Agrometeorologija

Agrometeorologija proučava interakciju između vremena i klime sa jedne strane i poljoprivrednih i šumskih kultura, biljnih bolesti, sa druge strane. Za izvršavanje svojih zadataka, agrometeorologiji su potrebni podaci osmatranja fizičke sredine u kojoj biljka raste i razvijaju se i biološki podaci. U Evropi agrometeorologija se najpre razvila u Rusiji, krajem 19. veka. Njeni osnivači A. I. Vojejkov i P. I. Brounov prvi su razgradili principe agometeoroloških istraživanja i dostignića iz meteorologije primenili u poljoprivrednoj praksi. U našoj zemlji došlo je do organizovanja agrometeorološke službe uskoro posle oslobođenja 1947. godine i to u resoru poljoprivrede kao Agrometeorološka sekcija Naučno-istraživačkog instituta pri Saveznom ministarstvu poljoprivrede. Početkom 1949. godine ova organizaciona jedinica prelazi u Saveznu upravu hidrometeorološke službe (sada Savezni hidrometeorološki zavod) gde joj organizacija hidrometeorološke službe pruža povoljne uslove za rad i razvoj.

Agrometeorološka osmatranja

Agrometeoroška stanica je stanica koja obezbeđuje podatke po odnosu vremena i života biljaka i životinja. Mreža agrometeoroloških stanica počela je sa radom 1951. godine. Stanice su postavljene na mestima značajnim i reprezentativnim za poljoprivredu i šumarstvo po poljoprivrednoj proizvodnji, vrsti i rasprostranjenosti kulturnih i divljih biljaka, nadmorskoj visini i položaju terena. U zavisnosti od programa osmatranja, agrometeoroške stanice se dele na:

• glavne agrometeoroške stanice
• obične agrometeorološke stanice
• agrometeoroške stanice sa posebne namene

Glavna agrometeoroška stanica je stanica koja daje detaljnije istovremene meteorološke i biološke informacije i gde se vrše agrometeoroška istraživanja. Istrumenti, obim i čestina osmatranja kako u oblasti meteorologije tako i u oblasti biologije kao i profesionalno osoblje su takvi da mogu vršiti fundamentalna istraživanja od interesa sa određene zemlje i regiona.

Obična agrometeoroška stanica je stanica koja daje istovremene standardne meteoroške i biološke informacije i koja se može opremiti tako da pomaže u istraživanju specifičnih problema. Program bioloških fenoloških osmatranja za istraživanja odnosi se na lokalni, klimatski režim stanica.

Agrometeorološka stanica za posebne namene povremeno ili stalno vrši osmatranja jednog ili nekoliko elemenata i određenih pojava.

Pri osnivanju agrometeoroške stanice potrebno je voditi računa da budu zadovoljeni određeni kriterijumi koji se odnose na:

• proizvodnu reprezetativnost lokacije
• gustinu i raspored stanica
• stalnost položaja stanice

Agrometeorološka stanica treba da bude postavljena na mesto značajnim i reprezentativnim za poljoprivredu i šumarstvo šire okoline: po poljoprivrednoj proizvodnji, rasprostranjenosti kulturnih i divljih biljaka, nadmorskoj visini, obliku i položaju terena. To se odnosti na proizvoljna područja sa različitim pedoklimatskim uslovima, područja za poljoprivredu i stočarstvo, područja značajna za šumarstvo, poljoprivredne šumarske institute, poljoprivredne proizvoljne organizacije, nacionalne parkove i poligone protiv gradne odbrane. Gustina mreže agrometeorološke stanice zavisi od više faktora, od prostorne raspodele poljoprivrednih kultura i šumskog drveća, klimatskih specifičnosti, područja nadmorske visine i reljefa. Pri uspostavljanju mreže agrometeoroške stanice potrebno je voditi računa da svako fitogeografsko područje treba da ima bar jednu agrometeorošku stanicu, da je svaka oblast karakteristična za poseban efekat poljoprivrede (ratarstvo, voćarstvo, vinogradarstvo), stočarstva i šumarstva treba da imaju dovoljan broj običnih agrometeoroških stanica. U brdsko planinskim područjima mreže stanica treba da bude gušća nego u ravničarskim krajevima. Agrometeoroška stanica se postavlja na mestima na kojima je obezbeđena stalnost vremena i uslova agrometeoroških osmatranja. Svaka agrometeoroška stanica treba da radi najmanje 10 godina, s tim da se uslovi osmatranja ne mogu menjati u toj meri da utiču na homogenost nizova osmatranja.

U našoj zemlji, agrometeorologija je organizovana po okviru hidrometeoroške službe kao posebna grana. U republičkim hidrometeoroškom zavodu postoji agrometeoroško odeljenje kao posebna organizaciona jedinica.