Rudnik uglja Pljevlja
| Tip | Akcionarsko društvo |
|---|---|
| Industrija | Iskopavanje uglja |
| Osnovana | Pljevlja, Crna Gora (1952.) |
| Sedište | Pljevlja, Crna Gora |
| Proizvod(i) | Lignit |
| Vlasnik | Elektroprivreda Crne Gore (100%) |
| Vebsajt | www |
Rudnik uglja Pljevlja je rudnik uglja koji se nalazi u opštini Pljevlja, na sjeveru Crne Gore.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Prva ozbiljnija proizvodnja uglja u Pljevljima počela je 1952. Godine kada je Narodni odbor sreza osnovao Preduzeće za istraživanje i proizvodnju uglja–preteču današnjeg Rudnika uglja Pljevlja. Te godine, 37 zaposlenih iskopalo je za ondašnje uslove i vrijeme impozantnih 16 200 tona uglja.[1]
U periodu od 1954. Do 1964. godine, rudnik vrši obimna ulaganja u modernizaciju i podiže se separacija u Potrlici, kapaciteta 400 000 tona godišnje. Najveći dostignuti godišnji nivo proizvodnje zabilježen je 1985. kada je proizvedeno 2 682 000 tona lignita.
Svoju organizacionu formu Rudnik uglja je menjao u skladu sa odredbama zakonskih propisa. Od 1972. godine rudnik posluje kao radna organizacija sa pet a nakon formiranja „Borovice“ sa šest osnovnih organizacija udruženog rada i dvije radne zajednice. Od 1990. Posluje kao Društveno preduzeće da bi ubrzo prerastao u Društveno preduzeće Rudnik uglja Pljevlja a zatim kao Javno preduzeće sa potpunom odgovornošću i sedištem u Pljevljima.
U okviru vlasničke transformacije od 18. oktobra 1999. godine Rudnik uglja posluje kao Akcionarsko društvo.[2]
Od 1952. pa do kraja 2012.god. ostvaren je obim produkcije i plasmana uglja od 62,7 miliona tona. Od toga 36,7 miliona isporučeno je TE Pljevlja, a 26,0 miliona isporučeno je tržištu šireg okruženja (industrijske i gradske termoelektrane-toplane i toplane, industrija, široka potrošnja, a tokom jednog perioda i veće količine za TE Morava ) i za lokalnu široku potrošnju.
Rezerve uglja u Crnoj Gori[uredi | uredi izvor]
U Republici Crnoj Gori registrovane su dvije vrste uglja i to: mrko-lignitski ugalj na području Pljevalja, te rezerve mrkog uglja na prostoru opštine Berane. Mrko-lignitski ugalj na području Pljevalja eksploatiše se površinskom eksploatacijom, dok se mrki ugalj iz rudnika „Berane“ iskopava jamskom tehnologijom eksploatacije.
Rezerve uglja u Pljevaljskom kraju[uredi | uredi izvor]
Pljevaljski ugljonosni basen obuhvata prostor između Rudine, Tvrdaša i Golubinje na istoku, Bogiševca i Židovića na sjeveru, Rajčevog brda, Rogatca i Ljuća na zapadu i Đedovika i Omarnjaša na jugu.
Ležišta uglja u pljevaljskom području mogu se prema energetskim i tehničko-tehnološkim karakteristikama podeliti na prostor pljevaljskih basena i basena Maoče. Pljevaljski basen zajedno sa Ljuće-šumanskim basenom i ležištem Bakrenjače prostire se na oko 16 km². Otilovićki basen nalazi se istočno od pljevaljskog na šestom kilometru putnog pravca Pljevlja-Bijelo Polje, a na istom pravcu na udaljenosti od 20 km nalazi se mataruški basen površine oko 4.5 km², računajući njegov južni obodni dio Ljutići. Na tridesetom kilometru nalazi se maočki basen, prvi u nizu basena u dolini reke Ćehotine, površine oko 10 km² a po rezervama drugi po veličini odmah iza pljevaljskog.
Eksploatacione rezerve uglja u pljevaljskom i miočkom basenu iznose oko 170 miliona tona. To su gotovo celokupne rezerve Crne Gore, a 1.4 procenata ukupnih rezervi nekadašnje SR Jugoslavije.
Rudno bogatstvo Pljevaljske opštine[uredi | uredi izvor]
Pored uglja kao ekonomski najznačajnije sirovine, miocenski baseni pljevaljske opštine značajni su i zbog velikih rezervi cementnog laporca i opekarskih glina. Zatim, tu su ležišta barita Podkovača („Guta”, „Podguta”, „Bare”, „Plakale”), dijabaz-rožna formacija na prostoru Varina koja je nosilac bakra, Kozice - gvožđa, Šuplja Stijena - olova i cinka. Pored navedenih sirovina za pljevaljsku opštinu karakteristična su ležišta dolomita, mermerisanih krečnjaka i slatkovodnog ukrasnog krečnjaka.
Geološke karakteristike[uredi | uredi izvor]
U Građi terena opštine Pljevlja učestvuju klastični i karbonatni sedimenti: karbon-perma, perma, permo-trijasa, klastični i karbonatni sedimenti i vulkanske stene trijasa, sedimentne i magmatske stene jure, flišni sedimenti jursko-kredne starosti (laporci, gline, ugalj, ugljevite gline neogena) i tvorevine kvartara.[3]
Stenske mase prostora Pljevalja prema inženjersko-geološkim kriterijumima mogu se svrstati u grupe:
- vezane stenske mase
- kompleks vezanih i nevezanih stenskih masa
- nevezane stenske mase
Ležište „Potrlica”, kao i ostala ležišta pljevaljskog ugljenog basena, dio je srednjemiocenskih tvorevina. Izdvajaju se tri superpoziciona miocenska paketa (litostratigrafske jedinice), koji se u fondovskom materijalima nazivaju kao:
- donji paket podinskih glina (1M2);
- srednji paket, ugljonosna zona (2M2);
- gornji paket, krovinski laporci i laporoviti krečnjaci, (3M2).
Glavni sloj uglja razvijen je na čitavom prostoru ležišta ali je u priobodnom delu složene građe. Sačuvan je na oko 85% od erozije i na tom delu ima primarnu laporovitu otkrivku koja je osnovna sirovina za cementnu industriju. Erodovan je u uskom priobodnom pojasu. Na području Durutovića južno od reke Ćehotine i južno od najdubljeg centriklinalnog dela basena glavni ugljeni sloj leži na znatnom prostoru direktno preko paleoreljefa uz sporadično javljanje podinskih glina. Debljina glavnog ugljenog sloja u centralnom delu se kreće do 26 m dok je debljina laporaca (krovine) u sinklinalnom dijelu do 120 m.
Tržište[uredi | uredi izvor]
Karakteristike uglja pljevaljskog područja su takve da ga čine traženim tržišnim proizvodom koji mu omogućava širok spektar potrošnje. Osim toga geografski položaj Rudnika čini ga takvim, da u dijapozonu od 150 do 200 km nema konkurenciju.
U početnoj fazi poslovanja, cjelokupna proizvodnja Rudnika plasirana je na teritoriji grada Pljevalja, pretežno za potrebe lokalnog stanovništva. Početkom 60-tih godina, s povećanjem opsega industrijske proizvodnje u zemlji i potrebom za većom količinom energenata, ugalj se počinje plasirati na širem području Crne Gore, Srbije (Kosovo) i Bosne i Hercegovine. Od 1980. godine, veće količine uglja isporučuju se TE „Morava“, Svilajnac, a tokom 1985. godine počinje izvoz uglja za Austriju.
Otvaranjem PK „Borovica“ i početkom rada TE „Pljevlja“ 1982. godine, najveći dio proizvedenog uglja usmerava se za potrebe rada termoelektrane (preko 90%).
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Pljevlja, Specijalno izdanje, Beograd 2000.
- ^ Rudnik uglja Pljevlja
- ^ Strategija razvoja energetike, Ministarstvo ekonomije Crne Gore, Ljubljana 2006.