Bitka kod Aheloja (1359)
| Bitka kod Aheloja | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Albanske snage | Epirska despotovina | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Petar Ljoša Đin Bua Spata | Nićifor II Orsini† | ||||||
| Jačina | |||||||
| nepoznato | nepoznato | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| laki | teški | ||||||
Bitka kod Aheloja (albanski: Beteja e Akelout) vođena je 1359. godine na reci Aheloju u Etoliji (današnja Grčka) između albanskih trupa pod Petrom Lošom i Đin Bua Spatom sa jedne i snaga Epirske despotovine pod Nićiforom II Orsinijem sa druge strane. Završena je pobedom albanske vojske[1]. Epirska vojska pretrpela je ogromne gubitke. Nakon bitke u kojoj je epirski despot poginuo, formirana su dve despotovine na teritoriji nekadašnjeg Epira: Despotovina Arta i Despotovina Anđelokastro i Lepant.
Bitka[uredi | uredi izvor]
Od početka 14. veka moć Epirske despotovine opada dok moć albanskih velikaša raste. Velikaši preuzimaju kontrolu nad brojnim epirskim teritorijama. Nićifor II Orsini, epirski despot (1335-1338, 1356-1359), je uspostavio bliske veze sa Srpskim carstvom razvevši se od Marije Kantakuzin i oženivši sestru udovice cara Dušana Silnog. Albanci su bili nezadovoljni ženidbom Orsinija i Jelenine sestre jer je Marija pripadala moćnoj porodici Kantakuzin sa kojom su albanski velikaši bili saveznici[2]. Orsini je odlučio da se suprotstavi Albancima[3]. Sakupio je svoje snage i krenuo na Albance koji su se ustalili u Etoliji, u današnjoj zapadnoj Grčkoj. Albanci su prikupili svoje snage pod vođstvom Petra Ljoše. Bitka je vođena u kasno leto 1359. godine na reci Aheloj. Albanci su odneli pobedu, a Orsini je ubijen u bici[3]. Njegova vojska je uništena[2]. Nakon Orsinijeve pogibije zapretila je opasnost da će Albanci zauzeti sve veće gradove Despotovine. Opasnost je prevaziđena kada je teritorijama kojima je nekada upravljao Orsini ovladao Simeon Siniša Nemanjić, polubrat cara Dušana. Severne delove Epira poverio je Radoslavu Hlapenu. Simeon je Petru Ljoši i Đin Bua Spati dodelio despotske titule, u vizantijskoj hijerarhiji po rangu odmah ispod carske[4]. Time su stvorene dve despotovine: Despotovina Arta i Despotovina Anđelokastro i Lepant[3]. Veliki deo Epira našao se pod kontrolom Albanaca. Do 1366—7. godine samo grad Janjina nije bio pod njihovom upravom.
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Fine, John Van Antwerp (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-08260-5.
- Arbel, Benjamin; Hamilton, Bernard; Jacoby, David (1989). Latins and Greeks in the Eastern Mediterranean After 1204. Psychology Press. str. 104. ISBN 978-0-7146-3372-5.
- Nicol, Donald MacGillivray (1968). The Byzantine Family of Kantakouzenos (Cantacuzenus) Ca. 1100-1460: A Genealogical and Prosopographical Study. Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies, trustees for Harvard University.
- Istorija srpskog naroda 1, grupa autora, Srpska književna zadruga, Beograd (1999), drugo izdanje