Aleksandar Sekulić (slikar)
Aleksandar Sekulić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 2. februar 1877. |
| Mesto rođenja | Veliki Bečkerek |
| Datum smrti | 4. jun 1942. (65 god.) |
| Mesto smrti | Veliki Bečkerek |
Aleksandar Sekulić (Veliki Bečkerek, 2. februar 1877 – Veliki Bečkerek, 4. jun 1942) bio je srpski akademski slikar, kustos Gradskog muzeja u Velikom Bečkereku
Biografija[uredi | uredi izvor]
Aleksandar je rođen u Velikom Bečkereku 1877. godine, u zanatlijskoj porodici. Otac ćurčija rano umire, pa brigu o njemu preuzimaju stričevi Vasa i Stevan Sekulić. Osnovnu školu i četiri razreda Niže gimnazije završio u rodnom gradu Velikom Bečkereku, kao i razred Građanske škole. Profesor slikarstva Antal Štajtman mu je preporučio da se dalje obrazuje. Pažnju javnosti na njegov talenat je privukao crtež - zemljopisna mapa Azije, koji je jula 1894. godine bio istaknut u izlogu bečkerečke Šenkove knjižarnice.[1]
Kao stipendista Torontalske županije učio je na Kraljevskoj ugarskoj umetničko-zanatskoj školi u Budimpešti do 1895. godine. Istu "crtačku školu" je završio sa odličnim uspehom. Naredne, 1896. godine tražio je od Matice srpske stipendiju da bi išao na studije "na strani" (van Ugarske). Uz molbu je priložio i preporuku Orlovaćanina, slikara Uroša Predića. Prethodno je posetio slikara u Orlovatu i pokazao mu svoje skice.[2] Dobio je godišnju stipendiju od 1000 k. Sekulić tako uspeva u nameri, dolazi u Minhen 1900. godine gde upisuje "naturklase" tamošnje Akademije, u klasi profesora Hakla. Uživao je osam godina (1895—1903) Matičinu stipendiju, kao pitomac iz Zadužbine Gavre Romanovića.[3] Studije završava 1904. godine i odmah po povratku u Velikom Bečkereku priređuje prvu samostalnu izložbu svojih studentskih radova.
Srpski plenerista[uredi | uredi izvor]
Kao diplomirani slikar učestvuje i na "Prvoj jugoslovenskoj umetničkoj izložbi", održanoj 1904. godine u Beogradu. Bilo je to zahvaljujući poznanstvu sa kolegama iz Minhena, pre svega sa Nadeždom Petrović. Pažnju publike privukla su dva njegova pejzaža, koje je otkupio srpski kralj Petar I. Sekulić spada u grupu srpskih "plenerista",[4] koji su preteče moderne umetnosti. Pleneristi su slikari koji slikaju van ateljea, u prirodi (pleneru) nalaze inspiraciju.
Zatim se Sekulić vraća u Minhen, gde će ga zateći kraj Prvog svetskog rata 1918. godine. Kada se bude vratio kući odustaće od svojih umetničkih poriva; živeće ipak životom slobodnog umetnika. Padao je u mračna raspoloženja, nesposoban da radi te zbog toga bio neshvaćen od strane savremenika. Baviće se portretskim porudžbinama (od crkvenih opština), dekorativnim slikarstvom i restauracijom dela drugih autora. Imao je veliku želju samo da se vrati u Bavarsku, zbog čega je zanemario svoje obaveze. Pokušao je 1924. godine da otvori slikarsku školu, ali ista se nije duže održala. Restaurirao - slikao je u to vreme ikonostase i zidane slike pravoslavnih crkvi u Mokrinu i Zrenjaninu (1924. godine, zidne slike i dekoracije Uspenske crkve). Njegove slike donete iz Nemačke su bile oštećene, pa ih je autor tada popravljao. Pred kraj života, od 1936. godine počinje da radi kao kustos u bečkerečkom Gradskom muzeju. Za monografiju grada "Petrovgrad"-a[5] Sekulić je kao kustos napisao kratki izveštaj o muzeju. Pred rat 1940. godine počeo je da poboljeva od srca, koje je naglo slabilo, zbog čega se teško kretao i gubio volju za radom.[traži se izvor]
Gotovo celokupno stvaralaštvo njegovo nalazi se u Narodnom muzeju u Zrenjaninu.[6] Radi se o ženskim portretima (studentskih modela), ženskim i muškim aktovima i jednom nepotpisanom pejzažu. Na njima se očituje snažan uticaj minhenskog realizma. Najznačajnija dela su mu: "Studija ženske glave" i "Portret starca".
Sekulić je u Nemačkoj usamljen i bolešljiv; nedovoljno uključen u nova umetnička stremljenja koja se dešavaju u Bavarskoj. Slikar je ostao u okvirima minhenskog realizma, negujući siguran crtež, smisao za proporcije i klasičnu formu. Tek na ponekom od portreta uspevao je da se oslobodi strogih akademskih načela i da slobodnijim potezima četke, intenzivnom bojom dočara psihološki izraz modela.[7] (Jasna Jovanov, 1990).
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Zastava", Novi Sad 1894.
- ^ Radoje Drašković: "Čika Uroš", Orlovat 2013.
- ^ "Rad i imenik Matice srpske", Novi Sad 1902.
- ^ "Zrenjanin", monografija grada, Zrenjanin 1966.
- ^ Aleksandar Stanojlović: "Petrovgrad", Petrovgrad 1938.
- ^ "Minhenska škola i srpsko slikarstvo", katalog izložbe, Novi Sad 1985.
- ^ "Danas", Beograd 2019.
