Antislovaštvo
Antislovaštvo je pojam kojim se označava netrpeljivost, neprijateljstvo ili mržnja prema Slovacima, odnosno prema slovačkom narodu i njegovim istorijskim tekovinama i kulturnoj baštini. Tokom istorije, antislovačke tendencije su se ispoljavale u rasponu od omalovažavanja slovačkog naroda i njegove kulture, preko otvorenog izražavanja netrpeljivosti i neprijateljstva, do zagovaranja mržnje prema Slovacima i pozivanja na uništavanje slovačkog naroda.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Netrpeljivost prema Slovacima je počela da poprima prepoznatljive oblike tokom prve polovine 19. veka, prvenstveno među mađarskim nacionalistima, koji su smatrali da će slovački narodni preporod na čelu sa Janom Kolarom dovesti do ugrožavanja mađarskih nacionalnih interesa u severnim, pretežno slovačkim oblastima tadašnje Ugarske. Antislovačko raspoloženje među mađarskim političkim prvcima je dostiglo vrhunac tokom 1848. i 1849. godine, u vreme mađarske revolucije, kada su vlasti u Budimpešti na čelu sa Lajošom Košutom zauzele izrazito neprijateljski stav prema svim nemađarskim narodima u Ugarskoj. Nakon austrougarske nagodbe (1867) na celokupnom području Ugarske je započeo proces sistematske mađarizacije, koji je u severnim oblastima imao izrazito antislovačka obeležja. Sve do 1918. godine, antislovaštvo je predstavljalo jedan od glavnih činilaca u politici zvanične Budimpešte prema severnim, pretežno slovačkim oblastima Ugarske.[1]
Nakon stvaranja Čehoslovačke (1918), državne vlasti u Pragu su počele da podstiču zamisao o stvaranju integralne čehoslovačke nacije, čime su pobijane nacionalne posebnosti češkog i slovačkog naroda. Ova politika je u slovačkim oblastima bila doživljavana kao izrazito pročeška i antislovačka, što je dovelo do pojave zahteva za političkom autonomijom Slovačke.
Nakon prve bečke arbitraže i mađarske okupacije južnih delova Slovačke u jesen 1938. godine, vlasti u Budimpešti su obnovile raniju antislovačku politiku,[2] koja je u tim oblastima sprovođena sve do 1944. godine. U savremenom dobu, antislovačke tendencije su prisutne prvenstveno u ekstremnim mađarskim revizionističkim krugovima, koji se zalažu za otcepljenje južnih oblasti Slovačke i njihovo priključenje Mađarskoj.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Butvin 1983, str. 227–240.
- ^ Deák 1997.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Butvin, Jozef (1983). „Matica slovačka u nacionalno-odbrambenoj borbi Slovaka i kao nosilac razvoja njihove nacionalne kulture od 1863. do 1875.”. Kulturno-politički pokreti naroda Habsburške monarhije u XIX veku: Zbornik radova. Novi Sad: Matica srpska. str. 227—240.
- Deák, Ladislav (1997). The Slovaks in Hungarian Politics in the Years 1918-1939. Bratislava: Kubko Goral.
- Wollman, Frank (1968). Slavismy a antislavismy za jara národů. Praha: Academia.