Dimitrije Vujić
Dimitrije Vujić bio je srpski oficir i pustolov iz Habzburške monarhije iz druge polovine XVIII stoljeća, sa područja današnje sjeverne srpske pokrajine Vojvodina. Nacionalni sanjar, želio je da obnovi ugašenu srednjovjekovnu srpsku državu. Crna Gora kao jedini slobodni dio srpskog etničkog prostora u Osmanskom carstvu trebalo je da bude centar odakle bi takva opštesrpska akcija trebalo da bude pokrenuta; kao važna istorijska ličnost doprinio je i ideji razvitka svjetovne vlasti u Crnoj Gori.[1]
Karijeru je počeo kao oficir u vojsci poljskog kralja Stanislava Avgusta Ponjatovskog; kada je Poljska konačno zbrisana sa političke karte Evrope diobama Rusije, Pruske i Habzburga 1795. godine, emigrirao je u Francusku, u čijoj vojsci je postao general-major. U francuskoj vojsci bio je zadužen da po balkanskim zemljama prikuplja dobrovoljce koji bi se priključili Francuskoj revoluciji i njenoj borbi.
U samoj Crnoj Goru boravio je dva puta. 1792. kada je pokušao da vrbuje najamnike za kontrarevolucionarne snage francuskog plemstva protiv buržoazije, ja drugi put 1795. godine,[2] predstavivši se kao da ga je Porta postavila za knjaza Crne Gore, sa dužnošću da organizuje armiju brojnu 25.000 ljudi i vlada ali pod osmanskim protektoratom. Dugogodišnji poznanik vladike Petra I Petrovića Njegoša, tada je došlo do sukoba sa vladikom i tako je došlo do zasijedanja zbora na Stanjevićima 22. marta 1799. na kome je odlučeno da se Vujić protjera iz Crne Gore, zato što je istupao kao da je sa sankcijom Turaka Osmanlija i uz njihovu podršku. Vujić je pobjegao u Habzburšku monarhiju i tamo proveo ostatak svog života.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Stamatović, Aleksandar. „Glava III: Mitropolija crnogorska za vrijeme mitropolita Petrovića Svetigora“, u knjizi Kratka istorija Mitropolije Crnogorsko-primorske (1219—1999), Cetinje, 1999. E-izdanje Projekat Rastko
- ^ Srpska zemlja Crna Gora: Kratka istorija Mitropolije Crnogorsko-primorske (1219—1999) „Mitropolija crnogorska za vrijeme mitropolita Petrovića“, Mr. Aleksandar Stamatović
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vuksan, Dušan D. Pustolov Dimitrije Vujić i Crna Gora, „Mlada Srbija“, Beograd, 1932.
- Durković-Jakšić, Ljubomir. Dimitrije Vujić: prilog istoriji samozvanaca u Crnoj Gori, Istorijski institut NR Crne Gore, Cetinje, 1956.
- Durković-Jakšić, Ljubomir. „Dimitrije Vujić i Polacy“, u knjizi Z dziejów stosunków jugosłowiańsko-polskich 1771-1840, „Ossolineum“, 1977, strane 26-28.
- Krakov, Stanislav. Neverovatan roman jednog pustolova iz Bačke: graf Dimitrije de Vujić nesuđeni vladar svih Jugoslovena.[1]
- ^ Podaci o Krakovljevom tekstu u Arhivu Jugoslavije, Beograd[mrtva veza], bez drugih podataka. Pristupljeno 30. jula 2013. u 22:46