Gabrijel Jurkić
| Gabrijel Jurkić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 24. mart 1886. |
| Mesto rođenja | Livno, Bosna i Hercegovina |
| Datum smrti | 25. maj 1974. (88 god.) |
| Mesto smrti | Livno, Bosna i Hercegovina |
| Umetnički rad | |
| Polje | Slikar |
| Pravac | Impresionizam |
Gabrijel Jurkić (1886, Livno — 1974, Livno) bio je bosanskohercegovački likovni umetnik i jedan od najznačajnijih impresionista u Bosni i Hercegovini.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 24. marta 1886. u Livnu.
Bio je potomak ugledne livanske porodice koja se doselila iz hrvatskog primorja. Gabrijel se rodio u porodičnoj kući kao četvrto dete i stariji brat blizanac Mirka. [1]
Prvu samostalnu izložbu imao je u Sarajevu 1911. godine. Izložba je kasnije preseljena u Zagreb. Dobio je rekordan broj domaće likovne kritike. Preko 50 kritika bilo je objavljeno u sarajevskoj i zagrebačkoj štampi.
Nakon pola veka provedenih u Sarajevu, vrato se u Livno. U Livnu je otvorio skromni atelje franjevačkog manastira na Gorici, gde je živeo sa suprugom Štefom.
Umro je 25. maja 1974. i sahranjen je na Goričkom groblju.
Obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Osnovnu školu završio je u Livnu. Srednju tehničku školu u Sarajevu upisao je 1902. godine. Školu je brzo napustio kako bi se posvetio slikanju. Bio je samouki slikar koji smišljao način kako doći do stipendije.
Privatnu školu Čikoša i Crnčića pohađao je 1906—1907. godine gde je učio slikarstvo. Dve godine učio je slikarstvo u višoj školi za umetnički obrt (1907-08) u Zagrebu, zatim na Akademiji likovnih umetnosti u Beču kod Aloisa Deluge (1908-1909).Izučavao je segment „Studije umetnosti bosanske istorije“ od 1909-1911. kod Kazimira Pocvarskog (polj. Kazimir Pochwalski)
Akademiju likovnih umetnosti završio je u Sarajevu.
Karijera[uredi | uredi izvor]
Faze slikarstva[uredi | uredi izvor]
Prvu fazu slikarstva označavao je period nakon završene akademije. Period je ispunjen romantičarskim raspoloženjem i inspirisan pejzažima. U ovom periodu naslikao je niz odličnih portreta. Želeo je da slikanjem portreta pronikne u duše dragih i bliskih ljudi i na taj način im se približi.
Druga faza stvarlaštva predstavljala je zaokret prema imresionizmu. Slikao je efekte svetla i bele boje i tom tehnikom otvarao je širok spektar boja.
Treća faza karakteristična je po slikanju bosanskih pejzaža. Njima je dočaravao lepotu svog rodnog zavičaja. Uspevao je da dočara atmosferu određenog trenutka na bezvremenski način. Religioznost je umesto molitvom ostvarivao kroz slikanje prirode.
Stvaralaštvo[uredi | uredi izvor]
Duži vremenski period bio je miljenik likovne kritike svog vremena. Najveću popularnost doživeo je između dva svetska rata. Dela koja je stvarao svedočila su o lepoti prirode. Na slikama je uvek je bilo nešto svečano, posebno i božansko. Najčešće teme radova bili su motivi iz livadskog kraja i portreti žena iz najužeg kruga njegove porodice: majke i supruge.
Bio je istaknuti majstor pejzaža. Vrlo rano došao je svojevrsne tehnike pomoću koje je naslikao jedno od svojih najpoznatijih dela - „Vila naroda moga“.
Gabrijel Jurkić, 1956. godine, naglo je postao nepoželjna osoba u Sarajevu. Bio je izbačen iz stana i ateljea. Okarakterisan je kao politički grešnik i veoma brzo uklonjen sa umetničke scene. [2]
Radovi[uredi | uredi izvor]
Među najznačajnijim delima likovnog stvaralaštva, izdvajaju se „Visoravan u cvatu“ i „Vila naroda moga“. Na slici Visoravan u cvatu prikazao je lepote Kupreške visoravni tokom letnjih meseci.
Tokom života naslikao je preko 180 slika. Slike je Gabrijel Jurkić, 22. novembra 1963. godine, zaveštao manastiru. [3]
Slike su popisane i nalaze se u Umetničkoj galeriji u Sarajevu. Ova dva dela čuvaju se kao nacionalno blago u Umetničkoj galeriji Bosne i Hercegovine u Sarajevu. [4]
- „Marina“ - ulje na kartonu (1920)
- „Dve sestre na suncu“ - ulje na kartonu (1921)
- „Stara stabla u jesen“ - ulje na lesonitu
- „Obala“ - ulje na kartonu (1921)
- „Bibliski motiv“ - ulje na platnu (1924)
- „Moja majka“ - ulje na kartonu (1927)
- „Zimsko veče“ - ulje na platnu (1953)
- „Jesen“ - ulje na platnu (1953)
- „Na Gornjem izvoru Žabljaka“ - ulje na kartonu (1958)
- „Proleće“ - ulje na platnu (1962)
- „Stado u hladu“ - ulje na kartonu (1963)
- „Dobri pastir u šumi“ - ulje na kartonu (1963)
- „u letu“ - ulje na platnu (1965)
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Gabrijel Jurkić
- ^ Galerija Gabrijela Jurkića
- ^ „Popis slika”. Arhivirano iz originala 11. 03. 2016. g. Pristupljeno 09. 05. 2016.
- ^ Umetnička galerija u Sarajevu
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
