Prava žena u Brazilu

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Deo serije o
Kulturi Brazila
Culture of Brazil
Društvo
Teme
Simboli

Na društvene uloge žena u Brazilu su snažno uticale patrijarhalne tradicije iberijske kulture, koja drži žene podređene muškarcima u porodičnim i društvenim odnosima.[1] Iberijsko poluostrvo, koje čine Španija, Portugal i Andora, tradicionalno je bilo kulturna i vojna granica između hrišćanstva i islama, razvijajući snažnu tradiciju za vojna osvajanja i dominaciju muškaraca. Patrijarhalne tradicije su se lako prenosile sa Iberijskog poluostrva u Latinsku Ameriku kroz sistem enkomijende koji je podstakao ekonomsku zavisnost među ženama i domorodačkim narodima u Brazilu. Kao najveća rimokatolička nacija na svetu, religija je takođe imala značajan uticaj na percepciju žena u Brazilu, iako je tokom prošlog veka brazilska vlada sve više raskidala sa Katoličkom crkvom u vezi sa pitanjima vezanim za reproduktivna prava.

Smatra se da Brazil poseduje najorganizovaniji i najefikasniji ženski pokret u Latinskoj Americi, sa vidljivim uspehom koji je postignut tokom prošlog veka u promovisanju i zaštiti zakonskih i političkih prava žena.[2] Uprkos dostignućima u pravima žena tokom prošlog veka, žene u Brazilu se i dalje suočavaju sa značajnom nejednakošću polova, koja je najizraženija u ruralnim oblastima severoistočnog Brazila.[3] U 2010. godini, Ujedinjene nacije su rangirale Brazil na 73. mesto od 169 zemalja na osnovu Indeksa rodne nejednakosti, koji meri nedostatke žena u oblastima reproduktivnih prava, osnaživanja i učešća u radnoj snazi.[4]

Ženske pokrete u Brazilu tradicionalno predvode i podržavaju žene iz više srednje klase, i imaju tendenciju da budu reformske, a ne revolucionarne prirode, iako postoje jasni izuzeci, posebno u pogledu pokreta za reformu agrarnog zemljišta.[5] Iako je ženama u Brazilu dato pravo glasa 1930-ih, tek 1970-ih, pa nadalje, širi, moćniji ženski pokret zavladao je u Brazilu. Brazil je 1979. godine, u godini njenog objavljivanja, potpisao i ratifikovao CEDAV, konvenciju Ujedinjenih nacija koja ima za cilj eliminisanje svih oblika diskriminacije žena. Žene u Brazilu uživaju ista zakonska prava i dužnosti kao i muškarci, što je jasno izraženo u 5. članu brazilskog Ustava iz 1988. godine.[6]

Pokret za pravo glasa[uredi | uredi izvor]

Za više informacija pogledajte: Feminizam u Brazilu
Deo serije o
Ženama u društvu
Venus symbol
Venus symbol
Društvo
Nauka
Umernost
Kultura
Po državama

Žene u Brazilu su dobile pravo glasa 1932. godine.[7] Iako je feministički pokret postojao u Brazilu od sredine devetnaestog veka i žene su tražile da pravo glasa bude uključeno u republikanski ustav iz 1891. godine, nastojanje da se dobije pravo glasa počelo je ozbiljno tek pod vođstvom feministkinje, biologinje i pravnice Berte Luc.[8] Nakon objavljivanja članka u vodećim brazilskim novinama Revista da Semana, koji poziva žene da svojim dostignućima dokažu svoju dostojnost muškarcima i organizuju se kako bi zahtevali pravo glasa, pojavile su se različite ženske organizacije.[8]

Luc je osnovala sopstvenu organizaciju u saradnji sa američkom sifražetkinjom Keri Čapmen Ket 1922. godine, Brazilskom federacijom za unapređenje žena, koja je postala vodeća organizacija za pravo glasa u Brazilu i bila je povezana sa Međunarodnim savezom za pravo glasa.[8] Brazilske sifražetkinje bile su pismene, profesionalne žene koje su činile samo mali procenat ženske populacije u Brazilu, koja je ostala uglavnom nepismena. Dakle, kampanja za pravo glasa ni u kom slučaju nije bila masovni pokret, već je bila izrazito umerena po prirodi.[9] Konzervativni karakter pokreta za pravo glasa izazvao je mali otpor vlade, a pravo glasa je proglasio Žetulio Vargas 1932. godine i kasnije potvrđen u Ustavu iz 1934. godine.[8]

Dve godine nakon što je žensko pravo glasa proglašeno u 5. Ustavu Brazila, dve žene su izabrane u Kongres, deset žena je izabrano za gradonačelnice i poslanice, a trideset žena je postalo odbornice u Brazilu.[10] Iako su državni poslovi bili dostupni ženama u prošlosti, žene nisu imale izborne pozicije sve dok nije stečeno pravo glasa, a broj žena u vladi je nastavio da raste tokom dvadesetog veka.[10]

Ustavna prava[uredi | uredi izvor]

5. Ustav iz 1934. godine[uredi | uredi izvor]

Imenovana od strane Privremene vlade 1933. za izradu prve stranice novog Ustava, Berta Luc je uključila različite odredbe za promovisanje jednakih prava između muškaraca i žena. Ne samo da je ženama dato jednako pravo da obavljaju državne funkcije i da zarađuju jednaku platu za jednak rad, već su takođe dobile prednost u odnosu na muškarce na svim državnim poslovima koji se odnose na dom, majčinstvo, decu i uslove rada za žene.[10] Preferencijalni tretman koji je davan ženama u pogledu određenih državnih pozicija bio je kontroverzan u to vreme.[10]

Građanski ustav iz 1988. godine[uredi | uredi izvor]

Građanski ustav je proglasio žene jednakim muškarcima u svim pravnim aspektima, eksplicitno navodeći u članu 5. glave II da „muškarci i žene imaju jednaka prava i dužnosti prema odredbama ovog Ustava.“[11] Nacionalni savet za prava žena, formiran 1975. godine, uspešno se zalagao za uključivanje rodno svesnih zakona u novi ustav. Na predlog Saveta, dokumentu je dodata klauzula kojom se najavljuje da se zemljište podeljeno agrarnom reformom može dodeliti i nasloviti „u ime muškarca, žene ili oboje, nezavisno od građanskog statusa“.[10]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Metcalf, Alida C. Women and Means: Women and Family Property in Colonial Brazil, Journal of Social History. Vol. 24, No 2 (Winter 1990) str. 277-298
  2. ^ Fiedler, A. M., & Blanco, R. I. (2006). The Challenge of Varying Perceptions of Sexual Harassment: An International Study. Journal of Behavioral and Applied Management, 7, 274-291
  3. ^ Caipora (Organization). Women in Brazil. London: Latin American Bureau, 1993. Brazil has come a long way to gain equal rights but there is still much to be done. For instance, they are many women going to universities but still aren't seen equal in the workforce and their isn't many of them seen as managers or executives. Consideration of reports submitted by states parties under article 18 of the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women: combined initial, second, third, fourth and fifth periodic reports of states parties : Brazil. New York: United Nations, 2002
  4. ^ „International Human Development Indicators - UNDP”. web.archive.org. 2011-05-13. Arhivirano iz originala 13. 05. 2011. g. Pristupljeno 2022-02-10. 
  5. ^ Schmink, Marianne. Women in Brazilian Abertura Politics. Signs. . 7 (1).  Nedostaje ili je prazan parametar |title= (pomoć) (Autumn, 1981), str. 115-134
  6. ^ Carr, Emily. „Research Guides: Guide to Law Online: Brazil: Introduction”. guides.loc.gov (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-02-10. 
  7. ^ Hahner, June Edith. "The Beginnings of the Women's Suffrage Movement in Brazil". Signs. Vol. 5, no. 1. Women in Latin America (Autumn 1979). str. 200–204.
  8. ^ a b v g Hahner, June Edith (1990). Emancipating the Female Sex: The Struggle for Women's Rights in Brazil, 1850–1940. Durham: Duke University Press.
  9. ^ Hahner, June Edith (1980). "Women's Rights and the Suffrage Movement in Brazil, 1850–1932". Latin American Research Review. Vol. 5, no. 1. str. 65–111.
  10. ^ a b v g d Garciario, Frank M. (Nov 8, 1936). "BRAZIL'S WOMEN SCORE GAINS: Their Right to Vote Is Widely Used and a Million Hold Jobs Out". New York Times. p. D9 – via ProQuest.
  11. ^ „BRAZIL: Constitution, 1988 with 1996 reforms”. pdba.georgetown.edu. Pristupljeno 2022-02-13. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Права_жена_у_Бразилу&oldid=26979792”