Pjer Bel

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Pjer Bel
Portret koji je naslikala Luj Ele
Lični podaci
Puno imePierre Bayle
Datum rođenja(1647-11-18)18. novembar 1647.
Mesto rođenjaKarla Bel, Kraljevstvo Francuska
Datum smrti28. decembar 1706.(1706-12-28) (59 god.)
Mesto smrtiRoterdam, Holandska republika
ReligijaKalvinista
Filozofski rad
EpohaFilozofija 17. veka
RegijaZapadna filozofija
Škola filozofijeFilozofski skepticizam
IdejeBelova skeptička trilema[1] [2]
Uticaji odDekarta, Spinoze
Uticao naKondorset, Didro, Fridrih Veliki, Hjum, Moperti, Toland, Viko, Volter

Pjer Bel (hol. Pierre Bayle; Karla Bel, 18. novembar 1647 – Roterdam, 28. decembar 1706), francuski filozof.

Bio je profesor na akademiji u Sedanu i na Univerzitetu u Roterdamu. Borio se za slobodu ljudskih misli i toleranciju po pitanjima moralnog uverenja.[3] Protivnik je dogmatizma, zalagao se za odvajanje crkve od države i vodio je borbu protiv kalvinizma i papizma. Njegovo glavno delo „Istorijski i kritički rečnik” je prva zapadnoevropska enciklopedija. U njoj je definisao pojmove i kritički osvetlio društvo svog doba.[4]

Svojim prvim tezom o kometi se suprotstavio svim natprirodnim tumačenjima prirodnih pojava.[5] Zbog toga je bio žigosan kao bezbožnik. On je objavio studiju o istoriji kalvinizma, čime je izazvao mržnju jezuita, koji su tu knjigu spaljivali, a njegovog brata su bacili u tamnicu, gde je i umro. Potresen takvim razvojem događaja, ušao je u borbu protiv katolicizma, pri čemu je negirao i kalvinizam.[6]

Uticao je na francuske prosvetitelje, a posebno na Voltera.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Dale Jacquette, David Hume's Critique of Infinity, Brill, pp. 22–23, 25–28
  2. ^ „Bayle's trilemma”. Arhivirano iz originala 27. 11. 2018. g. Pristupljeno 27. 11. 2018. 
  3. ^ Joseph LoConte, "The Golden Rule of Toleration", Christianity Today, Accessed 6 March 2011
  4. ^ Palmer & Colton 1995, str. 301–302
  5. ^ Pensées Diverses sur l'Occasion de la Comète, (1682) prevedeno kao Various Thoughts on the Occasion of the Comet (2000) by Robert C. Bartlett, SUNY Press.
  6. ^ Historical and Critical Dictionary (1695–1697; 1702, enlarged; best that of P. des Maizeaux, 4 vols, 1740)

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Palmer, R.R.; Colton, Joel (1995). A History of the Modern World. New York: McGraw-Hill. str. 301-302. ISBN 978-0-07-040826-5. 
  •  Ovaj članak uključuje tekst iz publikacije koja je sada u javnom vlasništvu: Chisholm, Hugh, ur. (1911). „Bayle, Pierre”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 3 (11 izd.). Cambridge University Press. str. 557. 
  • Elisabeth Labrousse, Pierre Bayle, La Haye: Martinus Nijhoff, 1963–4 (2 volumes). (jezik: francuski)
  • Elisabeth Labrousse, Bayle, translated by Denys Potts, Oxford: Oxford University Press, 1983.
  • Thomas M. Lennon, Reading Bayle, Toronto: University of Toronto Press, 1999.
  • Todd Ryan, Pierre Bayle's Cartesian Metaphysics: Rediscovering Early Modern Philosophy, New York: Routledge, 2009..

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Pierre Bayle na Vikimedijinoj ostavi.
Pjer Bel na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пјер_Бел&oldid=27435099”