Majmunske boginje i seksualnost
Majmunske boginje i seksualnost je tema u mnogim sredstvima javnog informisanja, od kada se ova zarazna bolest pojavila u 75 zemalja u 16.000 prijavnjenih slučajeva (kraj jula 2022),[1] sa pet smrtnih ishoda, jer je među slučajevima infekcije utvrđeno da ona posebno napada ljude u okviru porodice ili neke zajednice (poput LGBT+ zajednice u Velikoj Britaniji kod koje je potvrđeno da među homoseksualnim i biseksualnim muškarcima ima nešto više pogođenih bolešću u odnosu na druge zajednice).[2]
Kako su neki slučajevi u nekoliko zemalja identifikovani kroz klinike za seksualno zdravlje u zajednicama homoseksualaca, biseksualaca i drugih muškaraca koji imaju seks sa muškarcima (posebno kod onih koji imaju seks sa više seksualnih partnera), tek naredne studije treba da dokažu i/ili opovrgnu da rizik od majmunskih boginja nije ograničen samo na muškarce koji imaju seks sa muškarcima...jer prema stavu SZO svako ko ima blizak kontakt sa nekim ko je zarazan je u opasnosti.[3] Međutim, s obzirom na to da se virus identifikuje u ovim zajednicama nešto učestalije, dalje istraživanje o majmunskim boginjama trebalo bi da pomogne da se otkrije da li posoji neki specifičniji lanac prenošenja među pojedninim zajednicama i osigura da što manje ljudi bude pogođeno bolešču i da se epidemija može uspešno zaustaviti.[4]
Opšte informacije[uredi | uredi izvor]
Majmunske boginje koje se dešavaju u nekim zemljama u kojima se virus obično ne nalazi, u nešto većem broju pojavile su se u zajednicama homoseksualaca, biseksualaca i drugih muškaraca koji imaju seks sa muškarcima. Transrodne osobe i ljudi različiti po polu takođe mogu biti ranjiviji u kontekstu trenutne epidemije.
Majmunske boginje se mogu preneti na neku osobu ako imate blizak fizički kontakt sa nekim ko pokazuje simptome. Ovo uključuje dodirivanje i bliski kontakt licem u lice. Majmunske boginje se mogu širiti tokom bliskog kontakta koža na kožu tokom seksa, uključujući ljubljenje, dodirivanje, oralni i prodorni seks sa nekim ko ima simptome.
Iako se od majmunskih boginja može zaraziti svako, bez obzira na seksualnu orijentaciju, jer se bolest prenosi bliskim kontaktom sa osobama sa simptomima, gej, biseksualci i drugi muškarci koji imaju seks sa muškarcima identifikovani su kao rizična grupa.
Način prenošenja
Virus majmunskih boginja se prenosi sa životinje na čoveka, ili sa čoveka na čoveka direktnim prenosom (ugrizom ili ogrebotinom, kontaktom sa telesnim tečnostima ili materijalom lezije, putem kapljica respiratornog trakta, seksualni kontakt je takođe mogući put prenosa) ili indirektnim prenosom (konzumiranje nedovoljno termički obrađenog mesa, preko kontaminiranih predmeta ili kontaminirane odeće ili posteljine). Prenos sa čoveka na čoveka je putem kapljica iz respiratornog trakta obično zahteva produženi kontakt licem u lice sa obolelom osobom. Prenos majmunskih boginja je moguć i preko placente sa majke na fetus ili prilikom bliskog kontakta tokom i nakon porođaja.
Zaštitita[uredi | uredi izvor]
U mere zaštite spadaju:
- Izolacija zaraženih pacijenata, bilo u zdravstvenim ustanovama ili kućnim uslovima, praćenje i nadzor nad kontaktima.
- Izbegavanje kontakta koža na kožu ili lice u lice, uključujući seksualni kontakt sa svima koji imaju simptome
- Sprovoditi redovnu higijenu ruku nakon kontakta sa zaraženim životinjama ili inficiranim ljudima, pranje ruku sapunom i vodom ili korišćenje sredstva za dezinfekciju ruku na bazi alkohola.
- Sva hrana koja sadrži životinjsko meso mora biti adekvatno termički obrađena pre upotrebe u ishrani.
- Nositi masku ako ste u bliskom kontaktu sa nekim sa simptomima
U porukama SZO o majmunskim boginjama, Tedros Adhanom Gebrejesus je rekao da se epidemija može zaustaviti, ali da ljudi u zajednici u kojoj se najčešće prenosi - gej i biseksualni muškarci, i drugi muškarci koji imaju seks sa muškarcima - treba da uzimaju rizik ozbiljno i preduzmu korake da se zaustavi širenje zaraze.[3]
Suprotstavljeni stavovovi[uredi | uredi izvor]
Pošto se majmunskim boginjama često zarazi direktnim kontaktom, kada se jednom unesu u zajednicu, veća je verovatnoća da će se one proširiti kroz tu zajednicu među onima koji su u bliskom kontaktu jedni sa drugima - na primer, unutar domaćinstva ili među seksualnim partnerima. Za sada nije jasno zašto postoji veći procenat slučajeva među gej muškarcima.
Neki istraživači smatraju da se to dešava jer je infekcija uneta u mrežu gej i biseksualnih muškaraca i drugih muškaraca koji imaju seks sa muškarcima, i zato se među ovim osobama javlja veći broj slučajeva.[5]
Postoji teorija da je povratak potražnjeza međunarodnim putovanjima otkako su ublažena blokada nakon pandemije kovina 19, mogao igrati ulogu u početnom širenju.
Ali prenos sa osobe na osobu koji se poslednjih nedelja dešava u zemljama izvan zapadne i centralne Afrike je nov.
Naučnici istražuju da li je infekcija uneta kombinacijom pojedinačnih prenosa ili, da li su takozvani događaji „super-širenja”, poput festivala, možda doveli do toga da je više ljudi zaraženo u isto vreme.[5]
Neki lekaru smatraju da je proaktivno angažovanje gej muškaraca u uslugama seksualnog zdravlja možda dovelo do toga da se dijagnostikuje više slučajeva među homoseksualcima.
Dok struka u potpunosti na izuči epidemiologiju ove bolesti svaka stigmatizacija ljudi zbog bilo koje bolesti nikada nije u redu. Za sada važi stav SZO da svakommože dobiti ili preneti majmunske boginje, bez obzira na svoju seksualnost.[4]
Prevencija[uredi | uredi izvor]
Nacionalnim i podnacionalnim zdravstvenim vlastima preporučuje se da aktivno rade sa relevantnim civilnim društvom i organizacijama u zajednici kako bi osigurale da su pogođene zajednice adekvatno informisane i osnažene da se zaštite od bolesti. Ovo uključuje komunikaciju na relevantnom i kulturno odgovarajućem jeziku i upotrebu komunikacijskih kanala koje koriste njihovi članovi.[6]
Haime Garsija-Iglesias, sociolog sa Univerziteta Edinburg koji je proučavao kako su AIDS i kovid-19 uticali na određene zajednice, kaže...da postoji „značajan rizik” da stigma „ponovo ispliva na površinu” i da bi mogla sprečiti ljude da potraže potrebnu pomoć.[2]
Svetska zdravstvena organizacija blisko sarađuje sa Zajedničkim programom Ujedinjenih nacija za HIV/AIDS (UNAIDS), MPACT Globalnom akcijom za zdravlje i prava homoseksualaca i drugih zainteresovanih strana kako bi se zalagala za primenu pristupa zasnovanog na dokazima i ljudskim pravima u prevenciji, dijagnostici i lečenje HIV-a, virusnog hepatitisa i drugih seksom prenosivih bolesti, uključujući i majmunske boginje, kao i za praćenje učinka i uticaja ove primene u praksi.[7]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „U Srbiji 10 slučajeva majmunskih boginja”. Politika Online. Pristupljeno 2022-08-16.
- ^ a b „MAJMUNSKE BOGINjE I SEKS”. Galaksija Nova (na jeziku: srpski). 2022-06-07. Pristupljeno 2022-08-16.
- ^ a b „WHO recommends men who have sex with men reduce sex partners to limit monkeypox risk”. STAT (na jeziku: engleski). 2022-07-27. Pristupljeno 2022-08-16.
- ^ a b „Monkeypox: public health advice for gay, bisexual and other men who have sex with men”. www.who.int (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-08-16.
- ^ a b „Monkeypox and gay men: Separating stigma from health advice”. BBC News (na jeziku: engleski). 2022-05-28. Pristupljeno 2022-08-16.
- ^ „Public health advice for gay, bisexual and other men who have sex with men on the recent outbreak of monkeypox. June 2022 - PAHO/WHO | Pan American Health Organization”. www.paho.org. Pristupljeno 2022-08-16.
- ^ Jin, Fengyi; Dore, Gregory J.; Matthews, Gail; Luhmann, Niklas; Macdonald, Virginia; Bajis, Sahar; Baggaley, Rachel; Mathers, Bradley; Verster, Annette (2021-01-01). „Prevalence and incidence of hepatitis C virus infection in men who have sex with men: a systematic review and meta-analysis”. The Lancet Gastroenterology & Hepatology (na jeziku: engleski). 6 (1): 39—56. ISSN 2468-1253. doi:10.1016/S2468-1253(20)30303-4.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
