Бетмен (film iz 1989)

Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Betmen (film iz 2022).

Betmen
Filmski poster
Izvorni naslov	Batman
Režija	Tim Berton
Scenario	Sem Hem Voren Skaren
Producent	Džon Piters Piter Gaber
Glavne uloge	Džek Nikolson Majkl Kiton Kim Bejsinger Robert Vul Pet Hingl Bili Di Vilijams Majkl Gof Džek Palans
Muzika	Deni Elfmen
Direktor fotografije	Rodžer Prat
Montaža	Rej Lavdžoj
Producentska kuća	Warner Bros.
Studio	Warner Bros.
Godina	1989.
Trajanje	126 minuta
Zemlja	SAD
Jezik	engleski
Budžet	35 miliona dolara
Zarada	411,3 miliona dolara
Sledeći	Povratak Betmena
Veb-sajt	www.warnerbros.com/batman-motion-picture-anthology/
IMDb veza

Betmen (engl. Batman) je američki superherojski film iz 1989. godine, reditelja Tima Bertona. Ovo je prvi film iz istoimenog serijala, kompanije Vorner bros. U glavnim ulogama su Majkl Kiton kao Brus Vejn/Betmen i Džek Nikolson kao Džoker, zajedno sa Kim Bejsinger, Robertom Vulom, Pet Hinglom, Bili Di Vilijamsom, Majkl Gofom i Džek Palansom. Radnja filma se vrti oko borbe Betmena sa neprijateljem Džokerom.

Majkl Uslan i Bendžamin Melniker su otkupila prava na film o Betmenu od Di-Si komiksa 1979. godine, pa su angažovali Toma Mankevica da napiše scenario. Producenti Džon Piters i Piter Gaber su se pridružili produkciji. Pre nego što je Berton angažovan za reditelja, scenario su doradili Stiv Englhart i Džuli Hikson. Kandidati za ulogu Betmena su bili mnogi glumci sa A-liste, dok je Nikolson prihvatio ulogu Džokera pod raznim strogim uslovima koji su diktirali visinu honorara, postotak od ukupne zarade i njegov raspored snimanja.

Snimanje je obavljeno u Pajnvud studiju od oktobra 1988. do januara 1989, gde je scenograf Anton Farst dizajnirao Gotam Siti, sa raznim arhitektonskim stilovima kako bi izbegao identifikaciju sa raznim američkim megapolisima. Zamišljeni budžet od 30 miliona dolara ubrzo je probijen do 48, dok je štrajk iz 1988. prisilio scenaristu Sema Hema da napusti set. Za nepotpisane prerade su se pobrinuli Voren Skaren, Čarls Mekeon i Džonatan Gems, a iz scenarija je izbačen lik Dika Grejsona.

Betmen je bio komercijalni i kritički uspeh i drugi najuspešniji film snimljen prema Di-Si stripovima. Film je bio nominovan za mnoge nagrade na 62. dodeli Oskara, 47. dodeli Zlatnih globusa i Nagradi Saturn. Prema filmu su nastale animirana i filmska serija. Producenti Uslan i Melniker 1992. godine su podneli sudsku tužbu budući da nisu dobili svoj deo od ukupne zarade filma na tržištu. Film prate tri nastavka: Povratak Betmena (1992), Betmen zauvek (1995) i Betmen i Robin (1997).

Radnja

Sa dolaskom 200. godišnje parade, Gotam Siti je u čvrstom stisku kriminalnog bosa Karla Grisoma. Uprkos velikim naporima tek izabranog okružnog tužioca Harvija Denta i policijskog načelnika Džejmsa Gordona, policija ostaje korumpirana. Novinar Aleksandar Noks i fotoreporterka Viki Vejl počinju sa istraživanjem istine iza glasina o tajnovitom osvetniku odevenom u kostim slepog miša, Betmenu koji je počeo da zastrašuje kriminalce u gradu.

Vejl i Noks odlaze na dobrotvornu priredbu na imanje milijardera Brusa Vejna, kojeg osvaja Vikin šarm. Iste noći Grisomova desna ruka, Džek Napijer, biva poslat u fabriku hemikalija kako bi uklonio dokaze o umešanosti svog šefa. Nakon što policija dobije anonimnu dojavu o provali u fabriku i dođe da ga uhapsi, Napijer shvati da mu je šef smestio zbog afere sa njegovom ljubavnicom. Usred obračuna stiže Betmen i onesposobljava Napijerove plaćenike; pokuša da uhvati Napijera, ali on pada u otrovni otpad. Preživljava, ali hemikalije ga doživotno deformišu dok mu se lice zamrzlo u večni osmeh, postaje Džoker.

Nakon što je ubio Grisoma, Džoker preuzima njegovo carstvo i počinje da kontroliše grad. U svojoj nemilosti menja svaki dan hemijski sastav proizvoda za higijenu tako da korišćenje određene kombinacije može dovesti do smrti. Betmen, za koga publika otkriva da je alter ego Brusa Vejna, pokuša da uhvati Džokera koji postaje zainteresovan za Viki. Otkriva se da je Napijer kao mladi kriminalac ubio Brusove roditelje.

Džoker održava paradu kroz Gotam, mameći građane na ulice bacajući im novac, dok u isto vreme namerava da ih ubije smrtonosnim gasom. Betmen prozire njegov plan, ali Džoker otima Viki i odvedi je na vrh gotamske katedrale. Nakon obračuna sa Betmenom, Džoker pada u smrt sa zvonika. Nakon što policajci okruže Džokerovo telo, začuju zvuk smeha. Ispostavlja se da je to igračka u njegovom džepu. Na kraju filma, načelnik Gordon otkriva Bet-Signal zajedno sa porukom od Betmena u kojoj obećava kako će braniti Gotam kad god opet zapreti kriminal.

Uloge

Glumac	Uloga
Majkl Kiton	Brus Vejn / Betmen
Džek Nikolson	Džek Napijer / Džoker
Kim Bejsinger	Viki Vejl
Robert Vul	Aleksandar Noks
Pet Hingl	Džejms Gordon
Bili Di Vilijams	Harvi Dent
Majkl Gof	Alfred Penivort
Džek Palans	Karl Grisom
Trejsi Volter	Bob
Kristofer Ferbank	Nik, pljačkaš

Spoljašnje veze

• Betmen na sajtu IMDb (jezik: engleski)