Dvanaesta slovenačka udarna brigada

**Dvanaesta slovenačka udarna brigada**
Dvanaesta slovenačka udarna brigada
	Borci Dvanaeste brigade u Ljubljani 9. maja 1945.
Postojanje	24. septembar 1943 – maj 1945. Mesto formiranja:; Mokronog
Formacija	5 bataljona
Jačina	1,700 vojnika i oficira
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Oktobarska ofanziva ; Operacija Volkenbruh ; Napad NOVJ na Bosiljevo juna 1944.; Završne operacije za oslobođenje Jugoslavije 1945.
Odlikovanja	Orden zasluga za narod ; Orden bratstva i jedinstva
Komandanti
Komandant	Radomir Božović

Dvanaesta slovenačka udarna brigada NOVJ (Štajerska brigada) formirana je 24. septembra 1943. godine u Mokronogu od dva bataljona Šeste brigade, jednog bataljona Četvrte brigade i novih boraca iz Dolenjske koji su posle kapitulacije Italije stupili u NOVJ. Pri formiranju imala je 3 bataljona sa oko 1,700 boraca, a posle reorganizacije, u novembru, 5 bataljona. Do kraja rata bila je u sastavu Petnaeste divizije Sedmog korpusa NOVJ. Naredbom Glavnog štaba NOV Slovenije od 7. marta 1945. godine dobila je naziv udarna.^[1]

Borbeni put brigade[uredi | uredi izvor]

U oktobru 1943. napala je i uništila niz manjih nemačkih uporišta u dolini reke Mirne, a u nemačkoj Oktobarskoj ofanzivi vodila je 24. i 25. oktobra naročito teške borbe sa delovima 162. turkestanske, tenkovske SS divizije „Adolf Hitler“ i Vermanšaft bataljonom kod Mokronoga, Globodola, Ostrog Vrha i Trške Gore. Kod Globodola je posle trodnevnih oštrih borbi sa Nemcima iz Trebnja i Mirne Peči, odbacila ih u polazne garnizone. Kada je u novembru Petnaesta divizija blokirala Novo Mesto, brigada je u borbama 12-16. novembra protiv jačih nemačkih snaga duž druma Novo Mesto-Škocjan, onemogućila deblokiranje u Novom Mestu. Krajem novembra, zajedno sa Četvrtom brigadom onemogućila je prodor Nemaca i belogardista iz Novog Mesta prema Črnomlju. Kod mesta Čateža (Trebnje) formiran je 2. decembra 1943. od delova 12. brigade Dolenjski NOP odred. Brigada je 7. decembra na položajima Bučna Vas-Zdinja Vas-Trška Gora odbila napad nemačko-belogardističkih brigada iz Novog Mesta radi razbijanja blokade. Tokom 1944. godine postigla je nekoliko značajnih uspešnih borbi protiv nemačkih snaga: uništenje tri nemačka tenka između Pijave Gorice i Turjaka 23. aprila, uništenje fabrike hartije kod Radeča 2-3. juna, potpuno uništila ustaško-nemačko uporište Bosiljevo 29-30. juna, vodila teške borbe protiv nemačko-domobranskih jedinica koje su nadirale iz Novog Mesta 4. novembra, a kod Ajdovca 30. novembra. U drugoj polovini 1944, u sastavu Petnaeste divizije, vodila je borbe protiv nemačko-domobranskih snaga na području Bele i Suve krajine. Tokom 1945, istakla se u borbama u rejonu Vodice-Sveti Križ-Dol, gde se dva dana borila protiv tri domobranska bataljona, u aprilu je učestvovala u oslobođenju Suve krajine i Kočevskog roga, a u maju u oslobođenju Kočevja 3. maja i Ljubljane 7-9. maja.^[1]