Dubrovački arhiv

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Dubrovački arhiv
Državni arhiv u Dubrovniku
Zgrada Državnog arhiva u Dubrovniku
Dubrovački arhiv na karti Dubrovačko-neretvanske županije
Dubrovački arhiv
Osnivanje13. vijek
LokacijaDubrovnik
 Hrvatska
Koordinate42° 38′ 29″ S; 18° 06′ 39″ I / 42.641515° S; 18.110723° I / 42.641515; 18.110723
Vrstadržavni arhiv
Obim300 fondova i kolekcija
više od 2,7 miliona stranica pisanih dokumenata
AdresaSv. Dominika 1, 20000 Dubrovnik
Veb-sajtZvanični veb-sajt

Dubrovački arhiv, ili Državni arhiv u Dubrovniku, državni je arhiv smješten u Dubrovniku u Hrvatskoj.[1] U svom sastavu ima materijal nastao u državnoj službi Dubrovačke republike, tj. notarske i sekretarske usluge iz 13. vijeka i nakon pada Republike 1808. godine dokumenta nastala u službama i institucijama u gradu Dubrovnika tokom francuske, habzburške, jugoslovenske i hrvatske vlasti.

Arhiv je važan jer je Dubrovačka republika imala trgovinske i političke veze sa svim zemljama na Sredozemnom moru i unutrašnjosti jugoistočnog dijela Evrope; štaviše, dokumenti i zapisi iz tog perioda predstavlja vrlo dragocenu istorijsku građu za proučavanje dubrovačke istorije, kao i istorije Hrvatske i susjednih zemalja.[1]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Dubrovački arhiv je nastao kao rezultat notarskih i sekretarskih usluga iz 13. vijeka, sa arhivskim materijalom smještenim na različitim lokacijama, kao što su kancelarije civilne službe, magistrata i kancelarije izvan zidina grada. S obzirom da su materijali iz sredine 15. vijeka čuvani u ukrašenim ormanima u Kneževom dvoru, koji i dalje imaju istu svrhu. Drugi dio arhiviranog materijala sastoji se od najvažnijih privilegija i ugovora sklopljenih između Republike i okolnih vladara, vjerskih velikodostojnika i gradova sa kojima je Dubrovnik održavao političke i trgovinske odnose, čuvani su u riznici katedrale Uznesenja Blažene Djevice Marije na nebo. Pored ove dvije arhivske lokacije, Dubrovačka republika je imala još nekoliko, ali su svi uništeni, kao što je i arhiv u Nadbiskupskom dvoru uništen tokom požara 1667. godine.[1]

Najveći dio arhiviranih dokumenata nastao je radom kancelarija gradske vlasti, čija je organizacija završena tokom 15. vijeka. Postojeća državna arhiva je osnovana kao zasebna ustanova, raznim izvršnim odlukama najviših organa Dubrovačke republike. Termin arhiv je prvi put potvrđen 1599. godine, a 1760. godine arhivirani dokumenti sa raznih lokacija su bili smješteni u Kneževom dvoru. Potvrda termin državni arhiv datira iz 1783. godine. Te godine je zabilježena struktura arhive podijeljena na 14 serija (861 tomova), dok su ostali neuvezani dokumenti bili raspoređeni u 10 stolova, od slova A do slova K. Tokom 19. i 20. vijeka najveći dio arhivske građe je oduzet. Arhiv je 1920. godine počeo sa radom kao nezavisna institucija, a 1952. godine je premješten u palatu Sponza, gdje se i danas nalazi.[1]

Arhiv danas[uredi | uredi izvor]

Današnja zbirka sadrži 300 fondova i kolekcija, sa više od 2,7 miliona stranica pisanih dokumenata, isprava, dokumenata i ostalih. Najstariji dokumenti su bula pape Benedikta VIII iz 1022. godine i dokumenti o osnivanju benediktinskog manastira na ostrvu Lokrumu iz 1023. godine, sačuvani u prepiskama iz kasnijih vijekova. Glavni fondovi arhivske građe su iz vremena Republike i francuske uprave. U arhivu se nalaze zapisi kancelarija i ustanova koje su postojale tokom 19. i 20. vijeka u gradu i njegovoj okolini. Osim njih, u arhivu se nalaze i knjige iz Dubrovnika i ostrva Korčula do 1860. godine, Zbirka geografskih karata, kao i privatni porodični arhivi. Danas, arhiv skladišti materijal iz Dubrovačko-neretvanske županije, funkcionište kao spoljna arhivska služba.[1] Arhiv je danas podijeljen na sljedeće organizacione jedinice:[2]

  1. Odjeljenje za zaštitu i obradu arhivske građe od nacionalnog značaja — arhivni fondovi Dubrovačke republike, francuske uprave i starije arhivske građe Korčule do 1797;
  2. Odjeljenje za zaštitu i obradu arhivske građe uprave do 1814. do 1945;
  3. Odjeljenje za zaštitu i obradu arhivske građe uprave od 1945;
  4. Odjeljenje za zaštitu i obradu arhivske građe pravosuđa, notarijata i tužilaštva;
  5. Odjeljenje za zaštitu i obradu arhivske građe privatnih i porodičnih fondova i zbirki, kulturnih, prosvjetnih, socijalnih i zdravstvenih ustanova, društevnih i političkih organizacija društava i udruženja;
  6. Odjeljenje za zaštitu i obradu arhivske građe privrednih, novčarskih i pomorskih fondova;
  7. Odjeljenje za zaštitu i obradu arhivske i registraturne građe izvan arhiva;
  8. Odjeljenje za fotografiju, mikrografiju, reprografiju i digitalizaciju arhivske građe, dokumentacijsko-informacijske poslove s bibliotekom;
  9. Laboratorija za konzervaciju i restauraciju arhivske građe i
  10. Odjeljenje za pravske, upravne, računovodstvene i opšte poslove Arhiva.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d „Dubrovnik”, Hrvatska enciklopedija, Leksikografski zavod Miroslav Krleža, 1999—2009, Pristupljeno 15. 12. 2016 
  2. ^ „Organizacija Arhiva”. dad.hr. Arhivirano iz originala 24. 01. 2017. g. Pristupljeno 15. 12. 2016. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Дубровачки_архив&oldid=26873254”