Delimir Petrović
| Delimir Petrović | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 4. jun 1896. |
| Mesto rođenja | Jagodina, Kraljevina Jugoslavija |
| Datum smrti | 1964. (67/68 god.) |
| Mesto smrti | Nju Džersi, Sjedinjene Američke Države |
| Narodnost | Srbin |
| Univerzitet | Univerzitet u Bordou |
| Politička karijera | |
| Politička stranka | Radikalna stranka(Srbija) |
Delimir Petrović (Jagodina, 4. jun 1896-Nju Džersi, 1964. god. ) je srpski političar, poslanik Narodne skupštine za Belički srez i predsednik Gradskog poglavarstva.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Delimir Petrović je živeo u Jagodini, gde je završio osnovnu školu. Gimnaziju je započeo u Beogradu ali po izbijanju Prvog svetskog rata sa svojom porodicom, ocem Nastasom, majkom Jelisavetom, sestrom Desankom i bratom Mihailom odlazi u izbeglištvo. Naastanjuju se u Nici, gde završavaju gimnaziju. Po završetku Prvog svetskog rata Delimir odlazi u Pariz i na Sorboni studira prava. Po završetku fakulteta upisuje doktorat ali zbog bolesti majke vraća se u Srbiju. Majka mu ubrzo umire od asme. Po povratku u Srbiju počinje da radio kao savetnik u Narodnoj banci u Beogradu. Ženi se beograđankom Stanom iz ugledene porodice dvorskog apotekara Viktorovića, čija se kuća nalazila u blizini hotela „Moskva“ (otac joj je bio iz Poljske, došao je u Beoograd za vreme Revolucije 1848. godine.) Delimirov najstariji sin Nastas rođen je 1931. godine u toj kući. Međutim, odatle se sele na Čuburu u novu kuću koju je Delimir sagradio za svoju porodicu. Ne zadugo, kuća je morala biti prodata s obzirom da Delimir nije uspeo da od ministra finansija dobije zajam.[1]
Karijera[uredi | uredi izvor]
Politička karijera Delimira Petrovića, kao i njegovog oca Nastasa, počinje u Radikalnoj stranci. On 1936. godine, u svojoj 40. godini postaje predsednik Gradskog poglavarstva u Jagodini. Tu funkciju je obavljao sve do 1938. godine kada je izabran za poslanika Narodne skupštine za Belički srez Delimir je u to vreme živeo u Jagodini, na Đurđevom brdu u porodičnoj kući koju je sagradio njegov otac 1912. godine. Prema Izbornom zakonu iz 1933. godine na parlamentarnim izborima 1938. godine mogle su postojati samo zemaljske liste. Kao u celoj Srbiji tako i u Moravskom okrugu istaknute su 3 liste: lista dr Milana Stojadinovića, dr Vlatka Mačeka i Dimitrija Ljotića. Pristalice Jugoslovenske radikalne zajednice, na svojoj konferenciji održanoj u Jagodini 9. novembra za kandidata na listi dr Milana Stojadinovića za srez moravski izabrale su je Delimira Petrovića, predsednika gradskog poglavarstva iz Jagodine.[2] Jugoslovenska radikalna zajednica kojoj je pripadao Delimir Petrović, nastavila je rad radikala. Osnivanje ove stranke započeto je 1935. godine, posle formiranja vlade dr Milana Stojadonovića. Ovoj stranci, pored velikog broja istaknutih radikalsih pristalica, priključili su se i članovi Jugoslovenske nacionalne stranke. U stranci često je dolazilo do sukoba i podela. Međutim, ona je ipak ostala vodeća stranka kako u Srbiji tako i u Moravskom okrugu. U svim opštinama u okrugu postojali su mesni odbori. Delimir Petrović je bio jedan od vođa mesnih odbora u Jagodini.2. januara 1939. godine Delimir se zahvaljuje svojim biračima Beličkog sreza i grada Jagodine na izboru za narodnog poslanika i ukazanom poverenju. Obećavajući da će se truditi da opravda njihovo poverenje u da će sa još većom energijom i voljom raditi u korist Pomoravlja i čitavog Beličičkog sreza.[3]Delimir Petrović ostaje u Narodnoj skupštini do 27. marta, kada je je čitava vlada zbačena vojnim pučem, koji je prethodio potpisivanju trojnog pakta, 25. marta. On sa porodicom 27. marta dolazi u Jagodinu, gde ostaju za vreme rata. Uz pomoć prijatelja on počinje da radi kao svetnik u Ministarstvu pošta. Ostaje bez posla zato što odbija Nedićevog generala da postane šef Jevrejskih imanja u Beogradu. On 1943. godine počinje da radi u Silosu u Jagodini. Posle rata je radio u Statističkom zavodu u Beogradu i odatle odlazi u penziju. Po okončanju radnih operacija i oslobođenja Jagodine 17. oktobra 1944. godine, Delimir Petrović biva uhapšen 28. novembra 1944. godine u svojoj porodičnoj kući na Đurđevom brdu u Jagodini. Njega komunisti odvode u zatvor koji se nalazio u Klešiđevoj kući, U zatvoru Delimir provodi 3 meseca odakle je prebačen u bolnicu na lečenje.Njegovu bolničku sobu su čuvali vojnici. Po otpuštanju odlazi kući, bez ikakvog obrazloženja zbog čega je bio hapšen. Od dana hašenja pa sve do njegovog odlaska iz zemlje bio je pod prismotrom. U njihovu porodičnu kuću na Đurđevom brdu useljavaju porodicu komunista sa kojima su Petrovići živeli do njihovog odlaska iz Srbije.
Porodica[uredi | uredi izvor]
Njegova deca, Nastas (rođen 1931. god.), Mihailo (rođen 1933. god.) i Gordana (rođena 1939.) osnovnu školu i nižu gimnaziju završavaju u Jagodini. Gordana je postala balerina i dobila posao u Sarajevskom pozorištu i tamo živela do 1968. godine. Mihajlo je završio muzičku akademiju, dobio službu u Zemunu i tamo radio do odlaska u Ameriku. Najstariji Delimirov sin, Nastas D. Petrović upisuje Prava u Beogradu i izdržava se svirajući trombom u cirkusu Adrija. Kako bi spasao porodicu svakodnevnog pritiska i presije, uz očevu podršku odlučuje da ode iz Srbije. Nastas D. Petrović 1961. godine odlazi u Pariz, gde boravi kod Dragiše Cvetkovića i njegovog sina.Njegov boravak u Parizu, takođe je protekao pod prismotrom. Posle jednogodišnjeg boravka u Parizu dobija izbegličku vizu uz pomoć francuske crkvene humanističke organizacije „Simad“ i sa svojom verenicom Nadom, ćerkom vojnog lekara odlazi u Nju Džersi 1962. godine. U Americi mu pomaže prijatelj njegovog oca Časlav Nikitović, iz rudničkog kraja. Otac Delimir i majka Stanka odlaze 1962. godine u Ameriku. Delimir po boravku u Americi, nakon 15 meseci umire od karcinoma želuca 1964. godine. Sahranjen je u Nju Džersiju a njegova supruga umire 1979. godine. Brat Mihajlo (1933—1992), (nema potomaka) i sestra Desanka u Ameriku dolaze 1968. godine (potomci Desanke žive u Americi, sin Vladislav i Delimir). Nastas D. Petrović sa suprugom Nadom i ćerkom Stankom je živeo u Nju Džersiju do 1998. godine kada se sa porodicom seli na Floridu. Nastas D. Petrović u Srbiju, posle mnogo godina dolazi 2001. godine. Juna 2015. godine on posećuje Jagodinsku biblioteku kojoj pored fotografija i dokumenata poklanja i svoju do tada neispričanu priču u svojoj porodici, dedi i ocu koji su deo svog života proveli u Jagodini i početkom 20. veka bili u vrhu političke vlasti Srbije.[4]