Zločin aparthejda
„Zločin aparthejda“ je definisan Rimskim statutom MKS iz 2002. godine kao činjenje nehumanih akata sličnih drugim zločinima protiv čovečnosti u kontekstu institucionalizovanog režima sistematskog ugnjetavanja i dominacije jedne rasne grupe nad drugom ili drugima i učinjenih sa namerom održavanja tog režima. Izričito se navode krivična dela kao što su ubistvo, porobljavanje, lišavanje slobode, prinudno raseljavanje, seksualno nasilje i kolektivno progonjenje.[1]
Generalna skupština UN je 1973. godine usvojila i predala na potpisivanje i ratifikaciju Međunarodnu konvenciju o suzbijanju i kažnjavanju zločina aparthejda (MKSKZA).[2] Konvencija je definisala zločin aparthejda kao nehumane akte učinjene u cilju ustanovljavanja i održavanja dominacije jedne rasne grupe osoba nad drugom rasnom grupom i u cilju sistematskog ugnjetavanja te grupe. Spominju se akti kao što su ubistvo, ograničavanje sloboda i dostojanstva, samovoljno hapšenje i zatvaranje, nametanje nehumanih uslova života, prinudni rad ili sprovođenje mera kojima se rasna grupa sprečava da učestvuje u političkom, društvenom, ekonomskom i kulturnom životu zemlje kao što su: uskraćivanje osnovnih prava, u koja spadaju pravo na rad, sindikalno organizovanje, obrazovanje, slobodan ulazak i izlazak iz zemlje, pravo na nacionalnost, slobodu kretanja i stanovanja, slobodu mišljenja i izražavanja i pravo na mirno okupljanje i udruživanje.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Termin aparthejd je holandskog porekla i bukvalno znači odvojenost. Termin se zvanično upotrebljavao kao naziv južnoafričkog sistema rasne segregacije. Prvi put je ovo pitanje izneto pred UN još 12. jula 1948. godine, kada je Padmanabha Pilaj, predstavnik Indije u UN, u pismu[3] generalnom sekretaru izneo zabrinutost zbog ponašanja južnoafričke vlade prema etničkim Indijcima u Južnoj Africi. Sistem segregacije u Južnoafričkoj Republici postaće predmet međunarodne osude, a prouzorkovaće i sistem sankcija prema Južnoj Africi. Sistem aparthejda srušen je u Južnoj Africi pre svega delovanjem čuvenog borca za prava crnaca Nelsona Mandele.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ United Nations (2002). „Rome Statute of the International Criminal Court, Article 2, Chapter 5”. Pristupljeno 09. 10. 2006.
- ^ United Nations (30 November). „International Convention on the Suppression and Punishment of the Crime of Apartheid”. Pristupljeno 08. 10. 2006. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:
|date=, |year= / |date= mismatch(pomoć) - ^ Pillai, Padmanabha (12 July). „Letter from the representative of India to the Secretary-General concerning the treatment of Indians in South Africa”. Arhivirano iz originala 24. 09. 2006. g. Pristupljeno 17. 7. 2006. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:
|date=, |year= / |date= mismatch(pomoć)