Lještanica

Lještanica
Lještanica
	Gornji tok Lještanice Rijeka Lještanica
Opšte informacije
Dužina	4.8 km
Pr. protok	0,09 m3⁄s
Sliv	Crnomorski
Plovnost	Nije plovna
Vodotok
Izvor	Lještanska glava
Koor. izvora	43.059851, 19.575014
V. izvora	1050 m
Ušće	Ljuboviđa
Koor. ušća	43.073119, 19.632902
Geografske karakteristike
Država/e	Crna Gora
Reka na Vikimedijinoj ostavi

Lještanica je rijeka u sjevernoj Crnoj Gori, Vraneška dolina, opština Bijelo Polje. Desna je pritoka rijeke Ljuboviđe i cijelim svojim tokom prolazi kroz selo Lijeska, izvire u gornjoj Lijesci, zaseok Srebrenica a uliva se u Ljuboviđu kod Tomaševa. Duga je 4,8 km. Najveći protok vode se dešava krajem aprila i početkom maja kada se naglo otapa snijeg sa okolnih planina. U ljetnjim mjesecima Lještanica ima veoma mali protok vode ali i dalje dovoljno velik da oslikava rijetko živopisan pejzaž. Blizina Novakovića pećine i Manastira Zlateš prestavljaju ovu cjelinu neiskorišćenim potencijalom za seoski turizam.

Izvor "Lještanska glava" i vodopad "Skakala"[uredi | uredi izvor]

Gornji tok Lještanice je izutetno živopisan i to od samog izvora rijeke koji je u narodu poznat kao Lještanska glava. Do izvora vodi pješačka staza sa koje se pruža odličan pogled na nekoliko vodopada i brzaka. Teren je pristupačan i naročito pogodan za posjetu u periodu od Maja do Oktobra. Nekoloko stotina metara od izvora se nalazi jedan od najljepših ali i najmanje poznatih vodopada u Crnoj Gori vodopad Skakala. Posle glavnog vodopada koji je visok desetak metara pruža se niz manjih vodopada, ukupna visinska razlika cijelog spleta vodopada je preko trideset metara. Iznad izvora se nalazi pećina sa podzmenim jezercem koju je istražilo o opisalo PSK Akovo. Ukupna cjelina zaslužuje makar status kandidata za spomenik prirode međutim opštinske i državne vlasti do sada nisu pokazale razmišljanja u tom smjeru.

Lještanska glava
Vodopad Skakala
Brzaci posle izvora
Vir Zelenjak

Planirana izgradnja mini hidroelektrane[uredi | uredi izvor]

Vlada Crne Gore je u Junu 2016 godine dodijelila koncesiju za izgradnju malih hidroelektrana konzorcijumu koji čine Synergy doo, Podgorica (učešće 99%) i Vodeni zdroje a.s, Prag, Češka (učešće 1%).

U skladu sa projektnim zadatkom i usvojenom studijom lokacije planirana izgradnja vodozahvata je na lokaciji samog izvora rijeke a predviđen je cjevodod koji bi se pružao uglavnom trasom seoskog puta u dužini od 4 kilometra, ako se ovo ostvari Lještanica će biti prva rijeka u Crnoj Gori koja se od samog izvora prevodi u cijevi.

Lokalno stanovništvo je više puta organizovanim skupovima i primjedbama na javnoj raspravi izrazilo svoje nezadovoljstvo. Traženo je od lokalnih organa Opštine Bijelo Polje da se sačuva barem najljepši, gornji tok rijeke. Podršku je pružilo i više od šest stotina građana Bijelog Polja koji su od gradonačelnika tražili da se izdrži od stavljanja na glasanje Lokalne studije lokacije. Ipak u decembru 2018 godine je skupština opštine izglasala navedeni dokument.

U Izvještaju se navodi da će izgradnja mHE imati veoma pozitivan uticaj po vodosnabdijevanje, da neće doći do narušavanja panoramske vrijednosti pejzaža, da će uticaj izgradnja mHE po vode biti prihvatljiv, da će uticaj po upravljanje otpadom i uticaj na odvod otpadnih voda biti pozitivan. Nisu razmatrana ni varijantna rješenja niti je pribavljen ni Akt o uslovima i smjernicama zaštite prirode što je u surotnosti sa mišljenjem Agencije za zaštitu životne sredine.

Lokalnu studiju lokacije i Izvještaj o uticaja na životnu sredinu su radile Studio O2 i CAU centar za arhitekturu i urbanizam iz Podgorice.

Glavne zamjerke građana ostaju da ni u jednom dijelu postupka izrade Lokalne studije lokacije nije uzet u obzir nalaz Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju od 8. oktobra 2018 godine, u kojem se izričito navodi da je lokacija planiranog vodozahvata na samom izvoru rijeke Lještanice, već se uporno i pogrešno tvrdi da Lještanica izvire na kilometrima udaljenom području Šljemena.

Ljestanica /Mišljenje Agencije za zaštitu životne sredine
Ljestanica /Hidrometrijska mjerenja

Literatura[uredi | uredi izvor]