Palata Al-Azem
Palata Al-Azem ( arap. قصر العظم Qaṣr al-ʿAẓm ) je palata u Damasku, Sirija, izgrađena 1749. [1] [2] Palata se nalazi u drevnom delu Damaska, severno od Al-Buzuria Bazara. Palata je izgrađena 1749. godine kao privatna rezidencija As'ad-paše al-Azema, guvernera Damaska; tokom francuskog mandata za Siriju i Liban. U palati je bio smešten Francuski institut.
Nakon što je sirijska vlada kupila palatu od porodice Al-Azem izvršeni su radovi na rekonstrukciji. Danas se u palati nalazi Muzej umetnosti i narodnih tradicija.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Palata je sagrađena tokom Osmanskog carstva na nekadašnjem mestu Mamelučkog sultanata kao rezidencija guvernera Damaska, Asad-paše al-Azema za vreme vladavine sultana Mahmuda I. Služeći kao rezidencija i kuća za goste, palata je bila spomenik arapske arhitekture iz 18. veka. [3] Palatu gradilo 800 radnika u periodu od tri godine, [4] a zgradu su ukrašavali veoma sofisticirani i skupi dekorativni elementi. Lokalni damaskinski berberin, šeik Ahmad Al-Bidiri Al-Halak, zabeležio je u svom dnevniku kako bi „svaki put kada bi [Al-Azem] čuo za antikvitet ili retko delo od mermera ili porcelana, poslao nekoga da ga uzme – sa ili bez saglasnost vlasnika“. [5] Nakon al-Azemove smrti, u palati su nastavili da žive generacije njegovih potomaka. [6]
Tokom obilaska Damaska 1898. godine, palatu je posetio nemački car Vilhelm II . [7]
Palata je ostala u vlasništvu porodice Azem do 1920. godine, kada je palata prodata Francuzima. [8] [9] Centralno dvorište ili haremlek je kupljeno za 4000 zlatnih funti (posle 1958. naziv valutne jedinice na engleskom se promenio iz „Lira“ u „Funta“). [9] Tokom Velike sirijske revolucije, francuska vlada je granatirala Damask da bi ugušila pobunu, i tokom granatiranja palata je pretrpela veliku štetu jer su glavna prijemna soba, privatna kupatila i krovovi zapaljeni, a zidovi porušeni. [9] Nakon završetka revolucije, francuska vlada je pristupila rekonstrukciji zgrada. Radovi na restauraciji su počeli odmah i vodili su ih arhitekte Lucien Kavaro i Mišel Ekošar. Arhitekte su izvršile pojednostavljenu, manje ukrašenu rekonstrukciju palate. [9]
Nakon rekonstrukcije, francuska vlada je koristila palatu za smeštaj novostvorenog Francuskog instituta, a Mišel Ekošar, koji je radio na rekonstrukciji palate, dobio je zadatak da projektuje novu kuću za direktora instituta. Iako prilično moderna, nova zgrada se savršeno uklopila u zidove palate iz 18. veka. [9]
Nakon proglašenja nezavisnosti Sirije 1946. godine, Francuski institut je raspušten i evakuisan iz zgrade, a kuća je vraćena porodici Azem. [10] [9] Šest godina kasnije, 1951. godine, kupila ju je sirijska vlada za 100.000 funti (30.000 dolara), [9] čime je postao Muzej umetnosti i narodne tradicije. [10] Za direktora muzeja, koji je otvoren 1954. godine, postavljen je Šafik Imam. Publika na otvaranju muzeja uveliko je nadmašila očekivanja što je navelo Šafik Imama da dizajnira novo stepenište za glavnu salu kako bi posetiocima omogućilo da uđu sa jedne strane, a izađu sa druge. [9]
Palata je dobila Aga Kanovu nagradu za arhitekturu 1983 godine.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Palata ima površinu od 6400 m², a njena arhitektura je odličan primer tradicionalnih kuća Damaskina. Struktura se sastoji od nekoliko zgrada i tri krila: harema, selamlika i hademleka . Harem je porodično krilo, koje sadrži privatne rezidencije porodice i uključuje kupatila, koja su replika javnih kupatila u gradu, ali u manjem obimu. Selamlek je krilo za goste, a obuhvata svečane sale, prijemne prostorije i velika dvorišta sa tradicionalnom kaskadnom fontanom, dok su u severnom delu palate bili konak za poslugu i prostorije za vođenje domaćinstva.
Jedan od najzanimljivijih delova palate je hamam ili kupatila. Hamam se sastoji od niza malih prostorija i uskih hodnika koji vode do glavne parne sobe u srcu zgrade. [10] U blizini hamama je glavna sala za prijeme sa mermernim podom, a iza nje je drugo, manje dvorište sa nizom prostorija koje se sada koriste za izlaganje raznih tradicionalnih zanata kao što su staklo, bakar i tekstil. [10]
U izgradnji ove palate korišćeno je nekoliko vrsta kamena, uključujući krečnjak, peščar, bazalt i mermer, koji su odabrani za prirodnu dekoraciju. Na plafonima su oslikane drvene ploče koje prikazuju prirodne scene.
Dr Endrju Petersen, direktor odeljenja za istraživanja islamske arheologije na Univerzitetu Vels u Lampeteru, navodi da je upotreba ablaka (naizmenični slojevi belog krečnjaka i crnog bazalta) u ovoj zgradi „karakteristika monumentalnog zidanja Damaska “. [11]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Al-Azem Palace | Tourist Attractions in Damascus Old City”. www.lovedamascus.com (na jeziku: engleski). 6. 9. 2022. Pristupljeno 2022-12-17.
- ^ „Al Azem Palace, Syria”. Google Arts & Culture (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-12-17.
- ^ Commins, David Dean (2004). Historical dictionary of Syria. Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-4934-1.
- ^ „قصر العظم متحف التقاليد الشعبية بدمشق10/01/2013 - عدد القراءات : 9419 (In Arabic)”. Arhivirano iz originala 09. 02. 2018. g. Pristupljeno 07. 07. 2023.
- ^ Beattie, Andrew; Pepper, Timothy (2001). The Rough Guide to Syria. ISBN 9781858287188.
- ^ „Azem Palace - Syria | Aga Khan Development Network” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 2017-02-22. g. Pristupljeno 2018-02-09.
- ^ قصر العظم - اكتشف سورية (In Arabic)
- ^ Beattie, Andrew; Pepper, Timothy (2001). The Rough Guide to Syria. ISBN 9781858287188.
- ^ a b v g d đ e ž „Azem Palace - Syria | Aga Khan Development Network” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 2017-02-22. g. Pristupljeno 2018-02-09.
- ^ a b v g Beattie, Andrew; Pepper, Timothy (2001). The Rough Guide to Syria. ISBN 9781858287188.
- ^ Petersen, Andrew (3. 10. 2011). „Damascus – history, arts and architecture”. Islamic Arts & Architecture. Arhivirano iz originala 14. 1. 2015. g. Pristupljeno 28. 1. 2012.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Azem Palace na Vikimedijinoj ostavi