Vrelo Vruljak
Vrelo Vruljak je sistem podzemnih voda, koji se nalazi u slivu rijeke Trebišnjice.
Položaj i karakteristike[uredi | uredi izvor]
Vrelo Vruljak se nalazi najvećim svojim djelom u prigradskom naselju Gorica u Trebinju. Ovo izvorište podrazumijeva cijeli podvodni sistem, sa pećinom i jezerom, a ima i tri izlaza: Vruljak 1, Vruljak 2 i Vruljak 3. Na prva dva postavljene su kapije, ali drugi ima i pristup i okolinu pogodnu za opserviranje, gdje se ulaz ne čini velikim. Ono što ovo izvorište čini posebnim je da ono stanište ugrožene endemske vrste čovječja ribica lat. Proteus anguinus.[1]
Najviše poznata lokacija u kojoj ulazi voda u sistem Vruljak je zona Ždrijelovići ponora u Ljubomirskom polju, odakle voda prelazi do nivoa Popovog polja i ponovo se pojavljuje na njegovom sjeverozapadnom kraju. Većina ovih vodenih površina je iz privremenih izvora u relativno maloj zatvorenoj depresiji Vruljskog polja. Sistem se zatim pridružuje rijeci Trebišnjici u Goričkom okrugu kroz dvije veće i nekoliko manjih prolećnih pećina.[2]
Otvor Vruljak 1 povezan je sa rijekom Trebišnjica sa preko 50 metara dugačkog površinskog toka, koji služi kao prirodni koridor za ribu od rijeke do pećine tokom visokih nivoa vode. U 2015. godini izgrađene su dvije brane od kamenja pronađenih u vrelu. Brane su propustljive, tako da ne podižu prirodni nivo vode u pećini. One su postavljene tako da čine prepreku samo za velike ribe kao što su odrasle pastrmke, koje bi mogle da ugroze populaciju čovječije ribice.
Pećina Vruljak 2 počinje sa otprilike 15 metara suvog prolaza, a podvodni dio pećine počinje jezerom gdje se može naći obilna fauna, uključujući čovječiju ribicu. Ovakav položaj čini pećinu idealno mjesto za opservatoriju, pa je ovde 2016. izgrađen sistem podvodnih kamera.
Fauna[uredi | uredi izvor]
Pored čovječije ribice ovde su još primjećeni i:
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Duka, Vesna (22. 10. 2016). „Endemski vodozemac u prirodnom staništu”. Nezavisne novine. Pristupljeno 5. 3. 2018.
- ^ Gergely BALÁZS, Brian LEWARNE (2017). „Observations on the olm Proteus anguinus population of the Vrelo Vruljak System (Eastern Herzegovina, Bosnia and Herzegovina)” (PDF). NATURA SLOVENIAE (na jeziku: engleski). 19 (1): 39—41. Pristupljeno 5. 3. 2018.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
