Intraoperativne aritmije

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

[1]Intraoperativne aritmije se definišu kao poremećaji srčane frekvencije, ritma ili sprovođenja koji mogu biti smrtonosni (iznenadna srčana smrt), simptomatski (presinkopa, sinkopa, vrtoglavica ili palpitacije) ili asimptomatski.[2][3] Hirurgija i anestezija izazivaju stresni odgovor operisanog pacijenta koji se karakteriše povećanom simpatičkom i hormonalnom aktivnošću[4][5][6]. koja može dovesti do pojave aritmija, koje karakteriše raznovrsnost mehanizama nastanka i brojnost. I zato pojava intraoperativnih aritmija ima veliko kliničko značenje u anesteziji i hirurgiji.[4][7][8]

Na osnovu dosadašnjih istraživanja, srčane aritmije i smetnje sprovođenja najučestaliji su kardiovaskularni poremećaji kod pacijenata koji prolaze kroz nekardijalnu i kardijalnu hirurgiju.[9] Učestalost aritmija je različita u zavisnosti od definicije aritmija, karakteristika pacijenta, modaliteta monitoringa i vrste hirurške procedure.[4][10][11]

Etiologija[uredi | uredi izvor]

U etiološkom smislu srčane aritmije karakteriše polimorfizam, što znači da brojni i raznovrsni faktori mogu doprineti njihovom nastanku.

Srčane aritmije i smetnje sprovođenja su najučestaliji operativni kardiovaskularni poremećaji u nekardijalnoj i i kardijalnoj hirurgiji.[2] Na njihovu učestalost utiču karakteristika pacijenta, modalitet monitoringa i vrste hirurške procedure.[12][13]

Morbiditet

Incidenca intraoperativnih aritmija varira od 16,3% do 61,7% kod bolesnika sa povremenim EKG monitoringom,[14] do 89% kod bolesnika sa kontinuiranim Holter monitoringom u nekardijalnoj hirurgiji, a kod bolesnika podvrgnutih kardijalnoj hirurgiji učestalost je veća od 90%.[15][16]

Najviše aritmija se dogodi intraoperativno (94,7%) kod bolesnika u opštoj anesteziji, a najčešći doprinoseći faktor je ljudski faktor (72,4%) gdje prednjači nedostatak iskustva.[17]

Podela etioloških faktora[uredi | uredi izvor]

Svi poznati etiološki faktori intraoperativnih aritmija mogu se podeliti u nekoliko grupa:[18][19][20]

  • faktori od strane pacijenta
  • anesteziološki faktori i
  • hirurški faktori.[21]
faktori od strane pacijenta
Faktori Krakteristike
Prethodna srčana oboljenja Bolesnici sa oboljenjima (npr ishemijom miokarda) imaju mnogo veću incidencu aritmija od pacijenata bez poznatog srčanog oboljenja.
Takve artitmije su smrtonosnije kod pacijenata sa pridruženom srčanom patologijom.[22]
Prateće bolesti Prateća oboljenja (komorbiditet) koja su česta kod starije populacije često mogu povećati rizik od srčanih aritmija tokom hirurške intervencije i iskomplikovati srčani tretman. Najčešća prateća oboljenja su:

Bolesti pluća — koje zbog hipoksemije, hiperkapnije, acidoza mogu povećati disajni rad i dovesti do daljeg pogoršanja ionako kompromitovanog kardiopulnomalnog sistema.

Šećerna bolest — posebno kod starijih pacijenta povećava šansu da razviju srčanu insuficijenciju od onih bez dijabetesa i pored tretmana sa ACE inhibitorima. Jer povećava sumnju na arterijsku koronarnu bolest koja se sa ishemijom miokarda češće javlja kod dijabetičara.[23]

Hronično oštećenje bubrega — sa povećanom ili sniženom glomerularnom filtracijom povećavaju rizik za postoperativnih srčanih aritmija, srčane slaboste i povećanje morbiditeta i mortaliteta u poređenju sa bolesnicima bez bubrežne bolesti. Jedna velika studija je pokazala da su preoperativne vrijednosti kreatinina veće od 2 mg/dL jedan značajan i nezavisan prediktor rizika od srčanih komplikacija poslije velikih nekardijalnih operacija.[24]

Hematološki poremećaji — kao npr. anemija mogu da utiču na kardiovaskularni sistem i dovedu do pogoršanja ishemije srca, srčane insuficijencije i pojave srčanih aritmija.[24]

Hipertenzija — naročito ona koja je slabo kontrolisana povezana je sa povećanom incidencom ishemije, disfunkcije leve komore, srčanih aritmija i moždanog udara.[25]

Bolesti centralnog nervnog sistema Bolesnici sa intrakranijalnim oboljenjima, naročito subarahnoidalnom hemoragijom često imaju EKG poremećaje kao što su promene QT intervala, razvoj Q talasa, promene ST segmenta i pojava U talasa.[26]
Starost Starenje izaziva degenerativne promene u pretkomorskoj anatomiji i praćeno je relativnim promenama u atrijalnoj patologiji.
Postoperativna AF je češća komplikacija u starijih

pacijenata podvrgnutih torakalnoj hirurgiji.[27]
Povrede simpatičkih vlakana srčanog pleksusa i prethodne promjene električne draži predisponiraju pojavi AF.[28]

Anesteziološki faktori
Faktori Krakteristike
Trahealna intubacija Ova intervencija je jedan od najčešćih uzroka aritmija tokom indukcije kao i tokom intraoperativnog perioda i najčešće je povezana sa hemodinamskom nestabilnošću.str. 23-24
Opšti anestetici Lekovi koji se upotrebljavaju za indukciju, održavanje i poništavanje opšte anestezije nisu primarno aritmogeni, ali aritmije mogu nastati zbog različitih trigeriranih agenasa i kliničkih situacija generisanih hiperkateholaminemijom kao što je plitka anestezija

sa hipertenzijom i tahikardijom, hipovolemija, hiperkarbija, egzogeno unijeti adrenalin i aminofilin. Halotan i enfluran izazivaju aritmije naročito kružnim mehanizmom.[29]

Lokalna anestezija regionalna anestezija, naročito epiduralna koja izaziva regionalnu blokadu neuroaksisa može biti povezana sa farmakološkom simpatektomijom dovodeći do dominacije parasimpatikusa uzrokujući bradikardije koje mogu biti od blagih do veoma teških oblika.[29]
Elektrolitni i acido-bazni poremećaji Poremećaji gasova u krvi kao što su hiperkarbija i hipoksija i poremećaji elektrolita proizvode aritmije kružnim mehanizmom ili alternativnom fazom depolarizacije sprovodnog sistema srca. Hipo/hiperkalemija takođe može izazvati aritmije.[29]
Centralni venski kateteri Pri plasiranju katetera centralne vene zbog pritiska prstima i refleksne stimulacije sinusa karotikusa ili insercije CVK u desnu pretkomoru mogu jatrogeno nastati aritmija.[29][30]
Hirurški faktori
Faktori Krakteristike
Kardijalna hirurgija Hirurške manipulacije kao što su povlačenje srca tokom rada na srcu koje radi, kanulacija vena ili stavljanje šavova na srcu mogu izazvati aritmije. One se mogu pojaviti i nakon skidanja aortne kleme kada se miokard oporavlja od ishemijskog inzulta i vraća u sinusni ritam.[28]
Nekardijalna hirurgija Vagalna stimulacija zbog trakcije peritoneuma ili direktni pritisak na nerv vagus u toku hirurgije karotida može izazvati bradikardiju, AV blokove ili čak asistoliju.
Dentalna hirurgija izaziva duboku stimilaciju simpatikusa i parasimpatikusa).[28]

Oblici[uredi | uredi izvor]

Suporaventrikularna aritmija.[31]
Atrijalna fibrilacija

Najčešći oblici intraoperativnih aritmija na globalnom nivou su, u:[32][33][34][35]

  • 7,6% slučaja supraventrikularne aritmije
  • 4,1% slučaja atrijalna fibrilacija
  • 3,7% slučaja supraventrikularna tahikardija bez vidljivih P talasa.

Ove aritmije uglavnom su bile povezane sa:

  • vrstom hirurške procedure,
  • istorijom supraventrikularnih aritmija,
  • značajnom valvularnom bolesti pri fizikalnom pregledu,
  • istorijom astme,
  • pretkomorskim ekstrasistolama na EKG-u,
  • ASA skoru 3 ili 4
  • većom stopom smrtnosti,
  • dužim boravkom u jedinici intenzivnog lečenja i produženim boravkom u bolnici.[28]
Najčešći oblici intraoperativnih aritmija, registrovanih kod 61% operisanih pacijenata, u jednoj studiji sprovedenoj u Srbiji, bile su u:
  • 40% slučajeva sinusna tahikardija
  • 35% slučajeva supraventrikularnae ekstrasistole
  • 16% slučajeva paroksizmalna supraventrikularna tahikardija
  • 21% slučajeva ventrikularne ekstrasistole
Dok je 12% slučajeva od onih sa intraoperativnim aritmijama imalo više od jedne vrste intraoperativnih aritmije.[36]

Značaj[uredi | uredi izvor]

Kako intaraoperativne aritmije predstavljaju jednu od najznačajnijih kardiovaskularnih komplikacija kod operacija koje se izvode u opštoj anesteziji, i njihova učestalost je u neposrednoj vezi sa povećanim rizikom od smrtnog ishoda.[37] Da bi se ovaj rizik smanjio na najmanju moguću meru, i obezbedila efikasna primena preventivnih mera sa posledičnim poboljšanjem kako zdravstvenih, tako i ekonomskih ishoda lečenja hirurških pacijenata. treba:

  • produžiti boravk pacijenata u jedinicama intenzivnog lečenja,
  • povećati dužinu trajanja bolničkog lečenja,
  • detaljno poznavati uzročnosti ovih poremećaja

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Forrest J, Cahalan M, Rehder K, et al. Multicenter Study of General Anesthesia II. Results. Anesthesiology 1990; 72:262­-68.        
  2. ^ a b Dua N, Kumra VP. Management of perioperative arrhythmias. Indian J Anaesth 2007;51(4):310-323
  3. ^ Kuner J,Enescu V,Utsu F, et al.Cardiac Arrhythmias during Anesthesia Dis Chest1967;52;580-587 (Citation)
  4. ^ a b v Milivoje P. Dostić, Analiza faktora rizika za nastanak aritmija tokom opšte anestezije, Doktorska disertacija, Univerzitet u Kragujevcu, Medicinski fakultet, Kragujevac 2012.
  5. ^ Furuya K, Shimizu R, Hirabayashi Y, Ishii R, Fukuda H. Stress hormone responses to major intra-abdominal surgery during and immediately after sevoflurane-nitrous oxide anaesthesia in elderly patients. Can J Anaesth. 1993;40:435–9.
  6. ^ Udelsman R, Goldstein DS, Loriaux DL, Chrousos GP. Catecholamine-glucocorticoid interactions during surgical stress. J Surg Res. 1987;43:539–45.
  7. ^ Forrest J, Rehder K, Cahalan M, Goldsmith C. Multicenter Study of General Anesthesia III. Predictors of severe perioperative adverse outcomes. Anesthesiology 1992; 76:3-15.        
  8. ^ Bertrand CA, Steiner NJ, Jameson AG, et al. Disturbances of cardiac rhythm during anesthesia and surgery. JAMA 1971; 216:1615-17.  
  9. ^ Goldman L, Caldera DL, Nussbaum SR, et al. Multifactorial index of cardiac risk in noncardiac surgical procedures N Engl J Med 1977;297:845-850
  10. ^ Goldman L, Caldera DL, Southwick FS, et al. Cardiac risk factors and complications in non-cardiac surgery Medicine (Baltimore) 1978;57:357-370.
  11. ^ Katz RL, Bigger JT Jr. Cardiac arrhythmias during anaesthesia and operation. Anesthesiology 1970; 33:193-213.    [PUBMED]  [FULLTEXT]  
  12. ^ Atlee J. MD Perioperative Cardiac Dysrhythmias: Diagnosis and Management Review Article Anesthesiology: June 1997 - Volume 86 - Issue 6 - p 1397–1424
  13. ^ Atlee J, Bosnjak Z: Mechanisms for cardiac dysrhythmias during anesthesia. Anesthesiology 1990; 72:347-74.
  14. ^ Katz RL, Bigger JT Jr. Cardiac arrhythmias during anaesthesia and operation. Anesthesiology 1970; 33:193-213.
  15. ^ Bertrand CA, Steiner NJ, Jameson AG, et al. Disturbances of cardiac rhythm during anesthesia and surgery. JAMA 1971; 216:1615-17.
  16. ^ Fisher DM. Preoperative cardiac dysrhythmias; Diagnosis and Management. Anesthesiology 1997; 86:1397-424).
  17. ^ Ngamprasertwong P. et al. The THAI Anesthesia Incident Monitoring Study (Thai AIMS):Perioperative Arrhythmia Department of Anesthesiology,Faculty of Medicine,Chulalongkorn University,Bangkok,Thailand.J Med Assoc Thai 2009; 92(3):342-50
  18. ^ Fisher DM. Preoperative cardiac dysrhythmias; Diagnosis and Management. Anesthesiology 1997; 86:1397-424.        
  19. ^ Kumar P Clark M. Clinical Medicine. 3rd eds. Cardiac arrhythmias 1994. ELBS 554-555, 566-568.        
  20. ^ Sokolow M and Mcllroy B (1986) Clinical radiology, 4th eds. New York. Lange. 116-7.          
  21. ^ King MS. Preoperative evaluation.Am Fam Phisicyan 2000;62:387-96
  22. ^ Milivoje P. Dostić, Analiza faktora rizika za nastanak aritmija tokom opšte anestezije, Doktorska disertacija, Univerzitet u Kragujevcu, Medicinski fakultet, Kragujevac 2012. str. 22-23
  23. ^ Milivoje P. Dostić, Analiza faktora rizika za nastanak aritmija tokom opšte anestezije, Doktorska disertacija, Univerzitet u Kragujevcu, Medicinski fakultet, Kragujevac 2012. str. 38
  24. ^ a b Milivoje P. Dostić, Analiza faktora rizika za nastanak aritmija tokom opšte anestezije, Doktorska disertacija, Univerzitet u Kragujevcu, Medicinski fakultet, Kragujevac 2012. str. 39
  25. ^ Milivoje P. Dostić, Analiza faktora rizika za nastanak aritmija tokom opšte anestezije, Doktorska disertacija, Univerzitet u Kragujevcu, Medicinski fakultet, Kragujevac 2012. str. 40
  26. ^ Wolpert CH,Pitschner H,Borggrefe M:Evolution of ablation technique:from WPW to complex arrhythmias.Eur Heart journal (Supplement) 2007;1116-1121
  27. ^ Forrest J, Rehder K, Cahalan M, Goldsmith C. Multicenter Study of General Anesthesia III. Predictors of severe perioperative adverse outcomes. Anesthesiology 1992; 76:3-15.
  28. ^ a b v g Milivoje P. Dostić, Analiza faktora rizika za nastanak aritmija tokom opšte anestezije, Doktorska disertacija, Univerzitet u Kragujevcu, Medicinski fakultet, Kragujevac 2012.
  29. ^ a b v g Milivoje P. Dostić, Analiza faktora rizika za nastanak aritmija tokom opšte anestezije, Doktorska disertacija, Univerzitet u Kragujevcu, Medicinski fakultet, Kragujevac 2012. str. 23
  30. ^ Morady F:Radiofrequency ablation as treatment for cardiac arrhythmias.New Engl J Med1999,340-534
  31. ^ Das G, Ferris J. Esmolol in the treatment of supraventricular tachyarrhythmias. Can J Cardiol 1988; 4:177-80.
  32. ^ The American Heart Association, in collaboration with the International Liason Committee on Resuscitation Guidelines 2000 for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Part 6: advanced cardiovascular life support 7D: the tachycardia algorithms. Circulation 2000; 102:1158-65.
  33. ^ Hampton JR (1986). The ECG made easy, 3 eds. Edinburgh: Churchill Livingstone. 31-34, 59,61,65-68, 79,85.
  34. ^ Oxorn D, Knox JW, Hill J. Bolus doses of esmolol for the prevention of perioperative hypertension and tachycardia. Can J Anaesth 1990; 37:206-209.
  35. ^ Atlee J, Bosnjak Z. Mechanisms for cardiac dysrhythmias dur­ing anesthesia. Anesthesiology 1992; 76: 3-15.        
  36. ^ Milivoje P. Dostić, Analiza faktora rizika za nastanak aritmija tokom opšte anestezije, Doktorska disertacija, Univerzitet u Kragujevcu, Medicinski fakultet, Kragujevac 2012. str. 59-60
  37. ^ Salukhe TV. Dob D, Sutton R. Pacemakers and defibrillators: anaesthetic implication. Br J Anaesth 2004; 93; 95-104.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Интраоперативне_аритмије&oldid=27442055”