Jovan Živanović
Jovan Živanović | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 12. februar 1841. |
| Mesto rođenja | Sremski Karlovci, Austrougarska |
| Datum smrti | 1. decembar 1916. (75 god.) |
| Mesto smrti | Sremski Karlovci, Austrougarska |
Jovan Živanović (Sremski Karlovci, 12. februar 1841 — Sremski Karlovci, 1. decembar 1916) bio je srpski filolog, profesor srpskog jezika na Karlovačkoj gimnaziji i Bogosloviji i otac modernog pčelarstva, tako da je ovu privrednu granu postavio na modernu, naučnu osnovu.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Kao veoma aktivan pčelar i filolog bio je redovan član Matice srpske od 1872. godine i član njenog Književnog odeljenja od 1894. godine, član Srpske kraljevske akademije od 1888. godine, član Srpskog učenog društva, počasni i redovni član Srpskog poljoprivrednog društva, počasni član Udruženja sveštenstva monaškog reda u Srbiji, Pčelarsko-voćarske zadruge za okrug Moravski i Poljoprivrednog društva u Beogradu, dopisni član Hrvatskog pčelarskog društva u Osijeku, počasni član Češkoga zemaljskoga centralnog društva pčelarskoga za markgrofoviju moravsku u Brnu i dr.[1]
Njegova spomen-biblioteka čuva se u Karlovačkoj gimnaziji u čijoj bašti je 1951. godine podignuta njegova bista, rad Radivoja Stankovića.
Posle završene Srpske velike gimnazije karlovačke završio je studije slavistike u Beču i još tada postao veliki pristalica Vuka Karadžića i Đure Daničića. Od 1865. godine bio je postavljen za profesora srpskog jezika u Karlovačkoj gimnaziji i Bogosloviji. Primenjujući Vukov pravopis pisao je udžbenike za svoje đake Srpska čitanka, Srpska gramatika, Sintaksa srpskog jezika i dr. Takođe, objavljivao je filološke i književne, često polemičke članke u Brankovom kolu, a u Stražilovu je izlazio njegov Branič srpskog jezika.
Pored intenzivnog bavljenja profesorskim radom, Jovan Živanović na polju pčelarstva je postigao veoma značajne rezultate i kao praktičar i kao pisac. Prihvativši teoriju o pčelarstvu poljskog naučnika Đerzona, tako da se racionalno pčelarenje kod nas počelo primenjivati sa vremenom kada je profesor Živanović počeo da pčelari 80-tih godina 19. veka. Od tada su pčelari kod nas sa primitivnog pčelarenja košnicama-pletarama, prešli na rad sa modernim košnicama koje su imale pokretno saće.
Sa rektorom Karlovačke bogoslovije, Ilarionom Ruvarcem, 1878. godine, osnovao je Katedru za pčelarstvo na kojoj je predavao punih 26 godina i tako iškolovao mnoge pčelare, koji su potom širili ideju o racionalnom pčelarenju. Tako da je sa svojim učenicima 1898. godine u Rumi osnovao prvu pčelarsku zadrugu kod nas.
Profesor Živanović je 1896. godine u Sremskim Karlovcima pokrenuo stručni časopis Srpski pčelar, koji je izlazio sve do Prvog svetskog rata. Po prvi put je štampan Srpski rečnik za kovandžije[n. 1], 1877. godine, a u naučnoj raspravi Pčelarenje u Srba dao je istorijat pčelarenja kod nas.[2]
Za svoj veliki doprinos kulturnom i materijalnom uzdizanju srpskog naroda dobitnik je više priznanja i nagrada, dok danas više pčelarskih društava nose njegovo ime. Njemu u čast, Muzej pčelarstva porodice Živanović iz Sremskih Karlovaca, 2015. godine, ustanovio je nagradu Profesor Jovan Živanović, za istraživačko novinarstvo koje doprinosi saznanjima iz oblasti narodne kulture, tradicije i običaja naroda koji žive u Srbiji.[3]
Napomene
[uredi | uredi izvor]- ^ turcizam:pčelar
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Bista Jovana Živanovića u parku Karlovačke gimnazije -
Naslovna strana knjige Srpski pčelar (1894) -
Naslovna strana prvog broja lista Privreda koji je Jovan Živanović uređivao zajedno sa Ignjatom Burjanom -
Udžbenik Stara slovenska gramatika za bogoslovije i gimnazije (1880) -
Gramatika crkvenoslovenskoga jezika za srpske pravoslavne bogoslovije (1912)
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ „Biografije članova” (PDF). Matica srpska. Pristupljeno 22. 7. 2018.
- ^ „Muzej pčelarstva”. www.museumzivanovic.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-31.[mrtva veza]
- ^ „Bogdanu Ibrajteru nagrada „Profesor Jovan Živanović””. Politika. Pristupljeno 22. 7. 2018.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
