Prva prekomorska brigada NOVJ

Prva prekomorska brigada NOVJ
Dolazak boraca Prve prekomorske brigade na Vis 1944.
Postojanje	20. oktobar 1943 – januar 1944. Mesto formiranja: Karbonara, Italija
Formacija	4 bataljona
Jačina	Oktobar 1943: 1886 vojnika i oficira
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Desant NOVJ na Korčulu decembra 1943.
Komandanti
Komandant	1943: Savo Čelebić 1944: Milan Kmet
Politički komesar	1943: Ivo Mardešić 1944: Stane Bobnar

Prva prekomorska brigada NOVJ formirana je 20. oktobra 1943. godine u Karbonari, Italija, od bivših jugoslovenskih interniraca i logoraša. Pri formiranju je imala 4 bataljona sa 1886 boraca.

Borbeni put brigade

Brigada je od 16. novembra do 5. decembra 1943. godine po ešelonima prebačena iz Karbonare u prihvatni partizanski logor kod Gravine, a odatle savezničkim brodovima po grupama od 25. novembra do 7. decembra prebačena na ostrvo Korčulu, a delovi i na Hvar. Tada je već imala oko 2250 boraca, pa je zbog glomaznosti, od delova koji su prebačeni na Hvar, formirana Druga prekomorska brigada NOVJ, dok su delovi na Korčuli obrazovali Prvu prekomorsku brigadu. Kada su 750. puk nemačke 118. divizije i obalski lovački bataljon „Brandenburg“, podržani artiljerijom i tenkovima, izvršili 22. decembra 1943. godine desant s Pelješca na Korčulu, Prva prekomorska brigada je u sadejstvu sa Trinaestom dalmatinskom brigadom pružala otpor do 24. decembra, a zatim se povukla na Vis. U tim borbama imala je 300 poginulih, ranjenih i nestalih boraca. Na Vis je povučena i Druga prekomorska brigada, pa su noću 3/4. januara 1944. godine obe upućene sa Visa na Dugi otok, 7/8. januara prebačene na kopno u rejonu Biograda, a odavde u Drvar. Krajem januara 1944. godine, po naređenju Vrhovnog štaba NOV i POJ, obe brigade su rasformirane, a njihovo ljudstvo uključeno u Prvu i Šestu proletersku diviziju.

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga sedma). Beograd 1974. godina.