Julijana Radivojević
Julijana Radivojević | |
|---|---|
| Ime po rođenju | Julijana Vijatović |
| Datum rođenja | 6. januar 1798. |
| Mesto rođenja | Vršac, Habzburška monarhija |
| Zanimanje | pesnikinja i književnica |
Julijana Radivojević (Vršac, 6. januar 1798 — 1837[1]) bila je srpska pesnikinja i jedna od retkih srpskih književnica u prvoj polovini 19. veka.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođena je u Vršcu 1798. godine u građanskoj porodici. Po Vurcbahovom biografskom leksikonu godina rođenja je drugačija: 2. februar 1794. ili 1799. godina?[2] Majka joj je bila Sara Nako, a otac Jovan Vijatović, istaknuti pripadnik srpskog građanstva u Vršcu, savetnik magistrata i nadzornik srpskih škola. Kao dete od 11 godina ostala je bez roditelja, pa ju je odgajio ujak Aleksandar Nako, koji je živeo u Beču. Godine provedene u Beču, učinile su da Julijana u potpunosti zaboravi svoj maternji, srpski jezik.
Nakon svog boravka u Beču i odrastanja, krenuvši nazad u rodni Vršac preko Pešte, 1820. godine na putu upoznaje upoznaje Maksa Radivojevića, krojačkog majstora muškog odela, sa kojim iste godine stupa u brak[3]. Živeli su u Pešti i tu se ona upoznala sa srpskom književnošću i nacionalnom istorijom.[4]
Dela[uredi | uredi izvor]
Julijana je najpoznatija po tome što je uredila mali almanah "Talia", koje je objavljen u Pešti 1829. godine.[5] Ona je bila prva žena koja je radila na nekom književnom almanahu na srpskom jeziku. Ispred nje se javlja kao književnica samo Eustahija ot Arsić iz Arada. Takođe je objavila spis "Dobar savet za srpske kćeri", nastao po Ebersbergovom radu "Prijateljski savet za zreliju žensku mladež". Ostalo je i nešto rukopisa sa njenim pesmama; 14 tabaka papira.[6] Julijana je bila samouka srpska književnica. Susrela se 1832. godine sa češkim književnikom Janom Kolarom, koji je zabeležio njene biografske podatke.
Kao pretplatnici Brankovićeve knjige o kosmosu javljaju se u Pešti 1828. godine supružnici Radivojevići.[7] U spisku prenumeranata jedne srpske knjige 1829. godine, vidi se da je istu naručila u Pančevu, kao gospođa "Julia Radivojević spisateljica Srpska".[8] Kao kupac srpske knjige sreće se ta "srpska spisateljica" i 1840. godine u Pešti.
O njenom životu i delima književnosti se vrlo malo zna. Po Miloradu Paviću, umrla je posle 1837. godine.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Stevan Radovanović: Srpske pesnikinje 19. veka
- ^ Wurzbach, Constantin von: "Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich", Wien 1872.
- ^ Istorijska biblioteka - Julijana Radivojević
- ^ "Bosanska vila", Sarajevo 1901. godine
- ^ Stojan Novaković: "Bibliografija srpska...", Beograd 1868. godine
- ^ Konstantin Vurcbah: "Biografski leksikon", (na nemačkom) Beč 1872. godine
- ^ Avram Branković: "Pregled ili letočisleno označenije...", Budim 1828. godine
- ^ Jefta Popović: "Razna dela", Budim 1829. godine
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Jovan Deretić, Almanasi Vukovog doba, Beograd 1979.
- Stevan Radovanović, Almanah Talija 1829, Književna istorija VIII, br. 32 (1976), 659—668.
