Pređi na sadržaj

Džamija sultana Sulejmana Veličanstvenog u Beogradu

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Džamija sultana Sulejmana Veličanstvenog
Osnovne informacije
LokacijaBeograd, Srbija
Religijaislam
Arhitektonski opis
Arhitekt(i)Mimar Sinan
Stil arhitektureklasičan carigradski stil
TvoracSulejman Veličanstveni
Broj minareta1

Džamija sultana Sulejmana Veličanstvenog bila je jedna od beogradskih džamija na Gornjem gradu na Dorćolu, a prvi put se pominje u turskom dokumentu iz 1630. godine.

Opšte informacije[uredi | uredi izvor]

Za vreme turske vladavine postojale su tri džamije sultana Sulejmana Veličanstvenog, a kao najveća i najlepša isticala se džamija u blizini Defterdarove kapije, iznad česme Mehmed-paše Sokolovića. Otomanski putopisac Evlija Čelebija opisuje ovu džamiju na sledeći način : „Tu ima Sulejman-hanova džamija koja je pokrivena plavim olovom. To je vrlo svetla džamija sa elegantnim, visokim i simetričnim minaretom koji je divan kao dopuštena magija”.[1]

Neimar ove džamije bio je Mimar Sinan koji je za ovu džamiju istakao : „S ovim minaretom u zemlji almanskoj u Beogradu, glavnom gradu Unđurovine (Ugarske), pokazao sam vrhunac svog majstorstva. To je velika veština. Neka ostali neimari, ako mogu, naprave bar od drveta ovakav umetnički izgrađen minaret'. Eto tako je vitak i visok ovaj muslimanski minaret.”[1]

Građena je kao jednoprostorna potkupolna džamija klasičnog carigradskog stila sa viskom i vitkim minaretom.[2]

Džamija Sulejmana Veličanstvenog nalazila se u blizini česme Mehmed-paše Sokolovića, a ispred mihraba ove džamije nalazio se jedan zid, opisan da je bio „tvrd kao da ga je gradio Šedad”.[3][4][a] Zbog blizine česme, moguće da se ona koristila za abdest.[5][1]

U 18. veku ova džamija se pominje u turskom dokumentu iz 1630. godine, gde se naziva Carevom. Isto tako ju je nazivao Hadži Kalfa, a 1663. godine prema Otendorfu je bila jedina džamija u Gornjem gradu na Dorćolu.[6][5]

Nije poznato kako je džamija nestala, ako je nisu srušili Austrijanci tokom dvogodišnje vladavine tvrđavom (1688—1690), onda je stradala u eksploziji barutnog magacina u citadeli 8. oktobra 1690. godine, kada je ceo unutrašnji grad sa dvorcem despota Stefana Lazarevića sravnjen sa zemljom. Prema Elezoviću, ova džamija postojala je do 1716. godine, jer je u njenom dvorištu te godine sahranjen Damat Ali-paša.[5] Sreten Popović kaže da je posle 1717. godine pretvorena u katoličku crkvu.[6] Prilikom temeljne rekonstrukcije tvrđave 1720-1736. godine, taj deo gornjogradskog platoa su Austrijanci snizili za nekoliko metara i nivelisali ga na današnji nivo.[5] Tom prilikom „iskopani“ su i temelji džamije tako da se danas ne može sa sigurnošću reći gde se tačno nalazila ova džamija.[5][1]

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Šedad je bio legendarni jemenski kralj iz dinastije Himjerida, koji je tamo vladao u ranom srednjem veku i proslavio se podizanjem velikih i tvrdih građevina, a naročito divnog vrta pod imenom Irem, koje Evlija upoređuje sa mnogim baštama, kao što tvrde građevine upoređuje sa građevinama tog kralja.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g „Nestale džamije”. beotura.edukacija21.com. Arhivirano iz originala 11. 10. 2021. g. Pristupljeno 11. 10. 2021. 
  2. ^ „Džamije u Beograu”. bmesihat.org. 12. 7. 2017. 
  3. ^ Čelebi 1967, str. 79
  4. ^ Čelebi 1967, str. 80
  5. ^ a b v g d „Džamije iz prošlosti Beograda (Mosques from Belgrade's past)”. researchgate.net. Pristupljeno 11. 10. 2021. 
  6. ^ a b Đurić-Zamolo, 1977: 51

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Џамија_султана_Сулејмана_Величанственог_у_Београду&oldid=26802226”