Jok-utijski jezici
| Jok-utijski jezici | |
|---|---|
| (hipotetička jezička porodica) | |
| Geografska rasprostranjenost | Kalifornija |
| Jezička klasifikacija | Penutijski jezici?
|
| Podpodela | |
| Glotolog | None |
 Geografska rasprostranjenost jok-utijskih jezika pre kontakta sa Evropljanima | |
Jok-utijski jezici su predložena (hipotetička) jezička porodica koja uključuje jezike tri američka starosedelačka naroda sa teritorije države Kalifornije. A to su Jokati i utijski narodi, Mivoci i Oloni (Kostanoani). Jok-utijski jezici pripadaju hipotetičkoj penutijskoj grupi jezika.
Klasifikacija[uredi | uredi izvor]
- Jok-utijski jezici:
- Jokatski jezici
- Utijski jezici
- Mivočki jezici
- Olonski jezici (ili kostanoanski jezici)
Istorija hipoteze[uredi | uredi izvor]
Postojanje veze između jokatskih i utijskih jezika je primećeno još 1986. prilikom pokušaja rekonstrukcije njihovih prajezika.[1] Džefri Gembl je 1991. predložio postojanje jok-utijske porodice i dao joj je ime.[2][3] Dodatne dokaze o postojanju ove porodice je predstavila Ketrin Kalahan, ona je zagovarala postojanje ove porodice na osnovu velikog broja leksičkih, morfoloških i fonoloških sličnosti između rekonstruisanih prajezika.[3][4] Ipak, prema zagovornicima postojanja ove jezičke porodice, predstavljeni dokazi iako su ubedljivi nisu definitivni.[2][3][4]
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Prema hipotezi o postojanju prajok-utijskog jezika, njime su pre 4.500 godina na teritoriji Velikog basena govorili preci jok-utijskih naroda. Pre 2.500 godina došlo je do podele, kada su preci utijskih naroda napustili teritoriju Velikog basena i naselili se u Kaliforniju, tada je nastao prautijski jezik. Praolonski jezik se razvio iz prautijskog jezika u istočnom delu zalivske oblasti San Franciska oko 1500. godine pre nove ere. Dok je pramivočki jezik nastao u severnom delu zalivske oblasti San Franciska između 1000. i 500. p. n. e., odakle se raširio na zapad i jug. Preci jok-utijskih naroda koji su ostali na teritoriji Velikog basena nakon odlaska predaka utijskih naroda razvili su prajokatski jezik i tek kasnije su migrirali u Kaliforniju.[2]
Prema alternativnoj teoriji Skota DeLensija i Viktora Gole moguće je i da su preci jok-utijskih naroda zajedno došli sa teritorije Velikog basena u Kaliforniju, gde je kasnije došlo do podele jok-utijskih jezika i njihovog daljeg širenja.[5]
Sličnosti između prajezika[uredi | uredi izvor]
Primer sličnosti između rekonstruisanih prajokatskog i prautijskog jezika.[3]
| Prajokatski | Prautijski | Srpski |
|---|---|---|
| [*wa?in] | [*wdja] | „dati” |
| [*?ath-] | [*?at-] | „podeliti” |
Ipak, prema zagovornicima postojanja ove jezičke porodice, predstavljeni dokazi iako su ubedljivi nisu definitivni.[2][3][4] Imajući u vidu činjenicu da su jokatski i utijski jezici bili u kontaktu hiljadama godina, moguće je i da sličnosti između njih postoje zbog međusobnog pozajmljivanja reči, a ne zbog postojanja zajedničkog prajezika.[4]
Prema Ketrin Kalahan jok-utijski jezici mogu biti uključeni u hipotetičku penutijsku grupu jezika, ali samo postojanje jok-utijske porodice jezika ne dokazuje postojanje penutijske grupe jezika.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Whistler, Kenneth; Golla, Victor. (1986). "Proto-Yokuts Reconsidered."
- ^ a b v g Golla, Victor. (2011). California Indian Languages.
- ^ a b v g d đ Callaghan, Catherine. (1997). "Evidence for Yok-Utian."
- ^ a b v g Callaghan, Catherine. (2001). "More Evidence for Yok-Utian: A Reanalysis of the Dixon and Kroeber sets."
- ^ DeLancey, Scott; Golla, Victor. (1997). "The Penutian Hypothesis: Retrospect and Prospect."
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Whistler, Kenneth W.; Golla, Victor (1986). „Proto-Yokuts Reconsidered”. International Journal of American Linguistics. 52 (4): 317—358. JSTOR 1265536. S2CID 144822697. doi:10.1086/466028. "Proto-Yokuts Reconsidered." International Journal of American Linguistics, 52, 317-358.
- Golla, Victor.. California Indian Languages. University of California Press, Berkeley, Los Angeles, London. 130, 147-168, 252-253. 2011. ISBN 9780520266674..
- Callaghan, Catherine A. (1997). „Evidence for Yok-Utian”. International Journal of American Linguistics. 63 (1): 18—64. JSTOR 1265864. S2CID 144374174. doi:10.1086/466313. "Evidence for Yok-Utian." International Journal of American Linguistics, 63, 18-64.
- Callaghan, Catherine A. (2001). „More Evidence for Yok-Utian: A Reanalysis of the Dixon and Kroeber Sets”. International Journal of American Linguistics. 67 (3): 313—345. JSTOR 1265989. S2CID 145406834. doi:10.1086/466461. "More Evidence for Yok-Utian: A Reanalysis of the Dixon and Kroeber sets." International Journal of American Linguistics, 67 (3), 313-346.
- Delancey, Scott; Golla, Victor (1997). „The Penutian Hypothesis: Retrospect and Prospect”. International Journal of American Linguistics. 63 (1): 171—202. JSTOR 1265869. S2CID 143844592. doi:10.1086/466318. "The Penutian Hypothesis: Retrospect and Prospect." International Journal of American Linguistics, 63, 171-202.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- http://www.californiaprehistory.com/tribmap.html Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. april 2011)