Boja neba
Boja neba određena je efektom koji se naziva Rejlijevo rasejanje. Do Rejlijevog rasejanja dolazi kada se svetlost rasejava na molekulima čiji je prečnik manji od talasne dužine svetlosti koja se rasejava.
Plavetnilo neba[uredi | uredi izvor]
Kada Sunčeva svetlost ulazi u atmosferu Zemlje jedan njen deo se rasejava na molekulima prisutnim u njoj, i ta rasejana svetlost određuje boju neba koja se vidi sa Zemlje. Plava boja neba objašnjava se činjenicom da je ovo rasejanje izraženije kada je talasna dužina rasejane svetlosti manja. Stoga se plava boja najviše rasejava i nebo dobija boju te, u najvećoj meri rasejane svetlosti, odnosno plavu.
Boja neba pri zalasku i izlasku Sunca[uredi | uredi izvor]
U jutarnjim ili večernim satima kada dolazi do izlaska, odnosno zalaska Sunca, takođe postoji rasejanje svetlosti, pri čemu preovladava rasejanje njenog plavog dela, ali nebo ipak sa stanovišta njegovog posmatrača zadobija drugu boju. Uzrok toga leži u činjenici da kada je Sunce iznad horizonta svetlost do Zemljine površine prelazi manji put nego kada zalazi ili izlazi za isti. Pošto u ovom slučaju svetlost prelazi duži put dok dospe do posmatrača, veliki deo plave svetlosti biva rasejan na tom putu, a svetlost koja do njega dolazi jeste ona koja se najmanje rasejala, dakle najveće talasne dužine, odnosno crvena. Stoga je nebo pri zalasku ili izlasku Sunca crveno.
Boja neba pri oblačnom vremenu[uredi | uredi izvor]
Boja oblaka je uslovljena rasejanjem koje je drugačije prirode od onog koje određuje plavu ili crvenu boju neba. Oblaci su sačinjeni od sitnih kapljica vode i kristala leda, koji su međutim dimenzija većih od talasne dužine svetlosti. Stoga ne dolazi do Rejlijevog rasejanja. Ipak svetlost se i u ovom slučaju rasejava, ali se sve boje rasejavaju skoro podjednako, pa oblaci dobijaju belu(sivu) boju. Ovo rasejanje se naziva Mijevo rasejanje.
Kombinacije[uredi | uredi izvor]
U Zemljinoj atmosferi se istovremeno dešavaju oba procesa- i Rejlijevo i Mijevo rasejanje. Usled toga dolazi do njihovog kombinovanja, tj. nebo koje čovek sa Zemlje posmatra ima boju koja je određena sa obadva efekta. Naravno, neretko jedan preovladava, pa stoga jedan od ta dva efekta koji je dominantan rezultuje konačnom bojom. Zato se u krajevima sa manjom zagađenošću vazduha, i povoljnim klimatskim i vremenskim uslovima pojavljuje čisto plavo nebo. Ipak u prometnim mestima, većim gradovima i raznim industrijskim centrima gde je vazduh zagađen i sadrži razne primese primarnu ulogu preuzima Mijeovo rasejanje, i samim tim je boja neba tada siva i mutna.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Milan O. Raspopović. Fizika za treći razred gimnazije prirodno-matematičkog smera. Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. 2007. godina