Okcipitalna neuralgija
| Okcipitalna neuralgija | |
|---|---|
| Sinonimi | C2 neuralgia, Arnold's neuralgia |
| Specijalnosti | neurologija |
Okcipitalna neuralgija (ON) je bolno stanje koje utiče na zadnju stranu glave u predelu inervacije većeg okcipitalnog nerva, malog okcipitalnog nerva, trećeg okcipitalnog nerva ili u predelu inervacije sva tri nerva. Paroksizmalan je, traje od nekoliko sekundi do minuta, i često se sastoji od lacinantnog bola koji direktno proističe iz patologije jednog od ovih nerava. Pre početka lečenja važno je diferencijalno dijagnostički odrediti jasne kriterijume. Postoji više modaliteta terapije, od kojih nekoliko ima dobro utvrđenu efikasnost u lečenju ovog stanja.[1]
Epidemiologija[uredi | uredi izvor]
U jednoj studiji koja je ispitivala učestalost bolova u predelu lica u holandskoj populaciji, ON je činio 8,3% slučajeva bola. Ukupna incidencija ON-a bila je 3,2 na 100.000 ljudi, sa srednjom starošću dijagnoze od 54,1 godina.[1]
Etiopatogeneza[uredi | uredi izvor]
Okcipitalna neuralgija se može javiti spontano, ili kao rezultat stegnutog korena nerva u vratu (na primer, kod artritisa), ili zbog prethodne povrede ili operacije vlasišta ili lobanje. Ponekad i "zategnuti" mišići na potiljku mogu zarobiti nerve.[2]
Klinička slika[uredi | uredi izvor]
Većina osećaja u leđima i na vrhu glave prenosi se na mozak preko dva veća okcipitalna (potiljačna) živca, lociranih na svakoj strani glave. Izlazeći između kostiju kičme u gornjem delu vrata, dva veća okcipitalna živca probijaju se kroz mišiće na potiljku i završavaju u vlasištu. Ponekad sežu skoro do čela, ali ne pokrivaju lice ili područje blizu ušiju (jer drugi nervi snabdevaju ove regione).
Iritacija jednog od ovih nerava bilo gde duž njegovog toka može izazvati senzacije u vidu mravinjanja, neprijatne utrnulosti, strujnih udara, peckanja i žarenja. Može se širiti prema uhu, prednjem delu vrata ili čeonom delu glave. Može biti praćen nestabilnošću, vrtoglavicom, zujanjem u ušima, zamagljenim vidom i osećajem nedostatka svetlosti.
Bol je veoma sličan onom kod neuralgije trigeminusa, samo sa simptomima na jednoj strani glave, a ne i na licu. Ponekad se čini da bol zrači napred prema jednom oku. Kod nekih pacijenata koža glave postaje izuzetno osetljiva čak i na najlakši dodir, što čini pranje kose ili ležanje na jastuku gotovo nemogućim. Kod drugih pacijenata može doći do ukočenosti u zahvaćenom području. Region gde živci ulaze u predeo skalpa može biti izuzetno osetljiv.[2]
Dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Ne postoji specifičan test za dijagnozu okcipitalne neuralgije, već se dijagnoza može postaviti fizičkim pregledom kako bi pronašla osetljivost kao odgovor na pritisak duž okcipitalnog nerva.[2]
Lekarr može da dijagnostikuje (ali i da privremeno leči ON) blokadom okcipitalnog nerva. Olakšanje sa nervnim blokom može pomoći da se potvrdi dijagnoza. Za pacijente koji se dobro osećaju sa ovim privremenim "umrtljivanjem" živca, trajnija procedura može biti dobra opcija.
Terapija[uredi | uredi izvor]
Nehirurška terapija[uredi | uredi izvor]
Lekovi i set od tri injekcije steroida, sa ili bez botulinskog toksina, mogu da "smire" preaktivne živce. Neki pacijenti dobro reaguju na neinvazivnu terapiju i možda neće zahtevati operaciju; međutim, neki pacijenti ne dobijaju olakšanje i na kraju zahtevaju hirurško lečenje.
Postoje i druge opcije lečenja kao što je spaljivanje živaca radio-talasnom sondom ili eliminisanjem živca malom dozom toksina. Međutim, ovo nije uvek najbolji izbor jer bilo koji tretman može trajno umrtviti živac, što dovodi do utrnulosti vlasišta.
Hirurška terapija[uredi | uredi izvor]
Hirurške opcije uključuju dekompresiju većih okcipitalnih nerava duž njihovog toka, a nazvane su hirurgija potiljačnog oslobađanja.
U ovoj ambulantnoj proceduri, hirurg pravi rez na zadnjem delu vrata kako bi otkrio veće okcipitalne nerve i oslobodio ih od okolnog vezivnog tkiva i mišića koji ih možda komprimiraju. Hirurg može da se pozabavi i drugim nervima koji mogu da doprinesu problemu, kao što su manji okcipitalni nervi i dorzalni potiljačni nervi.[3]
Prognoza[uredi | uredi izvor]
Operacija obično traje oko dva ili tri sata i izvodi se dok pacijent spava pod opštom anestezijom. Pacijenti mogu da idu kući istog dana, a potpuni oporavak se generalno očekuje u roku od jedne ili dve nedelje.
U nekim slučajevima, operacija otpuštanja okcipitalnog dela deluje samo privremeno, a bol se vraća. Dalja operacija presecanja većih potiljačnih nerava može se obaviti nakon otprilike godinu dana, međutim, ova procedura se smatra krajnjim sredstvom jer bi rezultovala trajnom utrnulošću vlasišta.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Djavaherian, Derek M.; Guthmiller, Kevin B. (2024), Occipital Neuralgia, StatPearls Publishing, PMID 30855865, Pristupljeno 2024-03-30
- ^ a b v „Occipital Neuralgia”. www.hopkinsmedicine.org (na jeziku: engleski). 2021-08-08. Pristupljeno 2024-03-30.
- ^ De Santi, Lorenzo; Annunziata, Pasquale (2012). „Symptomatic cranial neuralgias in multiple sclerosis: Clinical features and treatment”. Clinical Neurology and Neurosurgery (na jeziku: engleski). 114 (2): 101—107. doi:10.1016/j.clineuro.2011.10.044.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Klasifikacija |
|---|
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
