Zamindavar
Zamindavar je istorijska oblast Avganistana. To je izuzetno velika i plodna dolina. Glavni izvori za navodnjavanje je reka Helmand. Zamindavar se nalazi na većoj teritoriji severnog dela provincije Helmand i obuhvata približno područje današnjih mesta kao što su Bagrana, Musa Kala, Nav Zad, Kadžaki i Sangin. Bilo je to područje sa dosta brda i širokih, dobro naseljenih i plodnih dolina koje su navodnjavale važne pritoke Helmanda. Glavni grad je bio Musa Kala, koji se nalazi na obalama istoimene reke, oko 60 km severno od grada Grišk u istočnom Helmandu.[1]
U ovom regionu nalazilo se sedište plemena Durani Paštun koje je bilo ogranak plemena Alizai. Regija je takođe dom plemena Nurzai, Barakzai i Alakozai, kao i druga plemena iz konfederacija plemena Durani i Kučis. Iz Zamindavara je proistekao veći deo vojske koja je 1880. godine opkolila Kandahar pod Mohamad Ajub Hanom; a upravo je zamindavarski kontingent plemena bio taj koji je prethodno umalo pobedio snage Ser Donalda Stevarta u bici kod Ahmeda Hela. Britansko-indijske snage su kontrolu nad Zamindavarom smatrale ključem položaja za zaštitu puta između Herata i Kandahara tokom Drugog anglo-avganistanskog rata.[1]
Zunbili su vladali Zamindavarom pre islamizacije područja. Naziv Zunbil može se pratiti do srednjopersijskog originala Zun-datbar, „Zun davalac-pravde“.[2] Geografsko ime Zamindavar takođe bi odražavalo sledeće, od srednjopersijskog Zamin-i datbar (Zemlja davaoca pravde).[2]
Hram Zun[uredi | uredi izvor]
Prema autoru Andreu Vinku,
U južnom i istočnom Avganistanu, regionima Zamindavar (Zamin I Datbar ili zemlja davaoca pravde, klasično Arhozija) i Zabulistan ili Zabul (Džabala, Kapisa, Kia pi ši) i Kabul, Arapima su se efektivno suprotstavljali više od dva veka, od 643. do 870. godine nove ere, domorodački vladari Zunbili i srodni Kabul-šahovi iz dinastije koji su postali poznati kao budistički-šahovi. Sa Makranom i Beludžistanom i većim delom Sinda može se smatrati da ovo područje pripada kulturnoj i političkoj pograničnoj zoni između Indije i Persije. Jasno je, međutim, da su u periodu od sedmog do devetog veka Zunbili i njima srodni narod Kabulšah vladali pretežno indijskim, a ne persijskim carstvom. Arapski geografi u stvari obično govore o tom kralju "Al Hind" -a ... (koji) je nosio titulu Zunbil.[3]
Južno od Hindukuša vladali su Zunbili, potomci južno-Heftalita. Sever su kontrolisali kabulski šahovi. Šahovi iz Zunbila i Kabula su bili povezani kulturom sa susednim indijskim potkontinentom. Kraljevi Zunbila obožavali su boga sunca po imenu Zun od koga su i dobili ime. Na primer, Andre Vink piše da je „kult Zuna prvenstveno bio hinduistički, a ne budistički ili zoroastrijski“.[4]
643. godine nemuslimanski Zunbili su okupili veliku vojsku i pokušali da napadnu Persiju, koja je upravo bila islamizovana, ali su ih muslimani porazili. Otprilike deset godina kasnije, u 653-4.godine, arapski general je sa 6000 arapskih muslimana prodro na teritoriju Zunbila i uputio se do svetišta Zun u Zamindavaru, za koje se verovalo da se nalazilo oko tri milje južno od Musa Kala u današnjem vremenu to je severni deo provincije Helmand u Avganistanu. General arapske vojske „slomio je ruku idolu i izvadio rubine koji su bili njegove oči kako bi ubedio Marzbana iz Sistana u bezvrednost boga“.[5]
Vilijem Vogelsang u svojoj knjizi navodi da su između osmog i devetog veka nove ere istočni delovi modernog Avganistana još uvek bili u rukama nemuslimanskih vladara očigledno hunskog ili turskog porekla; bili su povezani sa indijskim potkontinentom u kulturnom smislu, jer su većina bili ili hinduisti ili budisti.[6] Tokom 870. godine nove ere Safaridi iz Zarandža, grada na jugoistoku modernog Avganistana, osvojili su veći deo današnjeg Avganistana i postavili muslimanske upravnike širom zemlje. Međutim, muslimani i nemuslimani su nastavili da žive rame uz rame sve do uspona Gaznavida u 10. veku.
Kabul ima zamak proslavljen svojom snagom, dostupan samo jednim putem. U njemu su Muslimani, a ima i grad u kojem su nevernici iz Hinda.[7]
— Istahkri, 921. g.n.e.
Pretežno persijski, ali koji je posedovao srednjoazijske crte, takođe je bio Bog Zun od koga su Zunbili i dobili ime.[8]
Markart je tvrdio da je Zunbil ili Zhunbil ispravan oblik, a Ratbil iskvareni, i upravo je on povezao titulu sa Bogom Zunom ili Zhunom čiji je hram ležao u Zamindavaru pre dolaska islama, postavljen na svetoj planini i koji još uvek postojao u kasnom devetom veku kada su Safaridi Jakub i Amr b Lajt osvojili područje do Kabula.[8]
Ako su Hefteli u osnovi bili indoevropski, politički i kulturno carstva Zabula i Kabula smatrala su se delom El-Hinda uoči muslimanskog osvajanja. Na primer, Kačnama sadrži brojne reference na Zabul pod iskvarenim oblikom „Ramal“ ili „Ranmal“ koji pokazuje bliske kontakte i bračne odnose između vladara i potčinjenih poglavara Sinda i Kašmira i kralja Zabula u sedmom veku. Izgleda da su odnosi između ovih indijskih vladara na severozapadnoj granici bili u stalnom toku, ali čini se sigurnim zaključkom da je kralj Kašmira uspostavio zahtev za upravom nad Zabulom - kao i nad drugim indijskim kraljevima.[9]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Jedna ili više prethodnih rečenica uključuje tekst iz publikacije koja je sada u javnom vlasništvu: Chisholm, Hugh, ur. (1911). „Zamindawar”. Encyclopædia Britannica (на језику: енглески). 28 (11 изд.). Cambridge University Press. стр. 953.
- ^ а б Bosworth, Clifford Edmund. 2002. The Encyclopaedia of Islam. Leiden: Brill. Zamindawar. p.439.
- ^ Al-Hind: Early medieval India and the expansion of Islam, 7th-11th centuries By André Wink Edition: illustrated Published by BRILL, 2002 Page 112 to 114 ISBN 0-391-04173-8, ISBN 978-0-391-04173-8
- ^ André Wink, Al-Hind: The Making of the Indo-Islamic World, Brill 1990. p 118
- ^ André Wink, Al-Hind: The Making of the Indo-Islamic World, Brill 1990. p 120
- ^ Afghanistan: mensen, politiek, economie, cultuur, milieu by Willem Vogelsang, Edition: illustrated Published by Wiley-Blackwell, 2002 Page 188
- ^ „A.—The Hindu Kings of Kábul (p.3)”. Sir H. M. Elliot. London: Packard Humanities Institute. 1867—1877. Pristupljeno 18. 9. 2010.
- ^ a b Al-Hind, the making of the Indo-Islamic world: Early medieval India and the expansion of Islam 7th to 11th centuries. Volume 1 by André Wink page 18
- ^ André Wink, Al-Hind: The Making of the Indo-Islamic World, Brill 1990. p 117
