Dobrovoljno vatrogasno društvo Kraljevo
| Osnivanje | 1933 |
|---|---|
| Lokacija | Kraljevo, Srbija |
Dobrovoljno vatrogasno društvo u Kraljevu je organizacija zasnovana na slobodi udruživanja osnovana radi organizovanog dobrovoljnog učešća građana u sprovođenju zaštite od požara, spasavanju ljudi i imovine i realizacije projekata i programa iz ove oblasti koji su od javnog interesa.
Istorijat Društva[uredi | uredi izvor]
Prva, a najverovatnije i osnivačka, Skupština Dobrovoljnog požarnog društva u Kraljevu održana je 1. januara 1933. godine. Na toj Skupštini izabran je privremeni upravni odbor. Prvi predsednik Društva bio je sreski lekar Mihajlo Mladenović, dok su članovi odbora bili poznati kraljevački trgovci i industrijalci. Neposredni povod za osnivanje bio je veliki požar koji je zadesio Kraljevo juna meseca 1931. godine. Iako su svi objekti zahvaćeni požarom bili na samoj obali Ibra, nedostajalo je vode za gašenje jer u gradu nije bilo vodovoda, vatrogasne ekipe, kao ni pumpi za gašenje požara. Vatra je lokalizovana tek dolaskom vatrogasaca iz Kragujevca. Kako su novine objavile, šteta od ovog požara bila je preko pola miliona dinara. Ova situacija podstakla je kraljevačke trgovce da osnuju Dobrovoljno požarno društvo, što su prihvatili i graćani prikupivši novčane priloge. Nakom osnivanja, formirana je Dobrovoljna vatrogasna četa, čija je osnovna delatnost bila spasavanje ljudi, žena i dece ugroženih od požara i zaštita materijalnih dobara. Ovoj četi pristupilo je 12 fizički sposobnih ljudi starijih od 18 godina. Za početak četa je od pribora imala mali i veliki šmrk, velike i male sake za vodu, merdevine, kukače, čaklje, kofe, konopce, opasače, sekirice, lopate, ašove, konopac za spasavanje i najmanje par konja za vuču kola. Godine 1935. varoš Kraljevo kupuje automobil marke "Ford" za polivanje ulica, a korišćeno je i za prevoz vode. Prva cisterna marke "Praga" došla je u varoš tek 1941. godine, a služila je za polivanje ulica u Vrnjačkoj Banji. Prvo sedište Dobrovoljne vatrogasne čete bilo je u prostorijama ondašnje Električne centrale u Kraljevu. Dobrovoljna vatrogasna četa 1938. godine prerasta u Dobrovoljno vatrogasno društvo (DVD). O radu vatrogasnog društva za vreme okupacije u toku Drugog svetskog rata nisu sačuvana dokumenta, ali se zna da je bilo nekoliko izuzetno važnih akcija u borbi protiv okupatora. Tako je 27.septembra 1941. godine, 17 članova vatrogasne čete prevarilo nemačku stražu i uputilo se u partizanski odred „Jovo Kursula“ na Goču[1]. Kolege vatrogasci koje su ostali u gradu, sada pod sumnjom nemačkih vlasti, bili su određeni da nakon streljanja civila 17.oktobra sahranjuju žrtve. Prema svedočenju Radomira Lukovića, jednog od vatrogasaca, žrtve je sahranjivalo oko sto ljudi iz Fabrike vagona, oko 30 civila i 29 vatrogasaca[2]. Godine 1945. DVD menja naziv u Dobrovoljnu vatrogasnu narodnu miliciju. Vatrogasna milicija bila je sastavljena od plaćenih vatrogasaca i dobrovoljne vatrogasne milicije koja za svoj rad nije primala nikakvu materijalnu nadoknadu. Iste, 1945. godine, dobrovoljnim radom članova izgrađena je podzemna garaža na obali ispod bašte "Ibar", nabavljeno je nešto opreme, dobijena su dva teretna vozila, od kojih je jedno prepravljeno u auto cisternu. Da bi se stvorili bolji uslovi za rad, pokrenuta je akcija za izgradnju vatrogasnog doma. Današnji vatrogasni dom izgrađen je 1953. godine. U njemu se nalazi dobro organizovano Društvo i Vatrogasni orkestar kao posebna institucija. Opštinski vatrogasni savez Kraljevo osnovan je 11. juna 1963. godine. Ovaj savez je objedinjavao i koordinisao rad dobrovoljnih vatrogasnih društava u opštini. Od maja 1967. godine u opštinski savez primljeno je i DVD Vrnjačka Banja. Nagli razvoj vatrogasne delatnosti u Kraljevu zabeležen je u periodu od 1950. do 1970. godine. Tada je započeto sa planskim izdvajanjem sredstava za kupovinu opreme i protivpožarnih potrepština, a krenulo se i sa organizacijom vatrogasnih kurseva. Kursevi su se organizovali u prostorijama Dobrovoljnog vatrogasnog društva u Kraljevu. Polaznici kursa bili su uglavnom radnici ondašnjih radnih organizacija. Jedno od najvažnijih priznanja vatrogasnom društvu je Orden zasluge za narod prvog reda dobijen od Predsedništva narodne skupštine FNRJ 1951. godine.
Dobrovoljno vatrogasno društvo danas[uredi | uredi izvor]
Veliki broj članova DVD Kraljevo odlikovan je najvišim priznanjima vatrogasnih saveza Jugoslavije i Srbije za postignute rezultate na takmičenjima. Orkestar DVD Kraljevo ima dugu tradiciju i danas je prisutan u brojnim aktivnostima koje se organizuju na području grada. Imali su veliki broj uspešnih nastupa pri obeležavanju značajnih datuma i jubileja u Kraljevu. DVD sarađuje sa brojnim vatrogasnim društvima iz zemlje i Vatrogasnim savezom Srbije. Dugogodišnja saradnja ostvaruje se i sa Dobrovoljnim vatrogasnim društvom Maribor iz Slovenije i DVD Marburg iz Nemačke. Ovom saradnjom dobijena su vatrogasna vozila sa velikom količinom vrednih tehničkih sredstava. Od 2016. DVD Kraljevo ima i Žensku sekciju. U trenutku formiranja, to je bila prva ženska vatrogasna sekcija u Srbiji i regionu. Tradicionalno, na Dan dobrovoljnih vatrogasaca Srbije i Dan DVD Kraljevo (u znak sećanja na događaje iz 1941. godine) svakog 27. septembra izlazi list „Kraljevački vatrogasac“.[3] Časopis je do 2021. uređivao kraljevački hroničar dr Milan Matijević, od 2022. godine urednik je Aleksandar Lazović, predsednik Gradskog vatrogasnog saveza.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „‘Orkestar’ 1941. prevario nemačke straže-VIDEO”. Krug. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ Krejaković, Silvija. Identiteti žrtava streljanih u Kraljevu oktobra 1941. Muzej žrtava genocida. str. 47. ISBN 978-86-86831-12-5.
- ^ „Predstavljanje EKO sistem projekta u godišnjaku „Kraljevački vatrogasac“”. Krug. Pristupljeno 13. 11. 2023.