Opstrukcija dvanaestopalačnog creva

С Википедије, слободне енциклопедије
Opstrukcija dvanaestopalačnog creva
Radiogram bolesnika sa opstrukcijom dvanaestopalačnog creva, sa znakom dvostrukog balona
Klasifikacija i spoljašnji resursi
Specijalnostmedicinska genetika[*]
ICD-10Q41.0
ICD-9-CM751.1
OMIM223400
DiseasesDB31514
MedlinePlus001131
eMedicineped/2776 radio/223

Opstrukcija dvanaestopalačnog creva ili atrezija i stenoza duodenuma je kongenitalna anomalija digestivnog trakta koja može biti uzrokovana unutrašnjim, spoljašnjim ili kombinovanim lezijama, bez ikakvog razloga (sporadično). U retkim slučajevima ona je posledica autozomno recesivnih genetskih osobina, a u oko 50% slučajeva udružena je sa drugim kongenitalnim anomalijama. Može se ispoljiti potpunim prekidom u prolaznosti dela kanala (lumena) dvanaestopalačnog creva – atrezijom, ili delimičnim (parcijalnim) suženjem – stenozom.[1][2][3]

Epidemiologija[уреди | уреди извор]

Incidencija unutrašnje dvanaestopalačne opstrukcije je 1:5.000 novorođenčadi. U dece sa Daunovim sindromom incidencija je mnogo veća i iznosi 46 na 1.000 novorođenčadi. Muškarci i žene su ravnomerno pogođeni, jednakim brojem slučajeva.

U Finskoj, stopa opstrukcija dvanaestopalačnog creva je neđto veća i iznosi jedan slučaj na 3.400 živorođenih.

Embriologija[уреди | уреди извор]

Atrezija dvanaestopalačnog creva, membrana ili stenoza najčešće se javljaju u drugom delu dvanaestopalačnog creva, blizu utoka žučnog i pankreasnog voda. U ranom embrionalnom životu, između 5. i 10. nedelje gestacije, dvanaestopalačno crevo je ispunjena traka, a u lumenu mu se stvara vakuolizacijom i rekanalizacija. Dvanaestopalačna atrezija i stenoza nastaju poremećajem u ovoj fazi razvoja.

Anularni pankreas nastaje poremećajem u razdvajanju prednjeg i zadnjeg pupoljka gušterače, te se formira prsten koji obuhvata drugu porciju dvanaestopalačnog creva. U 80% anomalija se nalazi na ili ispod utoka Vaterove ampule.

Etiopatogeneza[уреди | уреди извор]

Kako opstrukcija dvanaestopalačnog creva može bitu uzrokovana unutrašnjim, spoljašnjim ili kombinovanim lezijama, njihovi mogući uzroci prikazani su u ovoj tabeli: Unutrašnja i spoljašnja opstrukcija dvanaestopalačnog creva mogu biti uzrokovana:[4]

Uzroci unutrašnja i spoljašnja opstrukcija dvanaestopalačnog creva
Unutrašnja opstrukcija Spoljašnja opstrukcija
  • atrezija dvanaestopalačnog creva,
  • stenoza dvanaestopalačnog creva,
  • dijafragma,
  • perforirana dijafragma
  • istegnuta membrana.[5]
  • anularna gušterača (pankreas),
  • malrotacija ileusa
  • preduodenalna vena porta.

Klasifikacija[уреди | уреди извор]

Uobičajena klasifikacija atrezija dvanaestopalačnog creva je u tri grupe:

Uobičajena klasifikacija atrezija dvanaestopalačnog creva
Tip Karakteristike
Tip I Ovo je najčešći oblik atrezije dvanaestopalačnog creva sa mukoznom pregradom koja ima uredno razvijen mišićni sloj.
Tip II Javlja se u obliku kratke fibrozne trake koja spaja dva atretična kraja dvanaestopalačnog creva
Tip III Kod ovog tipa atrezije dvanaestopalačnog creva postoji potpuna separacija atretičnih krajeva.

Osim ovih tipova atrezije postoje i drugi, kao što je perforirana membrana, rastegnuta membrana ili anularni pankreas (gušterača).

Većina slučajeva dvanaestopalaćne atresije ili stenoze javlja se bez ikakvog razloga (sporadično). Postoje dve teorije o tome kako nastaju ove abnormalnosti. Po jednoj uzrok su:

Anomalije krvnih sudova

Anomalije krvnih sudova koje u embrionu nastaju zbog njihovog odsustva ili suženja dvanaestopalaćnog creva rezultuje smanjenjem snabdevanja krvlju pogođenog područja,

Otoka ćelija

Otoka ćelija u dvanaestopalačnom crevu ometa prohodnost kanal prvog dela (lumena) dvanaestopalačnog creva, koji se javljaj u tokom šeste ili sedme nedelje razvoja fetusa.

Genetika[уреди | уреди извор]

Iako se za sada ne smatra da se ova kongenitalna anomalija digestivnog trakta nasleđuje otkriveno je nekoliko slučajeve nasleđenih atrezija dvanaestopalačnog creva zbog autozomno recesivnih genetskih osobina.[6] Nekoliko slučajeva opstrukcije dvanaestopalačnog creva nastalo je zbog nasleđenih autozomno recesivnih genetskih osobina. Naime čovekove osobine, uključujući i klasične genetske bolesti, su rezulata interakcije dva gena, jednog od oca i jednog od majke. U recesivnim poremećajima, stanje se ne javlja, osim ako osoba nasledi isti defektni gen za istu osobinu od svakog od roditelja. 

Ako pojedinac primi jedan normalan gen i jedan gen za bolest, osoba će biti nosilac bolesti, ali obično neće imati simptome atrezije. 

Rizik od prenosa bolesti kod dece, koji su nosioci recesivnog poremećaja, iznosi 25%. Dok 50% dece rizikuje da budu nosioci bolesti, ali generalno neće pokazivati ​​simptome poremećaja. Dok 25% njihove dece može primiti oba normalna gena, po jedan od svakog roditelja, i biti genetski normalna (za tu osobinu). Rizik je isti za svaku trudnoću posebno.

Udružene anomalije[уреди | уреди извор]

Visoki je procenat udruženih anomalija koje prate unutrašnje lezije dvanaestopalačnog creva, među kojima sa 30% dominira Daunov sindrom.[7]

Od ostalih anomalija značajan broj imaju ove:

Klinička slika[уреди | уреди извор]

Oko polovina novorođenčadi sa anomalijom dvanaestopalaćnog creva je prevremeno rođeno i male telesne težine.

  • Povraćanje se javlja prvog dana života, a s ozirom da je 80% opstrukcija lokalizovano distalno od Vaterove papile, sadržaj je prebojen sa žuči.
  • Abdominalna distenzija je minimalna ili odsutna jer je prepreka visoka.
  • U prvom danu života može se ponekad eliminisati oskudna mekonijalna stolica.
  • Ukoliko je opstrukcija nekompletna, simptomatologija se sporije razvija.

Dijagnoza[уреди | уреди извор]

Najkonstantniji znak u prenatalnoj dijagnostici koji govori u prilog postojanju anomalije dvanaestopalačnog creva je polihidramnion.

Prenatalna dijagnostika

Prenatalna dijagnostika koja se zasniva na ultrazvučnoj dijagnostika počiva na prikazivanju duplog mehura, koji se javlja zbog istovremene distenzije želuca i bulbusa duodenuma. U tom slučaju se traga za mogućim udruženim anomalijama, kao i za hromozomskim anomalijama, pre svega trizomiji 21, te je obavezno uraditi kariotip. Ukoliko se radi o multiplim anomalijama ili udruženim hromozomopatijama postavlja se pitanje daljeg nastavka trudnoće.

Postnatalno se dijagnostika

Postnatalno se dijagnostika bazira na radiografskom ispitivanju. Ukoliko se radi o atreziji dvanaestopalačnog creva, patognomoničan je nalaz dva mehura sa hidroaeričnim nivoom, praćen odsustvom gasa u distalnim delovima creva, na uspravnoj radiografiji trbuha.

Ukoliko se radi o delimičnoj opstrukciji, osim dva mehura distalno se vidi manja količina gasa.

U slučajevima delimične opstrukcije (perforirana dijafragma) nativni snimak trbuha može pokazivati normalan raspored gasa, a simptomatologija može biti odložena za neko vreme.

Terapija[уреди | уреди извор]

Ako se ne započne brzo sa rehidratacijom, razvijaju se dehidratacija i elektrolitni disbalans, koji vodi u šok i brzu smrt novorošenčeta.

Lečenje anomalije duodenuma je operativno, a tehnika zavisi od tipa anomalije. U slučajevima atrezije duodenuma, stenoze ili anularnog pankreasa savetuje se duodenoduodenostomija.[9] U slučajevima perforirane dijafragme ili membrane preporučuju se delimična resekcija i duodenoplastika.[10]

Prevencija[уреди | уреди извор]

Genetsko savetovanje može biti korisno za bolesnike i njihove porodice sa naslednim oblikom opstrukcija dvanaestopalačnog creva.[11]

Prognoza[уреди | уреди извор]

Na morbiditet i mortalitet bolesnika sa opstrukcijom dvanaestopalačnog creva utiče prisustvo udruženih anomalija i mala porođajna težina (prematuritet).

Ukoliko je dvanaestopalačno crevo veoma distendirano, postoperativni tok komplikuje dug period adinamičnog ileusa.

Izvori[уреди | уреди извор]

  1. ^ Bales C, Liacouras CA. Intestinal atresia, stenosis, and malrotation. In: Kliegman RM, Stanton BF, St. Geme JW, Schor NF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 20th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; (2016), pp. 330.
  2. ^ National Organization for Rare Disorders (NORD). Duodenal atresia or stenosis. Duodenal Atresia or Stenosis.
  3. ^ Semrin MG, Russo MA. Anatomy, histology, and developmental anomalies of the stomach and duodenum. In: Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease. 10th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; (2016), pp. 48.
  4. ^ Prasad TR, Bajpai M. Intestinal atresia. Indian J Pediatr. 2000;67:671078.
  5. ^ Huang FC, Chuang JH, Shieh CS. Congenital duodenal membrane: a ten-year review. Acta Paediatr Taiwan. 1999;40:70-74.
  6. ^ Inasir GA, Rahma S, Kadim AH. Neonatal intestinal obstruction. East Mediterr Health J. 2000;6:187-93.
  7. ^ Pameijer CR, Hubbard HM, Coleman B, et al. Combined pure esophageal atresia, duodenal atresia, biliary atresia, and pancreatic ductal atresia: prenatal diagnostic features and review of the literature. J Pediatr Surg. 2000;35:745-47.
  8. ^ Van Heurn LW, Cheng W, de Vries B, et al. Anomalies associated with oesophageal atresia in Asians and Europeans. Pediatr Surg Int. 2002;18:241-43.
  9. ^ Ruangtrakool R, Mungnirandr A, Laohapensang M, et al. Surgical treatment for congenital duodenal obstruction. J Med Assoc Thai. 2001;84:842-49.
  10. ^ Gray SW, Skandalakis JE: Embryology for Surgeons. The embriological basis for the treatment of congenital defects. Philadelphia: Saunders, (1972), pp. 147–8
  11. ^ Lawrence MJ, Ford WD, Furness ME, et al. Congenital duodenal obstruction: ealy antenatal ultrasound diagnsosis. Pediatr Surg Int. 2000;16:342-45.

Literatura[уреди | уреди извор]

Spoljašnje veze[уреди | уреди извор]

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).


Преузето из „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Opstrukcija_dvanaestopalačnog_creva&oldid=27448117”