Lejla Salih
Lejla Salih | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 1975. |
| Mesto rođenja | Mosul, Irak |
Lejla Salih (rođena 1975) je irački arheolog. Kao direktorka odeljenja za antikvitete Ninive u Državnom odboru za antikvitete i nasleđe Iraka, bila je odgovorna za praćenje, spasavanje i dokumentovanje drevne bliskoistočne umetnosti i arhitekture nakon što ih je uništio ISIS. Poznata je po svom otkriću jedne od Asarhadonovih palata u Ninivi.[1]
Život
[uredi | uredi izvor]Lejla Salih je rođena u Mosulu 1975. godine u porodici bivšeg vojnika. Bila je četvrta od sedam sinova i šest kćeri.[2][3]
Diplomirala je arheologiju na Univerzitetu u Bagdadu. Tokom rata u Iraku, završila je master studije arheologije.[2] Kasnije je doktorirala na Univerzitetu u Mosulu.[4]
Lailin najstariji brat, Nadhim, poginuo je tokom prve bitke kod al-Faua 1986. godine. Izgubila je brata tokom vombardovanja od strane Al Kaide 2007. 2011 militanti su ubili njenu sestru Kavlah, koja je radila za iračku vladu. Kada je ISIS zauzeo Mosul, Laila i njena porodica su se prvo evakuisali u Kirkuk. Jedno vreme je živela u Bagdadu, pre nego što se preselila u Erbil . Tamo se pridružila kancelariji guvernera provincije Ninive. [2]
Karijera
[uredi | uredi izvor]Mosul
[uredi | uredi izvor]Nakon što je diplomirala, Laila je dobila ulogu kustosa u Muzeju u Mosulu . Neposredno pre invazije na Irak 2003. godine, očekujući uništenje muzejskih artefakata, dobila je zadatak da prenese zbirke u Bagdad.[2]
Lejla je radila u muzeju u Mosulu do 2009. Nakon što je ISIS okupirao region 2014. godine, ISIS je ispraznio veći deo muzeja i započeo kampanju uništavanja predislamskog nasleđa tog područja.[5] Dva asirska lamasu i krilati lav, svaki visok skoro 2 metra, koji su bili centralni delovi muzeja, su uništeni. Devedeset četiri dragocena predmeta asirske istorije kao i helenska dela su opljačkana ili uništena.[6] Laila i njene kolege su molili ISIS da ne uništavaju grobnice i da ostave zgrade netaknute, ali militanti nisu poštedeli ni grobnice ni zgrade.[7]
Nimrud
[uredi | uredi izvor]ISIS je proteran iz provincije Niniva u novembru 2016 godine. Laila i njen kolega Fejsal Džaber su istraživali i izveštavali o uništavanju hrišćanskih mesta u pokrajini.[8] Laila je potom dobila zadatak da ispita razmere štete nanete spomenicima u Nimrudu. U to vreme, ona je bila jedini zvaničnik za antikvitete koji je mogao da pregleda mesto događaja, pošto je skoro 50 drugih iračkih arheologa ostalo zarobljeno u Mosulu pod kontrolom ISISa. Laila je procenila da je oko 60 posto lokaliteta nepopravljivo, ali je takođe smatrala da bi, pošto je veliki deo ruševina ostao na lokaciji, mnogo toga moglo biti obnovljeno.[9] Zajednički komitet Uneska i guvernera Ninive složili su se da uspostave fond za obnovu Nimruda. [10] Ipak, spomenici i ruševine su ostali nezaštićeni i dostupni pljačkašima. Laila je tražila od iračkih snaga da sačuvaju što je moguće više Nimruda.[9]
Niniva
[uredi | uredi izvor]2017. godine Laila je počela da dokumentuje uništavanje spomenika u Ninivi. Ispod svetilišta Nabi Junus, njen tim je otkrio da je ISIS iskopao tunele i provalio u do tada nepoznatu palatu u potrazi za antikvitetima koje su hteli da prodaju. Zabrinut zbog strukturalnog integriteta zidova, ISIS je ostavio to područje netaknuto. Laila je otkrila klinasti natpis Asarhadona, koji datira oko 672. godine pre nove ere. Kraljevo ime se ne pojavljuje na natpisu, ali se pojavljuju fraze koje su odvojeno identifikovane sa njim, i opisuje njegovu rekonstrukciju Vavilona, koji je prethodno uništio Senaherib , njegov otac. Tim je takođe pronašao statue asirske boginje koja prska "vodu života" na svoje poklonike. [11] Za razliku od ranije poznatih reljefa na kojima su figure prikazane u profilu, ovi su bili u frontalnoj pozi. Laila je takođe otkrila dva alabasterska lamasu.[12]
Laila je izvestila da je više od stotinu predmeta grnčarije, koje je ISIS verovatno odneo iz tunela Nabi Junus, uzeto nazad iz jedne kuće u Mosulu.[13]
Odabrane publikacije
[uredi | uredi izvor]- Jeber, Faisal; Salih, Layla. „Damages Initial Assessment for Cultural Heritage in Nineveh Governorate” (PDF). Pristupljeno 22. 9. 2017.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Hammer, Joshua (oktobar 2017). „The Salvation of Mosul”. Smithsonian Magazine. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ a b v g Hammer, Joshua (oktobar 2017). „The Salvation of Mosul”. Smithsonian Magazine. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ Vio, Eleonora (23. 5. 2017). „Layla e il tesoro del tempio”. la Repubblica (na jeziku: Italian). Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ „In Northern Iraq, ISIS Leaves Behind An Archaeological Treasure In Ruins”. National Public Radio. 16. 11. 2016. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ Chulov, Martin; Rizk, Salem (24. 11. 2016). „Piecing back together an Iraqi archaeological gem blown sky-high by Isis”. The Guardian. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ „Priceless remains lie in ruins at Mosul museum”. The Straits Times. AFP. 13. 3. 2017. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ Hinnant, Lori (31. 12. 2016). „Turning Iraq history to rubble, leaving the mess to looters”. Associated Press. Arhivirano iz originala 06. 05. 2021. g. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ Fox, Edward (27. 3. 2017). „Archaeologists Plan Post-Islamic-State Future in Iraq”. Al-Fanar Media.
- ^ a b Hinnant, Lori (31. 12. 2016). „Turning Iraq history to rubble, leaving the mess to looters”. Associated Press. Arhivirano iz originala 06. 05. 2021. g. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ Chulov, Martin; Rizk, Salem (24. 11. 2016). „Piecing back together an Iraqi archaeological gem blown sky-high by Isis”. The Guardian. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ Ensor, Josie (27. 2. 2017). „Previously untouched 600BC palace discovered under shrine demolished by Isil in Mosul”. The Telegraph. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ Loyd, Anthony (20. 3. 2017). „All Things Assyrian Inside the Assyrian Palace Revealed in Fight for Mosul”. The Times. Pristupljeno 22. 9. 2017.
- ^ Kennedy, Maev (8. 3. 2017). „Mosul: Iraqi troops find Assyrian treasures in network of Isis tunnels”. The Guardian. Pristupljeno 22. 9. 2017.