnic Cleansing, and Marginalization (1999-2009). Paris: Dialogue.
- Bataković, Dušan T. (2015). „The Serbs of Kosovo and Metohija 1999-2007: Surviving in Ghetto-like Enclaves”. The Christian Heritage of Kosovo and Metohija: the Historical and Spiritual Heartland of the Serbian People. Los Angeles: Sebastian Press. str. 935—945.