Leon Askin
Leon Askin | |
|---|---|
 Leon Askin u leto 2001. | |
| Ime po rođenju | Leon Aškenazi |
| Datum rođenja | 18. septembar 1907. |
| Mesto rođenja | Beč, Austrougarska |
| Datum smrti | 3. jun 2005. (97 god.) |
| Mesto smrti | Beč, Austrija |
| Zanimanje | Glumac |
| Aktivni period | 1930-te do 2001. |
| Supružnik | Mimi (razvod), Aneli Erlih (razvod), Anita Askin-Viher |
| Roditelji | Malvine (devojačko Susman) i Samjuel Aškenazi |
| Veb-sajt | www |
Leon Askin (rođen kao Leon Aškenazi (Leon Aschkenasy), Beč, 18. septembar 1907 — Beč, 3. jun 2005) bio je austrijski jevrejski glumac i režiser. Najpoznatiji je u Severnoj Americi po ulozi generala Burkhaltera u TV situacionoj komediji Hoganovi heroji.
Život i karijera[uredi | uredi izvor]
Askin je rođen u jevrejskoj porodici u Beču, kao sin roditelja koji su kasnije ubijeni u Holokaustu. Prema njegovoj autobiografiji, njegovo prvo iskustvo u šou biznisu dogodilo se tokom Prvog svetskog rata kada je recitovao pesmu pred carem Francom Josifom. Tokom 1920-ih studirao je glumu kod Luiz Dumon i Maksa Rajnharta. Dok je 1930-ih radio u bečkom kabare pozorištu „ABC“, često je režirao dela političkog pisca disidenta Jure Sojfera.
Askin je pobegao iz Austrije u Sjedinjene Države 1940.[1] nakon što su ga nacistički SA i SS tukli i mučili. Njegovi roditelji su ubijeni u logoru smrti Treblinka. U Drugom svetskom ratu služio je kao štabni narednik u vazdušnim snagama američke vojske. Posle rata, otišao je u Holivud da započne karijeru u filmovima, uvek glumeći strane likove koji govore engleski sa jakim akcentom.
Askin je stekao široko priznanje i popularnost zbog svoje ponavljajuće uloge strogog generala Alberta Burkhaltera u sitkomu Hoganovi heroji, pojavivši se u 67 epizoda (uključujući pilot) serije koja je trajala od 1965. do 1971. godine. Burkhalter je bio grubi i hrabri komandant pukovnika Klinka, napaćenog komandanta nemačkog logora za ratne zarobljenike iz Drugog svetskog rata, kojim je manipulisao američki pukovnik Hogan kako bi se zatvorenici izvukli sa svojim tajnim aktivnostima.
Askin je umro prirodnom smrću u Beču 3. juna 2005. u 97. godini i sahranjen je u Središnjem bečkom groblju.
Filmografija[uredi | uredi izvor]
| Godina | Naslov | Uloga |
|---|---|---|
| 1952 | Assignment – Paris! (Zadatak - Pariz!) | Franc |
| 1952 | Road to Bali (Put za Bali) | Kralj Ramajana |
| 1953 | Desert Legion (Pustinjski Legion) | Major Vasil |
| 1953 | South Sea Woman (Žena sa Južnih mora) | Pjer Maršan |
| 1953 | China Venture (Kineski poduhvat) | Vu King |
| 1953 | The Robe (Ogrtač) | Abidor |
| 1953 | The Veils of Bagdad (Velovi Bagdada) | Paša Hamam |
| 1954 | Knock on Wood (Kucati o drvo) | Laslo Gromek |
| 1954 | Secret of the Incas (Tajna Inka) | Anton Marku |
| 1954 | Valley of the Kings (Dolina kraljeva) | Valentin Arko |
| 1955 | Carolina Cannonball (Đule Karoline) | Oto |
| 1955 | Son of Sinbad (Sinbadov sin) | Kalif |
| 1955 | Spy Chasers (Lovci na špijune) | Pukovnik Aleks Baksis |
| 1958 | Der Schinderhannes (Šinderhanes) | Rohus Epelshajmer |
| 1959 | The Last Blitzkrieg (Zadnji blickrig) | Narednik Štajner |
| 1959 | Abschied von den Wolken (Rastanak sa oblacima) | General Kordobas |
| 1960 | Mistress of the World (Ljubimica sveta) | Fernando |
| 1960 | Pension Schöller (Pension Šeler) | Frinc Bernardi |
| 1960 | Until Money Departs You (Dok te novac ne napusti) | Doktor Plauert |
| 1960 | Weit ist der Weg (Dugačak je put) | Luiz |
| 1961 | Immer Ärger mit dem Bett (Stalne muke sa krevetom) | Luiđi Papagalo |
| 1961 | Blind Justice (Slepa pravda) | Branilac dr. Leopold |
| 1961 | One, Two, Three (Jedan, dva, tri) | Peripečkov |
| 1962 | Lulu (Lulu) | Dr. Gol |
| 1962 | The Testament of Dr. Mabuse (Testament dr. Mabusea) | Floke |
| 1962 | Sherlock Holmes and the Deadly Necklace (Šerlok Holms i smrtonosna ogrlica) | Čarls |
| 1965 | John Goldfarb, Please Come Home! (Džon Goldfarb, molim te vrati se kući! | Samir |
| 1965 | Do Not Disturb (Ne uznemiravaj) | Langsdorf |
| 1966 | What Did You Do in the War, Daddy? (Šta si radio u ratu tata?) | Pukovnik Kastorp |
| 1967 | Double Trouble (Dupla nevolja) | Inspektor de Grot |
| 1967 | The Caper of the Golden Bulls (Beg zlatnog bika) | Morček |
| 1967 | The Perils of Pauline (Nevolje Pauline) | Komesar |
| 1968 | The Wicked Dreams of Paula Schultz (Čudni snovi Paule Šulc) | Oskar |
| 1968 | Guns for San Sebastian (Topovi San Sebastijana) | Vrhovni sveštenik |
| 1968 | A Fine Pair (Lep par) | Šef Velman |
| 1968 | Die Funkstreife Gottes (Božja radio patrola) | Feliks |
| 1968 | Lucrezia (Lukrecija) | Alesandro VI |
| 1969 | The Maltese Bippy (Malteška zadnjica) | Aksel Kronštat |
| 1969 | Death Knocks Twice (Smrt kuca dvaput) | Pepe Mangano |
| 1972 | Hammersmith Is Out (Hamersmit je gotov) | Dr. Krot |
| 1973 | Doctor Death: Seeker of Souls (Doktor smrt: Tragač za dušama) | Tor |
| 1973 | Genesis II (Knjiga postanja II) | Nadzornik |
| 1973 | The World's Greatest Athlete (Najbolji sporista na svetu) | Dr. Gotlib |
| 1974 | Young Frankenstein (Mladi Frankenštajn) | Gospodin Valdman |
| 1974 | Karl May (Karl Maj) | Kloc-Selo |
| 1974 | Perahim – die zweite Chance (Perahim - druga prilika) | |
| 1975 | Parapsycho – Spektrum der Angst (Parapsiho - raspon straha) | |
| 1981 | Going Ape! (Zamajmunjivanje) | Zebrevski |
| 1982 | Airplane II: The Sequel (Avion II: Nastavak) | TV voditelj iz Moskve |
| 1983 | Frightmare (Frajtmer) | Volfgang |
| 1983 | Kottan ermittelt (Kotanova odluka) | Rudolf Vaserfogel |
| 1984 | A Stroke of Genius (Potez genija) | |
| 1985 | Diff'rent Strokes (Različiti potezi) | Došenko |
| 1985 | Savage Island (Ostrvo divljaka) | Luker |
| 1985 | Stiffs (Leševi) | Direktor mrtvačnice |
| 1985 | First Strike (Prvi nalet) | |
| 1986 | Odd Jobs (Čudni poslovi) | Don Karlući |
| 1987 | Deshima (Dešima) | Frank Nifergelt |
| 1994 | OcchioPinocchio (Okijo Pinokijo) | Psihijatar |
| 1994 | Höhenangst (Strah od visine) | Valter Guzenlajter |
| 1994 | Adolf Lanz – Mein Krampf (Adolf Lanc - Moja borba) | Jozef Lanc iz Libensfelda |
| 1995 | Tödliche Liebe (Smrtonosna ljubav) | |
| 1998 | Black Flamingos – Sie lieben euch zu Tode (Crni flamingosi - vole te do smrti) | |
| 1999 | Kubanisch rauchen (Pušiti kubanski) | Varanovski |
| 2001 | Ene mene muh – und tot bist du (En-den-du - mrtav si) |
Odlikovanja i nagrade[uredi | uredi izvor]
- 1988: Austrijski krst časti za nauku i umetnost[2]
- 1994: Srebrna medalja za zasluge u gradu Beču
- 1996: Dodela zvanja "profesor"
- 2001: Austrijski krst časti za nauku i umetnost 1. klase[3]
- 2002: Zlatna medalja časti za zasluge u gradu Beču
- 2003: Goldener Rathausman iz Beča povodom obeležavanja 75. godišnjice
- 2007: Imenovanje Leon-Askin-Placa u Beču-Pencingu
- 2007: Bista Leona Askina u Turkenšancparku (Beč)
- 2007: Otkrivena ploča na Hiteldorferštrase 349 u Beču-Pencing, povodom 100. godišnjice Askinovog rođenja
- 2009: Na adresi Zehshimelgase 19 u Beču-Alzergrund javna stambena zgrada je dobila njegovo ime
- 2010: Leon-Askin-Park u Grundštajngase u Otakringu (16. bečki okrug) nazvan po Askinu
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Leon Askin Biography (1907-)”. Filmreference.com. Advameg. Pristupljeno 2011-07-09.
- ^ „Reply to a parliamentary question” (PDF) (na jeziku: nemački). str. 811. Pristupljeno 14. 1. 2013.
- ^ „Reply to a parliamentary question” (PDF) (na jeziku: nemački). str. 1383. Pristupljeno 14. 1. 2013.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični veb-sajt
- Leon Askin na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Leon Askin na sajtu Internet Broadway Database (jezik: engleski)
- Leon Askin na sajtu Find a Grave (jezik: engleski)
- Literatura o Leonu Askinu
- Leon Askin (na nemačkom) iz arhive austrijske medijateke
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
