Наш језик (časopis)

Naš jezik (časopis)

Naš jezik
Tip	naučni časopis
Format	22 cm
Izdavač	Institut za srpski jezik SANU
Redakcija	dr Rajna Dragićević, dr Jelena Jovanović Simić, dr Dragana Mršević Radović, dr Marina Nikolić, dr Miroslav Nikolić, dr Đorđe Otašević, dr Milica Radović Tešić, dr Stana Ristić, dr Marina Spasojević, dr Živojin Stanojčić, dr Sreto Tanasić
Glavni urednik	prof. dr Sreto Tanasić, naučni savetnik
Osnivanje	1932
Jezik	srpski
Sedište	Institut za srpski jezik SANU
Tiraž	500
ISSN	0027-8084
Veb-sajt	Institut za srpski jezik SANU

Naš jezik, je časopis Instituta za srpski jezik SANU. Časopis je pokrenulo Lingvističko društvo u Beogradu, pod rukovodstvom Aleksandra Belića, 1932. godine.

O časopisu

Časopis Naš jezik posvećen je pitanjima norme savremenog srpskog književnog jezika, prati tekuću produkciju iz te oblasti putem prikaza, hronika i sl.

Istorijat

Srpska lingvistička periodika pokrenuta je naporima Aleksandra Belića. Belić je osećao značaj takvog poduhvata koji bi predstavljao preduslov za dalji razvoj srpske filologije i lingvistike. On je bio upoznat sa naučnim dostignućima evropske lingvistike, kao i za metode toga razvitka. Za organizaciju naučnog rada i obezbeđivanje obrazovnog kadra od prevashodnog značaja je pokretanje i razvoj lingvističkih publikacija kako bi se razultati naučnog rada predstavili stručnoj i kulturnoj javnosti. Samo se na taj način proširuje naučna baza. Naučne publikacije koje je tada objavljivala Srpska akademija (i njene preteče) kao i Matica srpska nisu bile dovoljne kako bi ostvarile dalje planove razvoja lingivstičke oblasti.

Već su bili objavljeni časopisi Srpski dijalektološki zbornik 1905. i Južnoslovenski filolog 1913. godine. Časopis koji bi bio posvećen proučavanju savremenog srpskog jezika kao i izgrađivanju jezičke kulture pokrenut je 1932. godine u Beogradu pod nazivom Naš jezik. Osnivač časopisa bilo je Lingvističko društvo kojim je rukovodio njegov vlasnik Aleksandar Belić.
Prvi period izlaženja ovog časopisa bio je do početka Drugog svetskog rata, do 1941. godine. Do tada je izašlo sedam godišta od po deset svezaka koje bi izlazile pojedinačno ili kao dvobroj i trobroj. Poslednja sveska bila je prvi broj osmog godišta. Ta serija broji 455 bibliografskih jedinica koje broje pojedinačne članke. Nakon Drugog svetskog rata, časopis Naš jezik je ponovo pokrenut sa podnaslovom Nova serija, te od 1949. godine izlazi kontinuirano do danas. Od tada je objavljeno više od četrdeset knjiga. Do XII godišta nove serije časopis je takođe izlazio u deset svezaka a od XIII do XXXI knjige u pet svezaka. Od narednog godišta časopis je izlazio u četiri sveske u dva dvobroja sve do XXXV. U periodu do XL knjige časopis je izlazio jednom godišnje kao četvorobroj, a od XLI opet izlaze dva puta godišnje po dve sveske u jednom broju. Nova serija (do 2012. godine) broji 1200 bibliografskih jedinica. Priloge je do danas objavljivalo više od 320 autora, većinom lingvista. U staroj seriji doprinos su časopisu davali i priložnici iz drugih profesija najviše se baveći terminologijom. Takođe su članke objavljivali učitelji i nastavnici davajući leksiku iz narodnih govora, kao i profesori srpskog jezika koji su u svojim prilozima razmatrali nastavu srpskog jezika i književnosti kao i normativna pitanja.

Naslovna stranica prvog broja časopisa

Periodičnost izlaženja

U staroj seriji časopis je izlazio u deset svezaka godišnje. Nova serija, koja počinje sa izdavanjem 1949. godine takođe je izlazila u deset svezaka narednih dvanaest godišta. Od 1963. godine časopis je izlazo u pet svezaka do godine 1996. Od 32. godišta do 48. godišta (2017) časopis izlazi u četiri sveske a od 2018. godine izlazi polugodišnje.

Urednici

Prvi urednik ovog časopisa bio je njegov pokretač Aleksandar Belić, koji je uredio predratnu seriju i novu seriju do knjige H/1–2. Na mestu urednika Belića je nasledio Mihailo Stevanović od knjige H/3–4 do HHI/1–2. Od knjige HHI/3–4 do knjige HHH časopis je uređivao Mitar Pešikan, a od XXXI do XXXVI Miroslav Nikolić. Urednik od XXXVII knjige je Sreto Tanasić. Članovi redakcije bili su u staroj seriji: Dragutin Kostić, Miloš Ivković, Gliša Elezović, Miloš Moskovljević, Branko Miletić, Gojko Ružičić, Danilo Vušović, Radomir Aleksić, Petar Đorđić, Radosav Bošković, Mihailo Stevanović, Jovan Vuković, Miodrag Lalević, a u novoj seriji i: Milica (Babić) Vujanić, Darinka Gortan-Premk, Vlado Đukanović, Branislav Milanović, Dragana Mršević-Radović, Berislav Nikolić, Miroslav Nikolić, Asim Peco, Mitar Pešikan, Ljubomir Popović, Milica Radović-Tešić, Stana Ristić, Živojin Stanojčić, Igrutin Stevović, Sreto Tanasić, Drago Ćupić, Egon Fekete, Olga Cvijić.

Autori priloga

Autori priloga su od istaknutih poslanika u oblasti proučavanja savremenog srpskog jezika i njegove norme do asistenata i pripravnika koji ulaze u ovu oblast. U časopisu objavljuju, pre svega, saradnici Instituta za srpski jezik SANU i katedri za srpski jezik Beogradskog, Novosadskog, Niškog, Kragujevačkog univerziteta kao i saradnici sa stranih univerziteta koji se bave srbistikom. Detaljan spisak autora priloga (do. 2012. godine) nalazi se u objavljenoj bibliografiji časopisa (Živanović i dr. 2012).

Teme

Tokom svoga postojanja pa i danas časopis se bavi problemima savremenog književnog jezika i njegove norme osim u situacijama kada su neka pitanja iz dijahronije ili dijalektologije doprinosila boljem poznavanju standardnog jezika ili razrešavanju određenih jezičkih pitanja. Stara serija je imala razvijenu interakciju sa čitaocima kao i ulogu jezičkog savetnika (kroz rubrike Naša pošta, Diskusije i dopisi i sl.), časopis Naš jezik danas donosi obimnije, često i teorijske studije o srpskom jeziku, te prati razvoj lingvističke metodologije kao i teorije. Kao naučno glasilo ovaj pristup jeziku podigao je njegovu vrednost ali je istovremeno uticalo da se časopis okrene uskostručnim čitaocima iz oblasti nauke o srpskom jeziku. Njegova struktura se vremenom oformila u vidu rubrika.

Časopis danas može biti dobar izvor za raznovrsna izučavanja gramatičkih problema, istorije srpskog jezika kao i istorije gramatičke terminologije (na primer, kako se smenjuju termini građenje / tvorba reči, nastavak / sufiks, kako ulaze termini novih teorijsko-metodoloških pristupa) i dr.

Naslovna stranica nove serije časopisa

Elektronski oblik časopisa

Pristup elektronskom obliku časopisa u kome se članci nalaze u punom tekstu nalazi se u digitalnom repozitorijumu Instituta za srpski jezik SANU na adresi: Digitalni repozitorijum SANU i instituta

Literatura

• Gortan-Premk, D. (prir.), „Belić o ,Našem jeziku’ i našim zadacima”, Naš jezik, XXII/1–2, 3–7.
• Živanović, Vladimir i dr., Naš jezik I–XLIII – bibliografija sa registrima (1932–2012), Naš jezik XLIII/3–4, Beograd, 139–209.
• Ignjatović Dušanka, O stalnoj rubrici „Jezičke pouke“ u Našem jeziku, Naš jezik HH/1–5, Beograd, 41–44.
• Pešikan Mitar, Pola veka od pokretanja „Našeg jezika“, Naš jezik XXVI/1, Beograd, 3–5.
• Popović Ljubomir, Naš jezik od 1960. do danas, Naš jezik HH/1–5, Beograd, 40–41.
• Spasojević Marina, O „Našoj pošti” u Našem jeziku, Naš jezik XL/1–4, Beograd, 61–76.
• Spasojević Marina, Razvoj koncepcije i strukture časopisa Naš jezik za 80 godina izlaženja, Naš jezik XLIII/3–4, Beograd, 11–19.
• Spasojević Marina Lj., Aleksandar Belić kao pokretač lingvističke periodike na početku XX veka, Srpski jezik i njegovi resursi: teorija, opis i primene 3, 44/1, 39-48.
• Stevanović Mihailo, Osnivanje časopisa i njihov karakter – pre Drugog svetskog rata i za 10 posleratnih godina, Naš jezik HH/1–5, Beograd, 23–31.
• Tanasić Sreto, Dva naša jubileja, Naš jezik XXXVIII/1–4, Beograd, 2007, 1–4.
• Tanasić Sreto, Mjesto Našeg jezika u izučavanju srpskog standardnog jezika, Naš jezik XL/1–4, Beograd, 3–5.
• Tanasić Sreto, Časopis Naš jezik i srpski standardni (književni) jezik, Naš jezik XLIII/3–4, Beograd, 3–10.