Ruplje

Ruplje
Ruplje;
	Ruplje
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Jablanički
Opština	Crna Trava
Stanovništvo
— 2011.	5
Geografske karakteristike
Koordinate	42° 50′ 13″ S; 22° 13′ 21″ I / 42.836833° S; 22.2225° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
	Ruplje Ruplje na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	016
Registarska oznaka	LE

Ruplje je naselje u opštini Crna Trava u Jablaničkom okrugu. Po ovom selu nosi naziv Rupska reka, poznata u donjem toku kao Kozaračka reka. Prema popisu iz 2011. bilo je 5 stanovnika.

Položaj i tip[uredi | uredi izvor]

U veoma živopisnoj dolini Rupske reke nalazi se selo Ruplje. To proširenje u vidu basena ima po Jovanu Cvijiću (Osnovi za geografiju i geologiju Stare Srbije i Makedonije, str. 148) veze sa meridijanskim rasedima koji se javljaju na liniji Katlanovačke banje do Ruplja.

Centralni deo sela uzdiže se na nadmorskoj visini od 954 metara. Na severozapadu od tog centralnog dela uzdiže se planina Ostrozub (1.546 m), na istoku ogranak Čemernika (Del, 1.450 m) na zapadu prema Grdeličkoj klisuri je gorostasna bukova šuma Kačar i Zeleničje (1.152 m). Raštrkana naselja Ruplje kao da se skrivaju između Ostrozuba, Čemernika, Dela i Kačara. Kroz centralni deo Ruplja prolazi Rupsko-Kozaračka reka. Ovo je jedno od najizolovanijih izrazito planinskih sela Grdeličke klisure (zove se i Rupje). Slično je i susedno Novo Selo. U novije vreme dolinom Predejanske reke bio je izgrađen put Predejane—Rullje. Međutim, pomenuta reka put je sasvim uništila.

Ruplje leži u izvorišnom delu Rupske ili Grdeličke reke. Kuće ovog velikog sela nalaze se u dolina i na bližim stranama desno od reke. One se penju visoko po strminama planine Čemernika. Samo je nekoliko kuća u dolini glavne reke (mahala Ruplje). Stanovnici se služe vodom iz mnogobrojnih potoka i izvora (Dliboki Izvor, Bel Izvor, Vojinov Kladenac, Padalište i dr.). Topografski nazivi su: Stružje, Kačar, Čemernik, Zanoga, Guvnište, Slavujev Rid, Kantarovica, Stublina, Markovski Rid, Raskrsje, Valog, Bela Voda, Bačevište itd. U Ruplju su mahale: Pažar, Pavličina, Drusunci, Račićina, Bankovska, Ostrozub, Ćosini, Jasika i Ruplje. One su međusobom oštro izdvojene i poređane od jugoistoka prema severozapadu. U tom pravcu selo je dugo oko 9 km. U svemu Ruplje ima oko 271 dom (1960).

Glavni deo sela Ruplja su mahale načičkane u tom kristalnom basenu. Najstarije današnje mahale su na tom zemljištu. Raspored i starina pojedinih sela koja se nalaze na kosi između Malodelske doline i Bele Vode.

Drusunska mahala je između Bele Vode i Mrtve doline. Pavličine je s leve strane doline Bele Vode, čiji je potok desna pritoka Rupske reke.

Mahala Pažar je blizu travnog Preslapa (ispod Čemernika). Na kosi planine Ostrozuba s desne strane Seličke reke nalazi se selo Ostrozub.

Ruplje sačinjavaju sledeći rejoni i mahale

a) Pavličine:- Crvenkovci (10k), Đorđini (4k), Stankovci (8k), Ravnište (5k), Rogljanci (2k), Pavlovci (4k), Ridari-Dolinci (4k) i Petrinci (6k);

b) Rajčetine:- Padinari (4k), Gradište (2k), Ridari (2k), Zanoga (2k), Preslap (14k), Drusunci (18k), Čukar (81k) i Rid (2k);

v) Pažar;

g) Bankovci i Ćosini (65k), Jasika (6k) i Stojmirovi (9k);

d) Ostrozub (60k);

đ) Ruplje (8k).^[1]

Drusunci[uredi | uredi izvor]

Drusunci su mahala ili zaselak sela Ruplje sa samo tri stanovnika. Nalaze se na 945 m nadmorske visine, na obroncima planine Čemernik, ispod visa Del. Velikim delom pripadaju staroj porodici Krstić, te se i danas u toj mahali nalaze očuvane i održavane kuće, šume, voćnjaci i gradine. Rupljani su se uglavnom odselili u Leskovac, ali poslednjih je godina sve veći trend povratka u zavičaj.

Drusunci kao mahala imaju mnoge delove, livade, šume, bregove, koji vekovima imaju svoja imena. Šume su pretežno bukove, ali ima dosta delova pod brezom i borovima. Bogate su pečurkama, te se u sezoni može uzbrati šumski i livadski vrganj, lisičarka, bukovača, ali i smrčak, crna truba, šumski šampinjon ili crvenka, jajčara, zlatača, i mnoge druge vrste jestivih gljiva. Pored toga, na teritoriji mahale Drusunci rastu borovnica, maline, kupine, divlje jagode, kao i lekovito bilje, divlja nana, majčina dušica, lincura, dren, hajdučka trava.

Prošlost[uredi | uredi izvor]

Po opštoj tradiciji, pre današnjeg stanovništva sela ovde je postojalo neko staro srbsko naselje. Ali stanovnici toga naselja jednom su se raselili. Govori se, da je do raseljavanja došlo zbog toga što su u tome naselju srbski hajduci pobili neke Turke. Na potesu Selište, koje leži na dnu doline Rupske reke, poznaju se zidovi od stare crkve. To mesto zove se Crkvište. Oko njega su livade i voćke. Po svemu izgleda da je ovde postojalo pomenuto staro naselje. Blizu napred pomenutog potesa Selište su lokaliteti: Turska Livada, Tursko Groblje, Samokov, Kupište i Vignje. Na mestu Vignje sada ima dosta zgure. Po sadašnjem stanovništvu Ruplje nije staro naselje. Prvo su došla tri doseljenika: deda Pavl, deda Banko i deda Rajko. To je bilo u drugoj polovini XVIII veka. Ovi doseljenici osnovali su tri posebne mahale: Pavličinsku, Banovsku i Rajčićinsku. Posle prvih doseljenika dolazili su preci ostalih seoskih rodova. Iza osnivanja Ruplja na njegov atar i na atarima okolnih sela Turci su razvili veliku eksploataciju gvozdene rude. Bila su poznata dva samokova u Ruplju (u Pavlišinskoj mahali i u mahali Ruplje) i nekoliko samokova u okolnim selima. Preci nekih današnjih rodova uglavnom su dolazili da rade u pomenutim samokovima („radilo se za po tri groša dnevno"). Tako se „narod sakupio“. Rad u samokovima trajao je do 1878. g. Administrativni centar Ruplja je u njegovoj mlađoj i maloj mahali zvanoj Ruplje. Ova mahala osnovana je pri kraju XIX veka (pre 70 godina). Tada je u njoj najpre sagrađena crkva Sv. Arhanđela. Zatim tu je bila podignuta škola (sada osmogodišnja), osnovana opština, otvorena kafana i jedna trgovina. Seoska slava u Ruplju je na Petrovdan. Svaka mahala ima posebno groblje. Pored pomenute škole, u Ruplju postoje još dve druge četvorogodišnje škole, po jedna u Pavličinskoj mahali i u mahali Ostrozub.^[2]

Kada je 1879. godine popisan Vlasotinački srez, u mestu Ruplju je bilo sledeće stanje: u 177 kuća živelo je 1229 duša, pismenih ljudi nije bilo a broj poreskih glava iznosio je 252.^[3]

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Ruplje živi 6 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 65.5 godina (63.8 kod muškaraca i 67.2 kod žena). U naselju ima 4 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 1.50. Jedan od zaseoka su Drusunci.

Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[4]
Godina	Stanovnika
1948.	75
1953.	51
1961.	26
1971.	21
1981.	21
1991.	7	7
2002.	6	6
2011.	5

Etnički sastav prema popisu iz 2002.^[5]‍

Srbi			6	100,0%

Stanovništvo prema polu i starosti


	m	ž
?	0	0
80+	0	1
75—79	0	0
70—74	1	0
65—69	1	1
60—64	0	0
55—59	1	1
50—54	0	0
45—49	0	0
40—44	0	0
35—39	0	0
30—34	0	0
25—29	0	0
20—24	0	0
15—19	0	0
10—14	0	0
5—9	0	0
0—4	0	0
Prosek :	63,8	67,2

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	15	11	8	8	9	4	4

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	2	2	0	0	0	0	0	0	0	0	1,50

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica
Muški	3	3	0
Ženski	3	2	1
UKUPNO	6	5	1

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	0	0	0	0	0
Ženski	0	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	0	0
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	0	0	0	0
Ženski	0	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	0	0
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	0	0	0
Ženski	0	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	0	0
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	0	0	0	0
Ženski	0	0	0	0
UKUPNO	0	0	0	0

Reference[uredi | uredi izvor]

^ Radomir Kostadinović:„Crna Trava i Crnotravci, 1968.g, Leskovac
^ Dr. J. F. Trifunovski, Grdelička Klisura, Leskovac, 1964, 141-143 strana
^ "Otadžbina", Beograd 1880. godine
^ Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2003, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2005. COBISS-ID 8764176.
^ Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2004. ISBN 978-86-84433-00-0.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] Radomir Kostadinović:„Crna Trava i Crnotravci, 1968.g, Leskovac

[2] Dr. J. F. Trifunovski, Grdelička Klisura, Leskovac, 1964, 141-143 strana

[3] "Otadžbina", Beograd 1880. godine

[4] Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2003, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2005. COBISS-ID 8764176.

[5] Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2004. ISBN 978-86-84433-00-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]