Muzej Timočke bune

Muzej Timočke bune
Muzej Timočke bune
Muzej Timočke bune
Osnivanje	1983.
Lokacija	Boljevac; Srbija

Muzej timočke bune se nalazi u Boljevcu, u rekostruisanoj zgradi Stare apsane. Otvoren je na stogodišnjicu Timočke bune, 1983. godine i deluje pod okriljem KOC-a Boljevac.^[1]

Objekat Muzeja zauzima površinu od 104 metara kvadratna, dužine 16,5m i širine 6,3 m. Od 15. maja 1980. godine predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Postavka Muzeja prati stanje pred Timočku bunu, početak bune, borbu narodne i stajaće vojske, organizaciju vojske 80-ih godine 19. veka, stanje stanovništva krajem 19. veka. Postavku upotpunjuju portreti najznačajnijih ličnosti vezanih za Bunu, pre svega vođa Bune, sve do ugušenje Bune koje je oličeno u Prekom sudu.^[2]

Muzej sadrži bogatu kolekciju dokumenata iz 1883. godine:

Zakon o ustrojstvu vojske,
Ukaz o razrešenju vlade Milana Piroćanca i postavljanju vlade Nikole Hristića,
pismo komandanta čestobrodičkog odreda, pukovnika Mihajla Srećkovića glavnom komandantu stajaće vojske,
Smrtne presude Prekog suda pojedinim vođama pokreta.

Najveći deo zbirke muzeja predstavljaju fotografije ličnosti koje su odigrale presudnu ulogu u Timočkoj buni:

Kralj Milan Obrenović, za vreme čije vladavine je donet Zakon o ustrojstvu vojske 1883. godine nakon čega je usledilo oduzimanje oružja od vojnika što je dovelo do pobune najpre u Lukovu gde su se pobunili i meštani Krivog Vira.
fotografije najistaknutijih vođa bune i važnih ličnosti koje su učestvovale buni: Milija Petrović, Dobrosav Petrović, Ljuba Didić, Aca Stanojević, Ljuba Božinović, Vladimir Zebić.

Veliki deo muzeja predstavljaju ilustracije sa prikazima seljaka iz tog perioda, narodne vojske, stajaće vojske i događaja kao što su:

„Predavanje oružja”
„Čitanje vladine naredbe i poziv na izručenje oružja”
„Napad stajaće vojske na narod i narodnu vojsku kod banjske klisure”

Svoje mesto u postavci našla je malobrojna umetnička zbirka sa akvarelima i crtežima vezanim za Timočku bunu kao što su akvareli sa izgledom seoske mehane u selu Lukovu, akvarel sa izgledom zgrade opštine u Krivom viru, crtež sa izgledom apsane, crtež sa prikazom zgrade u kojoj je održan dogovor pre izbijanja bune.

Zbirka sadrži predmete i oružje iz tog perioda, kao i medalje kojima su nagrađeni oni koji su hvatali pobunjenike.

Muzejska građa kojom se ilustruje Timočka buna, prikuplja se i čuva u već 30 godina. U Muzeju je izložen i deo zavičajne zbirke gde se mogu videti preslice, stare vunene čarape, kao i pojedini elementi pribora za ručavanje. Stalna postavka Muzeja je 2011. godine „osvežena” panoima sa istraživačkom građom gde je akcenat stavljen na učesnike iz Boljevačkog sreza.