Istorija Antigve i Barbude
Istorija Antigve i Barbude može se podeliti u tri perioda. Prvi period je period do 1493. godine tj. do dolaska Kristifora Kolumba na Antigvu. Od 1632. do 1981. godine Antigva i Barbuda je u sastavu Engleske. Od Ujedinjenog kraljevstva stekla je nezavisnost 1981. godine.
Pretkolumbovski period[uredi | uredi izvor]
Antigva je naseljena od arhajskog perioda, iako je često pogrešno shvatanje da su je najpre naselili Siboneji, starosedeoci na Kubi[1]. Najstarija naselja datiraju iz perioda oko 2900. godine p. n. e. Nasledila ih je kultura Saladoida. Ljudi ove kulture su na Antigvu pristigli iz Južne Amerike, sa teritorije današnje Venecuele[2]. Oko 1200. godine p. n. e. na Antigvu su se naselili narodi koji su govorili aravačkim jezikom[3]. Pripadali su narodima Kariba. Aravaki su prvi stanovnici Antigve o kojima je sačuvano više podataka. Na ostrvo su doplovili pomoću čamaca piroga iz Venecuele. Odatle su proterani od strane drugih karipskih naroda. Na Antigvi su razvili poljoprivredu. Između ostalog, Aravaci su poznati po uzgajanju antigvanskog crnog ananasa. Gajili su i druge namirnice kao što su: kukuruz, slatki krompir, čili, guavu, duvan, pamuk... Najveći deo Aravaka napustio je Antigvu oko 1100. godine n. e. Preostale su kasnije proterali Karibi kojima je naprednije oružje obezbedilo pobedu nad Aravacima.
Kolonijalni period[uredi | uredi izvor]
Kristifor Kolumbo se iskrcao na Antigvu 1493. godine, na svom drugom putovanju. On je ostrvu dao ime "Antigva" što na španskom jeziku znači "antička". Aravaki su ostrvo nazivali Wadadli, a Karibi Wa'omoni. Kolumbo mu je dao naziv po ikoni Santa Marije la Antigve u Seviljskoj katedrali. Barbuda na španskom jeziku znači "bradata"[4]. Prvi pokušaji Evropljana da kolonizuju ostrvo su završavani neuspehom zbog jakog otpora domaćeg stanovništva. Prva evropska naselja bila su španska i francuska. Englezi su kolonizovali Antigvu 1632. godine. Tada je izgrađena i današnja prestonica države, Sent Džons. Barbuda je kolonizovana 1666. godine. Prvi guverner Antigve bio je Tomas Verner, zapovednik garde kralja Džejmsa I Stjuarta. Ser Kristofer Kodrington podigao je prvu fabriku šećera na Antigvi (1674), a Barbudu je zakupio za svoje plantaže. Glavni grad Barbude nosi naziv po Kodringtonu[5]. Proizvodnja šećera postala je najunosniji posao na ostrvu i čini ekonomsku kičmu države.
Antigva je tokom 18. veka bila sedište Britanske kraljevske mornarice smeštene na Antilima. Čuveni Horejšio Nelson komandovao je Britanskom flotom krajem 18. veka. On je bio nepopularan među lokalnim trgovcima zbog nametanja britanskog Navigacijskog akta. Kao i u ostalim delovima Britanske imperije, i u Antigvi je 1834. godine došlo do emancipacije robova koji ipak ostaju ekonomski zavisni od vlasnika plantaža. Na ostrvu nije bilo viška poljoprivrednog zemljišta. Loši uslovi rada trajali su do 1939. godine kada je član kraljevske komisije pozvao na formiranje sindikata. Antigvanski sindikat (Antigua Trades and Labour Union - ATLU) formiran je ubrzo nakon toga[6]. Predsednik sindikata postao je godine Vere Bird. Bird se borio za ukidanje dotadašnjih imovinskih cenzusa. On je formirao Antigvansku laburističku partiju (ALP). Godine 1951. uvedeno je opšte pravo glasa. Laburistička partija odnosi sva raspoloživa mesta u parlamentu. Od 1960. godine Bird je glavni ministar kolonije. Zalagao se za formiranje političke unije karipskih država (Zapadnoindijska federacija). Zajedno sa Barbadosom i Gvajanom, Bird je 1965. godine stvorio Karipsko udruženje za slobodnu trgovinu (CARIFTA) koje kasnije prerasta u Karipsku zajednicu (CARICOM). Godine 1967. Bird je izdejstvovao proširenje državne autonomije kroz slobodnu asocijaciju[7].
Nezavisnost[uredi | uredi izvor]
Bird je poražen na izborima 1971. godine te je prisiljen odstupiti sa dužnosti. Njegova Antigvanska laburistička partija izgubila je izbore. Međutim, već 1976. godine Bird se vraća na funkciju premijera. Kao premijer, on je rukovodio pripremama za sticanje nezavisnosti. Antigva i Barbuda stekla je nezavisnost 1981. godine. Ostala je deo Komonvelta. Vere Bird je postao njen prvi premijer. Na toj funkciji zadržao se do marta 1994. godine. Podneo je ostavku iz zdravstvenih razloga. Proglašen je nacionalnim herojem, a po njemu je nazvan i međunarodni aerodrom u Sent Džonsu. Verea je nasledio sin Lester Bird. Na tom mestu zadržao se do 2004. godine. Od 2004. godine premijer Antigve i Barbude je Baldvin Spenser.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Granberry, Julian; Vescelius, Gary (1992). Languages of the Pre-Columbian Antilles. University of Alabama Press
- ^ "Prehistory of the Caribbean Culture Area", Southeast Archaeological Center, National Park Service (retrieved 19 July 2013)
- ^ Aikhenvald, Alexandra Y. The Arawak language family. In R. M. W. Dixon & A. Y. Aikhenvald (Eds.), The Amazonian languages. . Cambridge: Cambridge University Press. 1999. ISBN 978-0-521-57893-6.
- ^ Antigua and Barbuda | history - geography | Britannica.com
- ^ https://web.archive.org/web/http://www.antiguamuseums.org/Historical.htm
- ^ ICTUR; eds. . Trade Unions of the World 6th Ed. . John Harper Publishing. 2005. ISBN 978-0-9543811-5-8.
- ^ Bird, Vere Cornwall // Encyclopedia of Latin America / Thomas M. Leonard. — New York: Facts On File, Inc. — Т. 4. 1943. ISBN 978-0-8160-7359-7.
