Intraabdominalna hipertenzija

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Intraabdominalna hipertenzija, povišen intraabdominalni pritisak prema definiciji Svetske asocijacije za bdominalni kompartment sindrom, je produženo ili ponavljano patološko povišenje intraabdominalnog ili unutartrbušnog pritiska iznad 12 mmHg.[1]

Osnovni pojmovi[uredi | uredi izvor]

Intraabdominalni pritisak[uredi | uredi izvor]

Intraabdominalni ili unutartrbušni pritisak je odnos između akumulacija tečnosti unutar trbušne (abdominalne) šupljine i komplijanse,[a] trbuha, po obrascu:

(C = ΔV/ΔP)

Kriva pritiska - volumena za trbušnu šupljinu nije pravolinijska.[2] Usled opadanja komplijanse trbuha, dok se tečnost postepeno nakuplja u peritonealnoj duplji, kao ishod nastaje brže povećanje ili veća vrednost intraabdominalnog pritiska.[3]

Normalne vrednosti intraabdominalnog pritiska krću se oko 6,5 mmHg. Ova vrednost varira tokom disajnog ciklusa i raste sa porastom telesne mase.

Intraabdominalna hipertenzija[uredi | uredi izvor]

Burch sa svojim saradnicima,[4] definisao je gradusni sistem za intaabdominalnu hipertenziju:

  • Stepen I (7,5—11 mmHg),
  • Stepen II (11—18 mmHg)
  • Stepen III (18—25 mmHg)
  • Stepen IV (> 25 mmHg).

Nešto kasnije, Svetska asocijacija za abdominalni kompartment sindrom (WSACS), modifikovala je ovaj gradusni sistem (sa namerom da poveća njegovu kliničku senzitivnost) na sledeći način:[1][5]

  • Stepen I IAH (12—15mmHg),
  • Stepen II IAH (16–20 mmHg)
  • Stepen III IAH (21—25 mmHg)
  • Stepen IV IAH (> 25 mmHg).[1]

Takođe Svetska asocijacija za abdominalni kompartment sindrom izdala je preporuke da se:

  • Intraabdominalni pritisak od 5—7 mmHg smatra graničnom vrednošću kod odraslih bolesnih.
  • Intrabdominalna hipertenzija definiše kao trajno ili ponovljenoa uvećanje IAP ≥ 12 mmHg.
  • Akutni kompartment sindrom definiše kao trajni IAP > 20 mmHg, povezan sa disfunkcijom /otkazom organa.[1]

Epidemiologija[uredi | uredi izvor]

U novijoj literaturi, intraabdominalna hipertenzija i abdominalni kompartment sindrom dobro su opisani i definisani entiteti koji se javljaju kod hirurških i internističkih i bolesnika, sa ili bez abdominalnih (trbušnih) povreda i/ili operacija.[6]

U literaturi nema puno podataka o incidenci i prevalenciji intraabdominalna hipertenzija i abdominalni kompartment sindrom. Razlog tome je neprepoznavanja ovog entiteta i/ili nedovoljna evaluacija bolesnika pogođenih ovim poremećajem, kao i velikog broj studija koje se uglavnom bave prikazom bolesnika.

Tačna incidencija još nije verifikovana, ali je jasno da se povećava u pojedinim populacionim grupama, kao što su bolesnici sa tupim ili penetrantno povredama trbuha, ratnim povredama trbuha, rupturom trbušne aneurizme aorte, retroperitonealnim krvarenjem, pneumoperitoneumom, malignitetom, pankreatitisom, masivnim ascitom, transplantacijom jetre, itd.[7]

U jednoj od najranijih prospektivnih studija sa serijom od 145 pacijenata koji su identifikovani kao rizična grupa za nastanak intraabdominalne hipertenzije i abdominalnog kompartment sindrom, objavljena je incidenca od 14%.[8]

U novijoj multicentričnoj studiji sa 265 uzastopnih bolesnika primljenih u različitim jedinicama intenzivne nege, objavljeno je da je 32,1% ove populacije imalo intraabdominalnu hipertenziju i 4,2% abdominalni kompartment sindrom.[9]

Po dosadašnjim objavljenim rezultatima, u Sjedinjenim Američkim Državama broj pacijenata sa abdominalnim kompartment sindromom primljenih u jedinice nege za traumu iznosio je od 5% do 15%, a 1% u sveobuhvatnim prijemima usled povrede.[10]

Morbiditet i mortalitet

Morbiditet i mortalitet kod abdominalne hipertenzije pripisuje se njenim efektima na organske sisteme. Zbog toga, ona ima visok mortalitet i pored intenzivnog lečenja.

Takođe, abdominalni kompartment sindroma kod pojedinih bolesnika je posledica teških povreda ili oboljenja, koja za sobom nose visok mortalitet i morbiditet. U pojedinim studijama mortalitet obolelih od abdominalne hipertenzije iznosi i do 67%.[11][12] Rekurentni abdominalni kompartment sindroma nosi još veći mortalitet.

Etiolopatogeneza[uredi | uredi izvor]

Bilo koji poremećaj ili abnormalnost koja podiže pritisak unutar trbušne šupljine može indukovati intraabdominalnu hipertenziju. Slićno no kompartment sindromu u ekstremitetima, do abdominalnog kompartment sindroma dolazi kada je ntraabdominalni pritoisak previsok. Ista ili slična stanja kod različitih bolesnika ne moraju dovesti do komplikacija unutar trbušne šupljine.

Pouzdani podaci o etiologiji ntraabdominalne hipertenzije nisu poznati, mada se kao mogući uzroci najčešće navode; sepsa i teška abdominalna trauma, krvarenja, masivne opekotine.[13]. Povećanje pritiska u trbušnoj duplji (intraabdominalna hipertenzija) u navedenim poremećajima smanjuje dotok krvi u trbušne organe i narušava plućne, kardiovaskularne, bubrežne i želudačnocrevne funkcije, izazivajući više sindroma disfunkcije zahvaćenih organa i u konačnom ishodu smrt.[14]

Prikaz promena koje dovode do intraabdominalne hipertenzije (IAH)

Ovaj sindrom se sreće kod povrede trbuha i drugih telesnih regija nezavisno.ref name="Mcnelis" >Mcnelis J, Soffer S, Marini CP, Jurkiewicz A, Ritter G, Simms HH, et al. Abdominal compartment syndrome in the surgical intensive care unit. Am Surg 2002; 68(1): 18−23.</ref>. Javlja se kod bolesnika sa pankreatitisom, operisanih zbog rupture abdominalne [15][16][17] i grudne aneurizme aorte [18], neoperisanih bolesnika na nekontrolisanoj antikoagulantnoj terapiji sa krvarenjem u trbušnom zidu i abdomenu,[19], kao i kod bolesnika sa transplantiranom jetrom [20], zbog reperfuzionog edema jetre i donor-recipijent nesrazmere.[21]

Među brojnim uzrocima ntraabdominalne hipertenzije najčešći su abdominalno krvarenje i masivna nadoknada tečnosti.

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Komplijansa je promena volumena nastala usled promene pritiska.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g Abdominal Compartment Society. Intra-abdominal Hypertension and the Abdominal Compartment Syndrome: Updated Consensus Definitions and Clinical Practice Guidelines from the World Society of the Abdominal Compartment Syndrome. World Society of the Abdominal Compartment Syndrome. Available at Available at[mrtva veza] 2013.
  2. ^ Barnes GE, Laine GA, Giam PY, Smith EE, Granger HJ. Cardio- vascular responses to elevation of intra-abdominal hydrostatic pressure. Am J Physiol 1985; 248: R208–13.
  3. ^ Milev, B.; Mirković, D.; Bezmarević, M.; Misović, S.; Mitrović, M.; Jovanović, M.; Mirković, L.; Milev, B.; Radenković, D. (2010). „Intra-abdominal hypertension and abdominal compartment syndrome”. Vojnosanit Pregl. 67 (8): 674—680. PMID 20845672. doi:10.2298/VSP1008674M. 
  4. ^ Burch, J. M.; Moore, E. E.; Moore, F. A.; Franciose, R. (1996). „The abdominal compartment syndrome”. Surg Clin North Am. 76 (4): 833—42. PMID 8782476. doi:10.1016/S0039-6109(05)70483-7. .
  5. ^ Cheatham ML. Abdominal compartment syndrome: pathophysiology and definitions. Scand J Trauma Resusc Emerg Med 2009; 17: 10.
  6. ^ Rutherford, E. J.; Skeete, D. A.; Brasel, K. J. (2004). „Management of the patient with an open abdomen: techniques in temporary and definitive closure”. Curr Probl Surg. 41 (10): 815—76. PMID 15685140. doi:10.1067/j.cpsurg.2004.08.002. 
  7. ^ Stankovic N, Petrovic M, Drinkovic N, Bjelovic M, Jevtic M, Mirkovic D. Colon and rectal war injuries. J Trauma 1996; 40(Suppl): S183–8.
  8. ^ Bailey, J.; Shapiro, M. J. (2000). „Abdominal compartment syndrome”. Critical Care. 4 (1): 23—29. PMC 137249 Slobodan pristup. PMID 11094493. doi:10.1186/cc646. .
  9. ^ Malbrain, M. L.; Chiumello, D.; Pelosi, P.; Wilmer, A.; Brienza, N.; Malcangi, V.; Bihari, D.; Innes, R.; Cohen, J.; Singer, P.; Japiassu, A.; Kurtop, E.; De Keulenaer, B. L.; Daelemans, R.; Del Turco, M.; Cosimini, P.; Ranieri, M.; Jacquet, L.; Laterre, P. F.; Gattinoni, L. (2004). „Prevalence of intra-abdominal hypertension in critically ill patients: a multicentre epidemiological study”. Intensive Care Med. 30 (5): 822—9. PMID 14758472. S2CID 992992. doi:10.1007/s00134-004-2169-9. 
  10. ^ Paula R. Abdominal compartment syndrome Boston: Medical Publishing; 2009.
  11. ^ Hunter, J. D. (2008). „Abdominal compartment syndrome: an under diagnosed contributory factor to morbidity and mortality in the critically ill”. Postgrad Med J. 84 (992): 293—8. PMID 18644919. S2CID 28578265. doi:10.1136/pgmj.2007.064212. .
  12. ^ „Recommendations”. Intensive Care Med. 33: 951—62. 2007. 
  13. ^ Kirkpatrick, A. W.; Ball, C. G.; Nickerson, D.; d'Amours, S. K. (2009). „Intraabdominal hypertension and the abdominal compartment syndrome in burn patients”. World Journal of Surgery. 33 (6): 1142—9. PMID 19350317. S2CID 5718935. doi:10.1007/s00268-009-9995-4. 
  14. ^ (jezik: engleski) Richard Paula, Abdominal Compartment Syndrome WebMD
  15. ^ Djavani K, Wanhainen A, Bjorck M. Intra-abdominal hypertension and abdominal compartment syndrome following surgeryfor ruptured abdominal aortic aneurysm. Eur J Vasc EndovascSurg 2006; 31(6): 581−4.
  16. ^ Mehta M, Darling RC 3rd, Roddy SP, Fecteau S, Ozsvath KJ,Kreienberg PB, et al. Factors associated with abdominal compartment syndrome complicating endovascular repair ofruptured abdominal aortic aneurysms. J Vasc Surg 2005;42(6): 1047−51.
  17. ^ Papavassiliou V, Anderton M, Loftus IM, Turner DA, Naylor AR,London NJ, et al. The physiological effects of elevated intraabdominal pressure following aneurysm repair. Eur J VascEndovasc Surg 2003; 26(3): 293−8.
  18. ^ Shiiya N, Matsuzaki K, Miyatake T, Yoshimoto K, Yasuda K. Abdominal compartment syndrome causing respiratory failure during surgery for a ruptured descending thoracic aneurysm: report of a case. Surg Today 2005; 35(4): 320−2
  19. ^ Barnes GE, Laine GA, Giam PY, Smith EE, Granger HJ. Cardiovascular responses to elevation of intra-abdominal hydrostatic pressure. Am J Physiol 1985; 248: R208–13.
  20. ^ English W. Abdominal compartment syndrome. Tutorial of the week number 120. [cited 2008 December 1]. Available from: englishwilliam@hotmail.com
  21. ^ Handschin AE, Weber M, Renner E, Clavien PA. Abdominal compartment syndrome after liver transplantation. Liver Transpl 2005; 11(1): 98−100.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]



Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Интраабдоминална_хипертензија&oldid=27441462”