Pitijske igre
Pitijske igre su panhelenske svečanosti (druge po važnosti) koje su se održavale u čast boga Apolona, na podnožju Parnasa odnosno na stadionu ili pozorištu grčkog svetilišta i proročišta Delfi u Grčkoj.[1]
U početku su se održavale svakih 8 godina da bi od 582. godine p. n. e., kada je uprava nad igrama data Delfskoj Amfiktioniji, veću od dvanaest grčkih plemena, prešle na svake četiri godine i trajale su po tri meseca, umesto 7 dana.[2] Na programu Pitijskih igara bio je samo jedan muzički agon[3], a zatim su na programu bili gimnastički, pesnički i logografski agoni.
Najvažniji deo svečanosti bio je tzv. pitijski nomos, vrsta muzičke himne koja je slavila pobedu Apolona nad zmajem Pitonom. Igre su završavale žrtvom Apolonu.
Pobednici agona nagrađivani su lovorovim vencem, a imali su i pravo da im se kao i onima na olimpijskim igrama na stadionu podigne njihov kip na postolju sa natpisom. Učešće u sportskim nadmetanjima su smatrali vrhuncem zemaljske sreće, jer će pobednik biti predmet divljenja za života i predmet slavljenja posle smrti, tako da cilj nadmetanja nije bilo koristoljublje, nego častoljublje.[4]
Arheološka iskopavanja u XIX veku, otkrila su tako neke natpise koji govore o pobednicima među kojima su i imena sportista koji su učestvovali na igrama. Tako se zna da je Falon iz Krotona dvostruki pobednik iz 480. p. n. e. u pentatlonu (2 puta) i u trci na 1 stadij[5] (1 put); Teogen iz Tasa V vek p. n. e. pobednik je u pesničenju (3 puta i dr.).
Osim toga iz ranohrišćnske ere (IV vek) sačuvana su i imena tri žene-sestre, čiji su kipovi stajali u Delfima. Bile su to trkačica Trifoza, vozač kola Hedeja i Dionizija za koju se ne zna disciplina u kojoj se takmičila.
Kao i većina drugih panhelenskih igara i one su ukinute oko 4. veka, učvršćivanjem hrišćanstva na tim prostorima.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Savremeni sport”.
- ^ „Istorija pitijskih igara”.
- ^ agon — borba, megdan, takmičenje u viteškim igrama kod starih Grka
- ^ „Istorijska čitanka”.
- ^ stadij ili stadion — stara mera za dužinu od 125 koraka ili 600 grčkih ili 625 rimskih stopa, 40 stadija je 1 geografska milja.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Enciklopedija fizičke kulture. JLZ, Zagreb, 1977.
