Korisnik:Sofijamilojevic02/pesak

Tan Dun
Tan Dun
Datum rođenja	18. avgust 1957. (66 godina)
Mesto rođenja	Čangša, Hunan, Narodna Republika Kina
Obrazovanje	Centralni muzički konzervatorijum, magistar kompozicije
Zanimanje	Kompozitor
Nagrade	Oskar za najbolju originalnu muziku 2001. godine

Tan Dun[uredi | uredi izvor]

Tan Dun(kin. 谭盾; 18.08.1957.), rođen je u gradu Čangša u provinciji Hunan, a poreklom je iz Sjangtana (Hunan). Kompozitor je savremene klasične muzike, dirigent, dobitnik Oskara za najbolju originalnu muziku i globalni ambasador dobre volje UNESKO-a. Njegova poznata dela obuhvataju filmsku muziku za filmove „Pritajeni tigar, skriveni zmaj“ i „Heroj“, muziku za ceremoniju Olimpijskih igara 2008. godine u Pekingu, glavnu pesmu konferencije Ujedinjenih Nacija o biološkoj raznovrsnosti 2020. godine „Prolećna svetlost".

Tan Dun je rođen u Simaočongu u Čangši, Hunanu. Završio je osnovnu školu Juhua u okrugu Furong^[1], Čangši i prvu srednju školu u Čangši, Hunanu. Nakon završene srednje škole jula 1975. godine, poslat je u selo u okrugu Vangčeng kako bi se pridružio operskoj trupi, a kasnije je započeo karijeru kao profesionalni muzičar u trupi pekinške opere u Vangčengu. Tan Dun se 1977. godine upisao na odsek za kompoziciju u Centralnom muzičkom konzervatorijumu, gde je je učio od Džao Singdaoa i Li Jinghaja. Tamo je stupio u kontakt sa Toruom Takemicu, Džordžom Kram, Aleksandrom Gor, Hansom Verner Hence, Junom I-Sang, Džouom Vendžong i drugim savremenim kompozitorima. 1986. godine Tan Dun je dobio stipendiju na Univerzitetu Kolumbija, gde je studirao sa Džouom Vendžong i Mariom Davidovski i završio doktorske studije. Na njega su veliki uticaj imali Filip Glas, Džon Kejdž, Meredit Monk, Stiv Rajh i drugi savremeni eksperimentalni kompozitori.

Tan Dun je američki državljanin, živi u Njujorku. 1. jula 1997. godine na proslavi uoči predaje Hong Konga, Tan Dun je zajedno sa čelistom Jo-Jo Ma i pop zvezdom Džekijem Čeung izveo simfoniju „Nebo, zemlja, čovek“. Tan Dun je bio proglašen za jednog od 10 uticajnih Kineza sveta 2006. godine, a 2010. godine služio je kao globalni kulturni ambasador na Svetskoj izložbi u Šangaju u Kini. UNESKO ga je 2013. godine proglasio za ambasadora dobre volje. Tan Dun je 2008. godine sarađivao sa Jutjubom i učestvovao u stvaranju „Jutjub simfonijskog orkestra“, koji je bio prvi onlajn saradnički ansambl na svetu. 2009. godine u toku je bila globalna prijava, gde su muzičari, sudije i korisnici Jutjuba iz celog sveta izabrali 90 finalista za učešće na prvom koncertu Jutjub simfonijskog orkestra u Karnegi Holu u Njujorku 15. aprila 2009. godine.

Počasne nagrade[uredi | uredi izvor]

1983: Osvojio je drugu nagradu na takmičenju za kompoziciju Karla Marije fon Vebera u Drezdenu, Nemačkoj, sa svojim gudačkim kvartetom „Oda eleganciji“, postajući prvi kineski kompozitor koji je osvojio međunarodnu nagradu još od 1949. godine.

1990: Osvojio je Jasuši Inue memorijalnu nagradu za azijske kompozitore.

1994: Osvojio je nagradu The Eugene McDermott Award in the Arts.

1996: Osvojio je nagradu Glen Guld.

1998: Osvojio je nagradu Grawemeyer za operu „Marko Polo“, postavši najmlađi dobitnik ove nagrade u istoriji.

2000: Najbolja originalna filmska muzika na 37. Zlatnim konjima (Skriveni tigar, pritajeni zmaj)

2001: Najbolja filmska muzika na 54. dodeli nagrada Britanskog filmskog instituta (Skriveni tigar, pritajeni zmaj).

2001: Oskar za najbolju originalnu muziku na 73. dodeli Oskara (Skriveni tigar, pritajeni zmaj).

2001: Najbolja originalna filmska muzika na 20. dodeli filmskih nagrada u Hong Kongu (Skriveni tigar, pritajeni zmaj).

2001: Gremi za najbolju filmsku muziku na 44. dodeli Gremija (Skriveni tigar, pritajeni zmaj).

2002: Najbolja originalna filmska muzika na 22. dodeli filmske nagrade u Hong Kongu.

2003: Nagrada Američki kompozitor godine.

2005: Duizburg muzička nagrada.

2011: Hamburg Bah nagrada.

2012: Šostakovič nagrada.

Glavni radovi[uredi | uredi izvor]

Simfonije

1985: Simfonija „ Dva pokreta“

1997: Simfonija „ Nebo, zemlja, čovek“, iz koje su izdvojena dva segmenta i samostalno objavljena kao uvertira „Zmaj i feniks“ i pesma „Pesma mira“.

2000: Simfonija „Simfonija sveta“

2008: Prva internet simfonija „Heroji“, koju je kasnije u verziju simfonijskog orkestra za Kineski orkestar Hong Konga prilagodio asistent dirigenta Džou Siđje.

2009: Simfonija za gudače

Orkestarska dela (uključujući horska)[uredi | uredi izvor]

„Li Sao“ 1979. godina

Prema „Autoportretu“ iz „Smrti i vatre“ 1983. godine

Muzičko-scenska drama „O“ (1990. godina), koji je kasnije iste godine napisan kao orkestar „Instrument“

Muzičko-scenska drama „Re“ 1992. godina

„Smrt i vatra: Razgovor sa slikarom Kleom“ 1992. godina

„Rekvijem i uspavanka“ 1995. godina

Pozorišni orkestar „Crveno upozorenje“ 1996. godina

Pozorišni orkestar „Vrata“ 1999. godina

„Vodena strast" (takođe poznata kao "Putovanje Uskrsnuća", 2000), inspirisana Mukom po Mateju, naručena od strane Štutgartskog Međunarodnog Instituta za Bahove studije u čast 250. godišnjice smrti J.S. Baha.

„Olimpijska uvertura" (2009), premijerno izvedena u septembru 2009. u Guangdžouu.

"Paskalija: Šapat vetrova i ptica" (2015), naručena od strane Karnegi Dvorane za muziku i Nacionalnog orkestra mladih Sjedinjenih Američkih Država. Tokom izvođenja, muzičari na sceni i publika moraju pratiti dirigenta i u određeno vreme reprodukovati unapred preuzete snimke ptica sa svojih pametnih mobilnih telefona.