Galerija Doma Vojske Srbije

Galerija Doma Vojske Srbije

Ulaz u Galeriju u prizemlju Zgrada Doma Vojske Srbije
Vrsta:	Državna ustanova
Osnovana:	1945.
Sedište:	Braće Jugovića 19 Beograd
Struktura:	Velika Galerija Mala Galerija Umetnička zbirka
Veb prezentacija	Medija centar „Odbrana”

Galerija Doma Vojske Srbije jedna je od od organizacionih jedinica u sastavu Medija centra „Odbrana” specijalizovane vojna ustanove Uprave za odnose sa javnošću Ministarstva odbrane Republike Srbije koja se pored sakupljanja i čuvanje predmeta likovne umetnosti, koji su u vlasništvu Vojske Srbije, bavi i organizovanjem izložbi iz oblasti umetnosti, nauke i kulture, izdavanjem publikacija, organizovanjem predavanja, koncerata, promocija, stručnih skupova itd.

Sastavni deo Galerije, pored izložbenih salona, čine i umetnička dela sakupljena od njenog osnivanja 1945. godine,^[1] a zatim tokom njenog delovanja, sa područja nekadašnje Jugoslavije. Kolekciju uglavnom čine otkupljena dela i pokloni umetnika koji su nekada izlagali u Domu Vojske ili koji su učestvovali u likovnim kolonijama u organizaciji ove ustanove.

Od svog osnivanja (za više od pola veka), Galerija je organizovala preko 500 samostalnih i kolektivnih izložbi, od velikog značaja za nacionalnu kulturu u najširem smislu, iz oblasti likovnih umetnosti i drugih oblasti kulture. Samo u proteklih pet godina galeriju je posetilo više od 300.000 posetilaca, što je svrstava u red najposećenijih u Beogradu i Srbiji.

Radno vreme Izložbenih salona Galerije, je radnim danima i subotom, od 11 do 19 časova, izuzev Božića, Uskrsa i državnih praznika, kada Galerija ne radi.

Položaj i smeštaj[uredi | uredi izvor]

Položaj

Galerija Doma Vojske Srbije nalazi se u staroj četvrti Beograda u ulici Braće Jugovića 19. u palati nekadašnjeg Ratničkog doma u Beogradu, monumentalnom zdanju, proglašena za kulturno dobro, u kome je danas smešten Dom Vojske Srbije, i koja svojim izgledom i položajem dominira centrom Beograda i jednom od najlepših trgova.^[2]

Lokacija objekta je u najprometnijoj pešačkoj zoni Beograda, i drevne Skadarlije između Narodnog pozorišta, Doma mladih, više muzeja, fakulteta, biblioteka, galerija i stranih kulturnih centara, što obezbeđuje Galeriji dobru pristupačnost i stalnu i veliku posećenost.

Smeštaj

Galerija Doma Vojske Srbije smeštena je u adaptiranom delu palete Ratnički dom, izgrađene 1939. godine. Sam prostor je namenski kako za izložbene delatnosti tako i za čuvanje umetničkih dela.

Veliki broj umetaničkih dela koji je od osnivanja Galerije smešteni u brojnim prostorijama, holovima i svečanoj sali Doma Vojske, kao sastavni deo njenog enterijera, poslužio je kasnije kao osnova za osnivanje Umetničke zbirke Galerije.

Galerija raspolaže sa dva izložbena prostora (mala i velika galerija), kako za potrebe izložbene delatnosti, delimično ili u celini, tako i za povremeno izlaganje dela iz Umetničke zbirke i održavanje koncerata, predavanja itd.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Izlagačku delatnost Galerije Doma Vojske Srbije započela je davne 1945. godine, odmah po završetku Drugog svetskog rata, na inicijativu Branka Šotre, poznatog likovnog stvaraoca i osnivača Fakulteta primenjene umetnosti u Beogradu, u tom periodu prvog posleratnog rukovodioca Doma Vojske. Od te godine u Galeriji je organizovano više od petsto izložbi priznatih domaćih i stranih likovnih stvaralaca, osam kvadrijenala na temu „NOB u delima likovnih umetnika” i više tematskih izložbi „Vojska u delima likovnih umetnika”.^[1]

Od 1953. godine izložbe se organizuju u galerijskom prostoru koji je danas poznat kao Velika galerija, a od 2011. godine i izložbenom prostoru pod nazivom Mala galerija, u kojoj se realizuju prateći programi izložbi u Velikoj galeriji, autorske i kolektivne izložbe likovnih stvaralaca i izložbe fotografija iz arhive Medija centra „Odbrana“.^[1]

Galerija danas, prema izlagačkim konceptu, koji se primenjuje od 2011. godine, sve više organizuju reprezentativne izložbe u saradnji sa muzejima, galerijama, zadužbinama, legatima i drugim institucijama Srbije. Izložbe su naišle na izvanredan prijem likovne publike i povratile ugled koji je galerija nekada imala.^[1]

Galeriji je dodeljen Sretenjski orden drugog reda (2024).^[3]

Umetnička zbirka Galerije Doma Vojske Srbije[uredi | uredi izvor]

Zbirku Galerije čini više od 1.500 likovnih dela umetnika svih generacija sa područja bivše Jugoslavije. U kolekciji zbirke prtećno se nalaze dele svojevremeno otkupljena i poklonjena od strane umetnika koji su svojevremeno izlagali u Domu Vojske ili koji su učestvovali u likovnim kolonijama u organizaciji ove ustanove.

Zbirka se čuva u depou Galerije koji je opremljen po savremenim muzeološkim standardima. Delovi zbirke, izloženi su u svečanim salonima Doma Vojske Srbije i posetioci mogu da ih vide tokom postea i manifestacija npr. „Noć muzeja“ u kojoj Medija centar „Odbrana“ tradicionalno učestvuje sa bogatim programom.

Zbirku čini značajnom nekoliko ostvarenja nastalih tokom prve polovine 20. veka, kao što su slike Ljube Ivanovića, Vlaha Bukovca, Save Šumanovića i Marina Tartalje, mada ništa manje nisu vredna i dela srpskih i jugoslovenskih umetnika nastala posle Drugog svetskog rata, pa sve do raspada Jugoslavije, koja čine najveći deo zbirke. Među posleratnim slikarima najznačajnija su dela Mila Milunovića, Koste Hakmana, Petra Lubarde, Jovana Bijelića, Ljube Babića, Zore Petrović, Krste Hegedušića, Milana Konjovića, Peđe Milosavljevića, Miće Popovića, Ljubice Cuce Sokić, Sretena Stojanovića i drugih proslavljenih likovnih umetnika. Umetničku zbirku Doma Vojske Srbije čini i više stotina grafičkih radova.

Mnoga dela iz umetničke zbirke, koja se čuvaju u depoima Galerije nikada nisu izlagana javnosti i „predstavljaju nepoznanicu čak i za istoričare umetnosti.” Nakon stručne obrade slika započete u drugoj deceniji 21. veka, i izrade kataloga zbirke, će biti predstavljena ljubiteljima likovne umetnosti i stručnoj javnosti.

Velika galerija

Mala galerija

Izložbe[uredi | uredi izvor]

Predstavljanje galerija, muzeja, zbirki, kolekcija i arhiva Srbije

U drugoj deceniji 21. veka na izložbama u Galeriji predstavile su se sledeće ustanove kulture i likovnih umetnosti sa prostora Srbije:^[1]

Galerije	Muzeji	Arhivi	Zadužbine, kolekcije i ostalo
Galerija slika „Sava Šumanović” Šid	Vojni muzej Beograd	Vojni arhiv Beograd	Zadužbina „Momčilo Momo Kapor”
Galerija Matice srpske Novi Sad	Istorijski muzej Srbije	Istorijski arhiv Požarevac	Spomen-zbirka Pavla Beljanskog Novi Sad,
Umetnička galerija „Nadežda Petrović“ Čačak	Gradski muzej Vršac	Istorijski arhiv Grada Novog Sada	Kulturni centar Novi Pazar
Moderna galerija Centra za kulturu Lazarevac	Gradski muzej Subotice		Dom Jevrema Grujića
	Muzej naivne i marginalne umetnosti Jagodina		Kolekcionar Dragoljub Milićević
	Muzej naivne umetnosti „Ilijanum“		Kolekcionar Đura Popović
	Narodni muzeji iz Zrenjanina, Niša, Požarevca, Kruševca, Prokuplja

Izložbe^[4]

Godina	Naziv izložbe
2017.	Živopisna izložba Slika građanskog društva—portreti Anastasa Jovanovića Beograd—grad u kome stvaram Svetlost, senke i odsjaji Vekovi Bača Igrale se delije Novosadska tapiserijska scena Srpska afrikijada 1916—1919 Javor Rašajski - Crteži Omaž Milanu Komneniću — U odbranu slike Srpkinja — Heroina Velikog rata Momo, par lui meme Moj Beograd Umetnici akademci iz kolekcije Pavla Beljanskog 45 paklenih noći nad Beogradom Skulptura u službi istorije Mitropolit Josif Cvijović – Duhovnik i ratnik Izbor iz Zbirke Doma Vojske Srbije Tihi i neprimetni
2016.	Vera, ljubav, nada Bombardovanje Univerziteta u Beogradu 1914. Predstave čoveka: remek dela srpskog modernizama iz zbirke Narodnog muzeja iz Smederevske Palanke Karl Korab Vojvoda Petar Bojović- znamenja slave i časti Sopoćanska viđenja Susreti Kroz Kinšasu Nato agresija 1999- Da se ne zaboravi Dragutin Gavrilović- major sa činom pukovnika Dijalog dve zbirke Deca su ukras sveta, cveće je ukras bašte Vojska u vašem objektivu Hleb u Velikom ratu Majstor za automobile i ljudske duše Srbija i Požarevac u Drugom svetskom ratu 1941-1944 - okupaciona uprava, izbeglice, prosveta Lice vojske Srpska pravoslavna crkva i ruska emigracija (1920-1940) Pejzaž od sredine 20. do početka 21. veka, od idile do apokalipse Valjevo 1914-1915, grad bolnica Kad su ženskinje postale građanke Pavle Beljanski - prijatelj umetnika: Olga Bogdanović Vitalovi suncokreti Hilandar- u susret Svetom Savi Talenat i osećajnost Svedočanstvo decenije
2015.	Prvi svetski rat u očima umetnika Zima Nadežda Petrović- 100 godina od prava na večni pomen Narednik Oliv Kelso King- Australijanka u srpskoj vojsci Mač i pero-Živko G. Pavlović-general i akademik Likovna kolonija Sićevo 1964-1969. Nada Novaković (1915-1993) - Biografija jednog potpisa Beograd za sva vremena Umetnost u duhovnom egzilu Budimo časni potomci da bismo bili dostojni preci Male priče iz Velikog rata Socijalna umetnost i socijalistički realizam Rana hrišćanska umetnost - mozaik, ikone i freske Momo Kapor u ateljeu Vojno sveštenstvo u oslobodilačkim ratovima Srbije (1804-1918) U svetlosti Milene Pod vojvođanskim nebom Ivana Radovića Zločini Vermahta u Srbiji za vreme Drugog svetskog rata Ispovesti jugoslovenske moderne
2014.	U slavu i čast otadžbine Igrom do zadovoljstva Dragan Stojkov - Slikar ravnoteže, retrospektiv Korak pobednika Sedam umetnika: paralele slikarstva i tapiserije Sećanje-tuga i lepota (autorska izložba posvećena Milunki Savić i Nadeždi Petrović) Danica Jovanović 1886-1914 Za sećanje Srbija u Velikom ratu Kosovska bitka sa ostvrom na istorijsku ulogu braće Musić 3 D karikature Fantastični svet Ilije Bašićevića Bosilja Čitanje linije Toplički gvozdeni puk Knjaz Mihailo Grčka u svesti i srcu srpskih slikara Ravnoteža znakova-Miloš Babić Skriveno blago Doma Jevrema Grujića Vojska Srbije Ogledalo vremena
2013.	66 godina tradicije 16. bijenale naivne i marginalne umetnosti Ivo Eterović: 1958-1961 Poklonjenje ozorju Miliunka Savić, heroina Velikog rata Velika Iza Vlaha Bukovca Stogodišnjica balkanskih i Prvog svetskog rata Sloboda kontrolisanih boja 250 godina Šajkaškog bataljona 100 dela iz kolekcije Đure Popovića Mandorla jedne ikone Junaštvom u slavu Nadežda Petrović: s obe strane objektiva Momo Kapor - uspomene jednog crtača Sopoćanska viđenja 2012. Akvizicije Galerije Matice srpske 2001-2011.
2012.	Ponos i hrabrost - 1912. Spomen-zbirka Miodraga Markovića Karikature u ratu 1941-1945. Blisko srcu Portreti - Ogledalo vremena, vreme lica Pred počinak Dušan Jevtović - Život je slavlje Uspomene iz vojske Legat Leposave Lepe Perović Naša krila